طاهره می‌گوید این برنامه‌ها باعث شده است کودکی او و بسیاری دیگر از کودکان مانند او، از بین برود.

طاهره در مورد زوایای کمتر دیده شده فرزند «شهید» بودن و از سردارهای سپاه برای زمانه می‌گوید. زوایایی که در بسیاری موارد متفاوت با باور عمومی است که از «فرزندان شهدا» وجود دارد. باوری که بر مبنی آن معمولا آنها را افرادی دارای امتیازات ویژه می‌دانند؛ اگرچه در مواردی این باور درست است اما در پس همین امتیازها، برای کودکانی که هنوز درک درستی ندارند از موقعیتی که در آن قرار گرفته‌اند، رنج‌ها و تجربیات ناخوشایندی هم وجود دارد.

***

علی عبدلی بهنوئی، پدر طاهره، از کشته‌شدگان جنگ ایران و عراق است که در جریان عملیات کربلای پنج (دی ماه سال ۱۳۶۵) در شلمچه مفقود می‌شود. طاهره می‌گوید آنها می‌دانسته‌اند پدرش مانند بسیاری دیگر از رزمندگان در جریان این عملیات «شهید» شده است.

مطالب بیشتر در رادیو زمانه

بعد از سال‌ها، زمانی که حکومت صدام حسین به واسطه حمله آمریکا و متحدانش فرو ‌می‌پاشد و امکان تفحص به منظور یافتن پیکر کشته شده‌های ایرانی در خاک عراق فراهم می‌شود، پیکر پدر طاهره هم پیدا می‌شود. طاهره هنگام کشته شدن پدرش تنها ۹ ماه داشته.

طاهره عبدلی یک خواهر به نام فاطمه دارد که دو سال از او بزرگ‌تر است. زمانی که از طاهره خواستیم درباره پدرش بگوید، از آنجا که به دلیل سن خیلی کم در زمان مرگ پدرش هیچ خاطره‌ای از او نداشت، متنی را که خواهرش برای سالگرد کشته شدن پدر در جنگ نوشته بود، برایمان فرستاد. فاطمه در این متن این‌گونه نوشته است:

«نزدیک دو سال داشتم که بابا برای آخرین بار رفت جبهه. طاهره کم و بیش نُه ماهش بود. این آخرین دیدار ما با پدر بود. دیداری که هیچ‌کدام از ما دو تا، هیچ‌ از آن به یاد نداریم ... القصه تا ۱۲ سالگی عادت داشتم که توی پرونده مدرسه‌ جلوی پدر بنویسند: "مفقودالاثر"

من که دقیق نمی‌فهمیدم یعنی چه! همان حدود بود که کشته شدن بابا قطعی شد. دیگر من رسما "فرزند شهید" بودم. اما این بار بابا "مفقودالجسد" بود. کربلای پنج را حفظ بودم. گاهی توی مدرسه و این‌ور و آن‌ور می‌پرسیدند؛ یاد گرفته بودم‌‌ سریع بگویم: کربلای پنج، شلمچه. ولی دیگر باید می‌گفتم شهید. حالا دیگر بابای من هم قبر داشت. ولی یک قبر خالی. یک مراسم خالی. و یک قلب و دل خالی. احساسی نداشتم و از همین شرمنده بودم. و شاید بیش‌ از هر چیز با بابای ندیده‌ام قهر بودم. ۱۷ سالم بود که پیکر بابا آمد. تشییع و دفن شد که بنا به دلایلی ما از حضور در آن مراسم هم محروم شدیم. چند سال بعد بنیاد شهید فیلمی را همراه یک‌سری وسایل بابا فرستاد خانه. آمدم دیدم طاهره بی‌حال به دیوار خیره شده و‌ مامان اشک می‌ریزد. تازه صدا و تصویر ویدئو پیش چشمم پیدا شد. شیون و زاری و تابوت‌ها ‌کنار هم خوابیده. بی‌بی را شناختم. کفنی کنار رفته‌ و استخوان‌هایی که پیدا نبود مال کجای بدن است. این آشکارترین تصویر من از پدرم است ... پرسش‌ها رهایم نمی‌کند، که این بود؟ آن همه خون، آن همه جوان، آن همه جان؟ خوب که فکر می‌کنم می‌بینم هنوز خیلی خشمگین هستم از بابا که ما را گذاشت رفت دنبال آرمانش. راستش برای چون منی که تنها واقعیت را می‌شناسد، حقیقت کمی ترسناک و مهلک است.»

