۳- پوتین براساس تجربیات قبلی و اطمینان از اینکه غرب مداخله نظامی نخواهد کرد، بربی عملی و نظاره گری دولتمردان کشورهای غربی حساب می‌کرد انتظار چنین واکنش سنگینی که سرانجام و بعد از چهار روز از اغاز جنگ از سوی آتحادیه اروپا، ناتو و آمریکا اتخاذ شد را نداشت. تحریم‌های همه جانبه تجاری، تکنولوژیک، انتقال انرژی و مالی از حمله سوئیفت و منجمد کردن دارائی‌های روسیه و اولیگارش روس، و همچنین کمک‌های نظامی به اوکراین و تقویت حضور نظامی در کشورهای همسایه روسیه عضو ناتو. همه در کوتاه و میان مدت برای روسیه بسیار گران تمام خواهد شد. پوتین تصور نمی‌کرد که رهبران کشورهای اروپائی از خواب طولانی خود بیدار شوند و بپذیرند از ۲۴ فوریه سال ۲۰۲۲ جهان وارد عصر نوینی شده است. عصری که آغاز آن، پایان دوران جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه شرق بود، اینک به سر رسیده است. هنوز زود است در مورد ویزگی‌های این عصر جدید سخن گفت ولی همان گونه که اولاف شولتس صدراعظم آلمان نیز گفت، ما اینک با دنیا و واقعیت جدیدی مواجه هستیم.
۴- توهم پوتین که با تصرف اوکراین و استقرار یک دولت دست نشانده و "ماریونت" در این کشور، روسیه به هدف خود در احیای دامنه نفوذ اتحاد شوروی سابق نزدیک تر خواهد شد، بشدت در هم ریخت. برعکس تمایل به نزدیکی به ناتو و داشتن یک چترحمایتی نظامی تقویت شده و در حقیقت ناتو را که پس از فروپاشی پیمان ورشو با بحران هویت مواجه شده بود، معنا دار کرد. این واقعیت و هراس که کشوری مثل روسیه می‌تواند با اتکا به نیروی نظامی خود مرزهای ملی و استقلال کشورها را تهدید کند، تمایل به تجهیز نظامی را بشدت تقویت کرده است. به طور مثال همین امروز در جمهوری آلمان اختصاص ۱۰۰ میلیارد یورو برای تقویت و تجهیز ارتش آلمان و ضرورت تغییر قانون اساسی برای رفع موانع کمک نطامی به کشورهای درگیر بحران اعلام شد.
همه این ناکامی‌ها و رفع توهم‌ها، پوتین و دیگر رهبران روسیه را بشدت آشفته و خشمگین کرده است تا جائی که شتابزده برای ایجاد هراس به تهدید غیر مستقیم اتمی رو آورده و به ارتس روسیه آماده باش هسته‌ای داده‌اند. در تمام دوران جنگ سرد علیرغم وجود سنگین ترین مسابقه تسلیحاتی و سوء ظن دوجانبه، عقلانیتی برهردو طرف حاکم بود که بسادگی وارد این گونه ماجراجوئی‌ها نمی‌شدند اما پوتین این گربه در گوشه‌ای گیر کرده بسیار خطرناک است.

فریدون احمدی