سازمان حقوق بشر ایران - جامعه جهانی، بهویژه کشورهای اروپایی که با ایران روابط دیپلماتیک دارند، باید برای مقامهای جمهوری اسلامی روشن کنند که اعدام احمدرضا جلالی عواقب شدیدی برای این حکومت دارد.
طی روزهای گذشته، رسانههای رسمی جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که حکم اعدام احمدرضا جلالی، پزشک و محقق ایرانی-سوئدی تا پایان ماه اردیبهشت یعنی کمتر از دو هفته دیگر اجرا خواهد شد.
این اقدام بنا بر گزارش این رسانهها واکنشی به محاکمه یک مقام ایرانی به نام حمید نوری در سوئد به اتهام جنایت جنگی است. سازمان حقوق بشر ایران ضمن محکوم کردن تهدید احمدرضا جلالی به اعدام، خواستار واکنش فوری و قاطع دولتهای اروپایی برای نجات جان این پزشک و محقق ایرانی-سوئدی شده است.
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران در این باره گفت: «واکنش قاطع اروپا تنها راه نجات احمدرضا جلالی است. دولتهای اروپایی باید برای مسئولان جمهوری اسلامی روشن کنند که اعدام احمدرضا جلالی، به مثابه اعدام یک گروگان تلقی میشود و عواقب بسیار جدی در پی خواهد داشت». او افزود: «رهبران جمهوری اسلامی همچون رهبران داعش، سیاست گروگانگیری و تهدید به اعدام گروگان را در قبال اروپا در پیش گرفتهاند. با این تفاوت که جمهوری اسلامی بر خلاف داعش دارای کرسی سازمان ملل و روابط دیپلماتیک با کشورهای جهان از جمله اروپا است. قطع روابط دیپلماتیک و تجاری، و پیگرد قانونی آمران و عاملان قتل این گروگان اقداماتی هستند که دولتهای اروپایی در صورت اعدام احمدرضا جلالی میتوانند و باید انجام دهند؛ این نکته باید قبل از اجرای این جنایت به رهبران جمهوری اسلامی اعلام شود».
در پی محاکمه یک مقام جمهوری اسلامی ایران در سوئد به نام حمید نوری، یک مقام کنونی قوه قضائیه جمهوری اسلامی، مقامهای سوئدی را تهدید کرد. کاظم غریبآبادی، معاون امور بینالملل قوه قضاییه روز ۱۲ اردیبهشت خواست که احکام افراد مرتبط با سوئد در قوه قضائیه ایران اجرا شود. در پی آن، رسانههای حکومتی در ایران از اجرای قریبالوقوع حکم اعدام احمدرضا جلالی، شهروند ایرانی-سوئدی، خبر دادند. اجرای قریبالوقوع این حکم به اطلاع وکیل آقای جلالی هم رسیده است.
ویدا مهراننیا، همسر این پزشک و محقق ایرانی-سوئدی محکوم به اعدام در زندان اوین به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «روز شنبه وکیل احمدرضا جلالی به دادسرای زندان اوین مراجعه کرد و آنجا با مقامات قوه قضاییه صحبت کرد و آنها گفتند که حکم را اجرا خواهیم کرد».
تهدید به اعدام احمدرضا جلالی به تلافی محاکمه حمید نوری، یک مقام جمهوری اسلامی در سوئد، نشان میدهد که حکومت ایران از مجازات اعدام به عنوان ابزاری سیاسی برای دستیابی به اهداف خود استفاده میکند. سازمان حقوق بشر ایران هشدار میدهد که در صورت فقدان واکنش بموقع جامعه جهانی، جان احمدرضا جلالی در خطر جدی قرار دارد.
سیاست گروگانگیری اتباع خارجی در ایران که با هدف کسب امتیازات سیاسی یا تبادل با زندانیان وابسته به دولت ایران صورت میگیرد، سابقهای طولانی دارد و پس از انقلاب ۱۳۵۷ از این روش به طور مستمر استفاده شده است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند، مادامی که دولتهای اروپایی و آمریکا به خواستههای گروگانگیران جمهوری اسلامی تن میدهند و تا وقتی که این گروگانگیری عواقب جدی برای جمهوری اسلامی نداشته باشد، این سیاست ادامه خواهد داشت.
احمدرضا جلالی، از سال ۱۳۸۸ ساکن سوئد بود، و در این کشور مدرک اقامت دائم داشت. او پزشک و پژوهشگری بود که در حوزه مدیریت بحران تحقیق و فعالیت میکرد و در دانشگاه کارولیسنکا، نزدیک استکهلم به کار مشغول بود. او سابقه تدریس در دانشگاههای ایتالیا و بلژیک را نیز دارد.
احمدرضا جلالی که بنا به دعوت رسمی دانشگاه تهران به ایران سفر کرده بود، در اردیبهشت ۱۳۹۵ بازداشت شد. اتهامی که مقامات در ابتدا به وی وارد کردند «همکاری با دول متخاصم» عنوان شده بود.
جلالی سپس در دادگاه انقلاب تهران در یک پروسه غیر عادلانه و غیر شفاف به اتهام «فساد فی الارض از طریق جاسوسی برای اسرائیل» به اعدام محکوم شده و این حکم در دیوان عالی کشور به تایید رسید.