جیمز ویلتیو در سالهای ۲۰۰۳ - ۲۰۰۴ در شمال افغانستان خدمت میکرد
نیلوفر لنگر - ایندیپندنت فارسی
جیمز ویلتیو، سرباز نیروی هوایی بریتانیا که سالها در چارچوب ارتش این کشور در افغانستان خدمت کرده است، به دلیل علاقه فراوان و دوستی عمیقش با مردم افغانستان، تجارت قالیهای افغانی تولید شده در شمال افغانستان را در بازار یورکشایر بریتانیا، راه انداخته است. او فقط قالی افغانی میفروشد و میگوید علاوه بر دستمزد، خدمات بهداشتی و فیزیوتراپی نیز برای بافندگان قالیهایش فراهم کرده است.
خبرگزاری «یورکشایر لایف» با انتشار عکسهایی از جیمز ویلتیو در میان بافندگان و فروشندگان قالی در افغانستان، مینویسد که این کهنهسرباز بریتانیایی که در جایگاه سرباز نیروی هوایی، در کشورهای بوسنی، عراق، کویت، قطر، و اردن نیز خدمت کرده است، سفر خود به افغانستان را ارزشمندتر از همه ماموریتهایش میداند. او در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ در شهر مزارشریف در شمال افغانستان، مسئول تامین امنیت تیم بازسازی محلی (PRT) بوده است. به گفته جیمز، او در آنجا با فروشندگان و بافندگان قالی آشنا شده است و مهماننوازی آن مردم فقیر با رفتاری ساده و بیآلایش، او را شیفته کرده است.
جیمز ویلتیو در زمان ماموریت در شمال افغانستان در میان شهروندان شهر اندخوی فاریاب- @XForces
***
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
جیمز به یورکشایر لایف میگوید: «افغانها شوخطبعی بسیار جسورانهای دارند. آنها احتمالا از فقیرترین افرادیاند که تاکنون ملاقات کردهام، اما بسیار خوش برخورد و مهربانند.»
این سرباز بریتانیایی که با تاجران و بافندگان قالی در شمال افغانستان دوست شده بود، اولین بار ۴۲ پارچه قالی دستباف افغانی خرید و با فروش نیمی از آنها، هزینههای ازدواجش را تامین کرد. این کار ۱۲ سال پیش انجام شد و دیگر ادامه نیافت. اما ۱۲ سال بعد، یکی از دوستانش از او پرسید که چطور میتواند قالیهایی شبیه آنچه او در خانهاش دارد، پیدا کند. این پرسش جرقهای شد تا این سرباز بریتانیایی دوستدار افغانستان، دوباره به تجارت قالی افغانی بیندیشد.
جیمز میگوید، به کمک عکسهایی که با فروشندگان و بافندگان قالی داشت، از طریق شبکههای اجتماعی دوستان قدیمی خود را در افغانستان باز یافت و کوشید تا این بار تجارت قالی را منظم و درست آغاز کند. او با جستوجوی گسترده در مورد چگونگی خرید و فروش قالی افغانی، انتقال قانونی آن از افغانستان به بریتانیا و دیگر موارد لازم، سرانجام موفق شد یک فروشگاه قالیفروشی افغان را قبلا در ناحیه پل هبدن در یورکشایر فعالیت داشت، اما به دلیل تحولات ناشی از جداشدن بریتانیا از اتحادیه اروپا (Brexit) و بحران همهگیری کرونا، با رکود مواجه شده بود، احیا کند و تجارت قالی دستباف افغانی را در آن از سر گیرد.
سازوکار تجارت جیمز در عرض سه ماه به انجام رسید. حالا او مشتریانی از قشرهای ثروتمند شهرش دارد؛ از آوازخوانان و بازیگران سینما تا مدلها و مجریان برنامههای تلویزیونی. اما جیمز میگوید این تجارت او صرفا برای ثروتمند شدن نیست، بلکه میخواهد از این طریق بافندگان قالی افغانی را که به گفته او از مظلومترین و بیپناهترین قشرهای جامعه افغانستاناند، حمایت و کمک کند.
جیمز به یورکشایر لایف میگوید، صنعتکاران قالی که برای تجارت او قالی میبافند، از این راه فقط درآمد کسب نمیکنند، بلکه خدمات بهداشتی، مراقبت و فیزیوتراپی نیز دریافت میکنند، زیرا بافتن قالی کاری طاقتفرسا است و فشار شدید جسمی به بافندگان وارد میکند.
جیمز میگوید: «تجارت من دارای تمام اعتبارنامههای تجارت منصفانه است. ما خانههای بافندگان را زیر نظر داریم تا شرایط کاری آنها مناسب و منطبق بر اصول اخلاقی و انسانی باشد.»
صنعت بافت قالی از دیرینهترین و گرانبهاترین صنایع دستی افغانستان است. قالی افغانی به دلیل ظرافت در طرحها، گرهها، و استفاده از پشم دستریس و رنگهای گیاهی و مرغوبیت، شهرت و اعتبار زیادی در بازار قالی در سراسر جهان دارد. اما به دلیل فقدان نظام جاافتاده تجاری و سرمایهگذاری در این بخش، بافندگان قالی معمولا محصولات خود را با دریافت دستمزد اندک به پاکستان میفرستند. این قالیها سپس از آنجا با مهر و نشان پاکستان، با قیمتهای چندین هزار دلاری به کشورهای اروپایی و آمریکایی صادر میشوند.