یورونیوز - شبکه خبری سیانان به نقل از آژانسهای اطلاعاتی آمریکا در گزارشی اعلام کرد که عربستان بهطور فعالانه موشکهای بالستیک خود را با کمک چین تولید میکند.
سی انان در گزارشی اختصاصی به قلم زاکاری کوهن، تحلیلگر این شبکه با استناد به «سه منبع آگاه با آخرین اطلاعات» گفت که عربستان در گذشته موشکهای بالستیک را از چین خریداری میکرد اما خود هرگز قادر به ساخت موشک نبوده است. این رسانه در بخش دیگر با استناد به تصاویر ماهوارهای که به دست آورده است گفت که پادشاهی سعودی در حال حاضر این سلاحها را دستکم در یک مکان تولید میکند.
این رسانه در ادامه به نقل از دو منبع آگاه دیگر شامل مقامات آمریکایی در آژانسهای مختلف مانند شورای امنیت ملی گفت که در ماههای اخیر آنها از اطلاعات طبقهبندی شده در انتقال فنآوری موشکهای بالستیک در مقیاس بزرگ بین چین و عربستان مطلع شدهاند.
طبق این گزارش، دولت بایدن اکنون با این سوال مواجه است که آیا فنآوری موشکها بالستیک عربستان میتواند بهطور چشمگیر پویایی قدرت منطقهای را تغییر دهد و آیا تلاشها برای گسترده شدن مفاد توافق هستهای با ایران به منظور محدود کردن فناوریهای موشکی این کشور پیچیدهتر میشود؟
سیانان در ادامه تصریح کرد که ایران و عربستان دشمنان سرسختی هستند و بعید است که اگر عربستان تولید موشکهای خود را آغاز کرده باشد، ایران با توقف ساخت موشکهای بالستیک موافقت کند.
در حالی که توجهها بر برنامه موشکهای بالستیک ایران متمرکز شده است، در طرف مقابل به همان میزان به توسعه و تولید موشکهای بالستیک عربستان بی توجهی شده است.
جفری لوئیس، کارشناس تسلیحاتی و استاد انستیتوی مطالعات بینالمللی میدلبری به سی ان ان گفت: «در حالی که توجهها بر برنامه موشکهای بالستیک ایران متمرکز شده است، در طرف مقابل به همان میزان به توسعه و تولید موشکهای بالستیک عربستان بی توجهی شده است.»
لوئیس افزود: «تولید داخلی موشکهای بالستیک از سوی عربستان نشان میدهد که هرگونه تلاش دیپلماتیک برای مهار اشاعه سلاحهای موشکی نیازمند مشارکت سایر بازیگران منطقهای مانند عربستان و اسرائیل است که موشکهای بالستیک خود را تولید میکنند.»
زاکاری کوهن در گزارش خود تاکید دارد که هرگونه پاسخ ایالات متحده به این موضوع میتواند به دلیل ملاحظات دیپلماتیک با چین پیچیده شود زیرا دولت بایدن بهدنبال تعامل دوباره با پکن در چندین موضوع اولویتدار از جمله تغییرات آبوهوایی، تجارت و همهگیری کرونا است.
یک مقام ارشد دولت آمریکا به سیانان گفت: «همه اینها موضوعات طبقهبندی شده است.»
شورای امنیت ملی و سیآیای از اظهارنظر خودداری کردند.
واکنش پکن به ادعای مطرح شده سی ان ان
سخنگوی وزارت امور خارجه چین در بیانیهای در پاسخ به این سوال که آیا اخیرا انتقال فنآوری موشکهای بالستیک بین چین و عربستان انجام شده است؟ به سیانان گفت که دو کشور «شرکای راهبردی همهجانبه» هستند و «همکاری دوستانه خود را در همه زمینهها از جمله تجارت نظامی حفظ کردهاند.»
در این بیانیه آمده است: «این گونه همکاریها هیچ قانون بینالمللی را نقض نمیکند و شامل تکثیر سلاحهای کشتار جمعی نمیشود.»
دولت و سفارت عربستان در واشنگتن به درخواست سیانان برای اظهار نظر پاسخی ندادند.