طاهره عبدلی در صحبت‌هایش از جمله به این نکته اشاره می‌کند که:

«دلایل مختلفی وجود دارد که افراد به جبهه رفتند یا در طول جنگ به دلایل مختلفی "شهید" شدند اما همین که به عنوان "خانواده شهید" ثبت شدند، حکومت نسبت به آنها احساس مالکیت می‌کند و آنها جزو اموال حکومت محسوب می‌شوند و این همان نقطه‌ای است که حکومت تلاش می‌کند از فرزندان و خانواده شهدا برای پیشبرد اهداف ایدئولوژیک خود استفاده کند.»

***

طاهره عبدلی همچنین در صحبت‌هایش به سفرهای سیاحتی-زیاتی به مناطق جنگی اشاره می‌کند. از طریق این سفرها سردارهای سپاه تلاش می‌کردند کودکان را تحت تأثیر قرار دهند و به گفته او «از پسرها سربازهای خوب و از دخترها زن‌های مطیع و فرزندآور» بسازند.

این سفرهای سیاحتی-زیارتی که از اواخر دهه ۶۰ توسط رزمندگان در جنگ ایران و عراق برگزار می‌شد، در دهه ۷۰ به صورت منسجم و سازمان یافته در قالب پروژه اردوهای «راهیان نور» در آمد.

کاروان‌های بزرگ سیاحتی-مذهبی با نام «راهیان نور» از سال ۱۳۷۶ به صورت رسمی آغاز به کار کرد و عمدتا کودکان و نوجوانان را به بازدید از مناطق جنگی بازمانده از جنگ ایران و عراق در غرب و جنوب‌غربی کشور می‌برد. این کاروان‌ها بیشتر در ایام خاصی مثل تعطیلات نوروز و دهه محرم یا فاطمیه عازم مناطق جنگی می‌شوند. بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سازمان دهنده و متولی اصلی اردوهای سراسری «راهیان نور» است. بازدیدها شامل مناطق عملیاتی شرهانی، فکه، طلائیه، هویزه، شلمچه، دهلاویه، اروندکنار، دوکوهه و فتح‌المبین می‌شود.

از سوی حکومت روز ۲۰ اسفند به عنوان روز ملی «راهیان نور»‌نامگذاری شده است. این نامگذاری به مناسبت اولین حضور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در جمع «راهیان نور» در ۲۰ اسفند ۱۳۷۵ است.

سفرهای «راهیان نور» از آغاز تا سال ۹۹ بارها به دلیل عدم رعایت مسائل ایمنی به ویژه استفاده از خودروهای ناایمن موجب تصادف و حوادث جاده‌ای شده است. تعدادی از کودکان و نوجوانان در جریان این تصادف‌ها جانشان را از دست داده‌اند. تنها در یک مورد ۲۱ دانش‌آموز در مهر ۱۳۹۱ در تصادفی در جریان این پروژه تبلیغاتی حکومت جان خود را از دست دادند. اما برگزاری برنامه «راهیان نور» برای حکومت ایران اهمیت بسیاری دارد و علی خامنه‌ای بارها در سخنرانی‌هایش به حفظ و ادامه این سفرها اشاره کرده است تا جایی که اردوهای «راهیان نور» را «فن‌آوری نرم جمهوری اسلامی برای مقابله با جنگ فرهنگی غرب» توصیف کرد.