سیانان نخستین بار در سال ۲۰۱۹ گزارش داد که آژانسهای اطلاعاتی ایالات متحده از همکاری عربستان با چین برای پیشبرد برنامه موشکهای بالستیک خود آگاه بودند. دولت ترامپ در ابتدا اطلاعات خود را از دادههای طبقه بندی شده در این موضوع برای اعضای کنگره افشا نکرد. اما دموکراتها به این اطلاعات خارج از دولت دست یافتند و باعث خشم آنها شد چرا که معتقد بودند عملکرد ترامپ مقابل عربستان بسیار نرم بوده است.
کارشناسان حوزه گسترش تسلیحات هستهای معتقدند که عدم واکنش ترامپ باعث شد تا سعودیهای به گسترش برنامه موشکهای بالستیک خود ادامه دهند.
اغلب ایالات متحده به عربستان فشار میآورد که این قابلیت را پیگیری نکند اما نخستین نشانهها مبنی بر اینکه سعودیها مجهز شدن خود به این سلاحها را بهطور بومی را پیگیری میکنند در دوره ترامپ اتفاق افتاد.
منابع متعدد به سیانان گفتهاند که برخی از قانونگذاران در چند ماه گذشته درباره اطلاعات جدید در انتقال فنآوری موشکهای بالستیک بین عربستان و چین مطلع شدهاند.
منابع به سیانان گفتهاند که دولت بایدن در حال آماده شدن برای تحریم برخی از سازمانهای دخیل در این نقل و انتقالات است.
با این حال طبق این گزارش، با توجه به وضعیت کنونی مذاکرات با ایران، برنامه موشکی عربستان میتواند مشکلی را قبلا دردسرساز بود، پیچیدهتر کند.
یک برنامه موشکی قدرتمند از سوی عربستان، چالشهای جدیدی را برای محدود کردن برنامههای موشکی دیگر در منطقه ایجاد میکند.
آنکیت پاندا ، محقق و کارشناس امور مربوط به منع اشاعه در بنیاد صلح بین المللی کارنگی به سیانان گفت: «یک برنامه موشکی قدرتمند از سوی عربستان، چالشهای جدیدی را برای محدود کردن برنامههای موشکی دیگر در منطقه ایجاد میکند.»
وی افزود: «برای مثال مهار توسعه موشکهای ایران در آینده بدون ایجاد محدودیتهای موازی دشوارتر خواهد بود.»
به گفته کارشناسانی که عکسها و منابع مربوط به این موضوع را تجزیه و تحلیل کردهاند، تصاویر جدید ماهوارهای که به دست سیانان رسیده است نشان میدهد عربستان در حال ساخت موشکهای بالستیک در مکانی است که پیش از این با کمک چین ساخته شده است.
طبق گفته محققان موسسه مطالعات بینالمللی میدلبری، عکسها ماهوارهای گرفته شده بین ۲۶ اکتبر و ۹ نوامبر نشان دهنده وجود آتش در تاسیساتی نزدیک شهر الدوادمی عربستان است که مشخص میکند این تاسیسات برای تولید موشک فعالیت میکند.
تصاویر ماهوارهای از سوی شرکت پلنت که یک شرکت تصویربرداری تجاری است ثبت شده است.
لوئیس، کارشناس تسلیحات و استاد موسسه مطالعات بینالمللی میدلبری که این موشکها را بررسی کرده است میگوید: «شواهد کلیدی مبنی بر این است که این مرکز در حال کار روی گودال سوختگی برای دفع سوخت جامد باقیماننده از تولید موشکهای بالستیک است.»
خطر انفجار در کمین سوخت باقیمانده از تولید موشکهای بالستیک است که تاسیسات تولید این موشکها اغلب گودالهای سوختی دارند که در آن میتوان سوخت باقیمانده را از بین برد.
هنوز اطلاعات اندکی درباره موشکهای بالستیک عربستان سعودی در این مکان وجود دارد.
به گفته لوئیس با توجه به اینکه تاسیسات مورد بحث با کمک چین ساخته شده است و ارزیابی اطلاعاتی جدید نشان میدهد عربستان اخیرا فنآوری موشکهای بالستیک را از چین خریداری کرده است احتمالا موشکهایی که در آنجا تولید میشوند طراحی چینی داشته باشند.
این متخصص با این حال میگوید شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان میدهد عربستان در سالهای اخیر برای توسعه برنامه موشکهای بالستیک خود به کشورهای دیگر نیم نگاهی داشته است و این موضوع شناسایی دقیق نوع سیستم تسلیحاتی در این سایت را دشوار میکند.