توانمندی‌های نظامی و استراتژی نظامی متعارف جمهوری اسلامی، مبتنی بر بازدارندگی و مقابله به مثل است. اگر بازدارندگی آنها شکست بخورد، جمهوری اسلامی احتمالاً به دنبال نشان دادن قدرت با ضربه جدی به دشمنان خود خواهد بود. ایران بزرگ‌ترین زرادخانه پهپادها و موشک‌های منطقه را در اختیار دارد و به‌طور فزاینده‌ای به پهپادهایش متکی است. احتمالاً به این دلیل که این پهپادها ارزان و چند‌کاره یا چند منظوره هستند، و احتمالاً ایران بر این باور است که استفاده از پهبادها، تا حد قابل قبولی، امکان انکار را افزایش می‌دهد. جمهوری اسلامی، شگرد خاصی در انکار و حاشا کردن عملیات دارد.
ایران بر بهبود دقت، کشندگی و قابلیت‌های فراتر از پهپاد، تمرکز کرده است. همچنین، ایران تجهیزات و آموزش پهپادها را به شبکه‌های نیابتی تروریستی و شرکای متحد خود را گسترش می‌دهد که به تهران، امکاناتی انکارناپذیر برای حمله به منافع ایالات متحده و شرکای بومی و منطقه‌ای خود در سراسر خاورمیانه فراهم می‌کند. ایران به طور معمول از نیروهای دریایی خود برای نظارت بر عملیات دریایی ایالات متحده و متحدانش در سواحل خود - از جمله در نزدیکی تنگه هرمز - استفاده می‌کند و گهگاه در تعاملات خطرناک و غیرحرفه‌ای شرکت می‌کند. از سال ۲۰۱۹، نیروهای دریایی ایران گستاخ‌تر شده‌اند تا به تصرف کشتی و خرابکاری دست بزنند و در برخی موارد به خاطر تلافی از فعالیت‌های اسرائیل و متحدانش، به کشتی‌های تجاری در منطقه حمله کرده‌اند.
ظاهرا برخی از موشک‌های سپاه، می‌توانند اهدافی را در ۲۰۰۰ کیلومتری مرزهای ایران مورد حمله قرار دهند و رژیم هم، تمایل به استفاده از آنها را نشان داده است. ایران به افزایش دقت و مرگ‌بار بودن نیروی موشک‌های بالستیک خود، از جمله موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد (SRBM) با افزایش برد و قابلیت ضد کشتی (MRBM) با دقت و بهبود کلاهک ادامه می‌دهد.
حداقل از سال ۲۰۱۶، ایران از موشک‌های کروز ضد کشتی پرتاب شده از هواپیما و زیردریایی، سیستم‌های دفاع هوایی متحرک، و چندین موشک کروز در حمله زمینی - که در ارتفاعات پایین پرواز می‌کنند و می‌توانند از چندین جهت به یک هدف حمله کنند- پرتاب کرده است. همین موضوع، دفاع موشکی را پیچیده می‌کند. ایران همچنان به توسعه طرح هایی برای پرتاب فضایی با تقویت کننده‌ها ادامه می‌دهد که در صورت پیکربندی برای این منظور، می‌توانند بردهای موشک‌های بین قاره‌ای (ICBM) را داشته باشند. تهران همچنین آرزوی ساخت، پرتاب و ۲۶ ماهواره را دارد و تلاش کرده است چندین ماهواره آزمایشی را در مدار قرار دهد - از جمله پرتاب‌های آوریل ۲۰۲۰ و مارس ۲۰۲۲ که اولین ماهواره‌های شناسایی نظامی سپاه بودند. ایران یکی از دارندگان سلاح‌های بیولوژی و شیمیایی (CWC و BWC) است.
با این حال، از سال ۲۰۱۸، دولت ایالات متحده، جمهوری اسلامی را به دلیل عدم اعلام انتقال سلاح‌های شیمیایی و فهرست کامل عوامل کنترل شورش (RCAs) و عدم ارائه لیست کامل سلاح‌های شیمیایی، به تعهدات خود در معرفی امکانات تولید سلاح‌های بیولوژی و شیمیایی، پایبند نبوده است. دولت ایالات متحده همچنین نگران است که ایران در حال تعقیب عوامل شیمیایی خاص برای اهداف شریرانه است.
در سال ۲۰۲۱، جمهوری اسلامی مذاکرات فروش تسلیحات را با روسیه، چین و کره شمالی انجام داد. احتمالاً این مذاکرات، بیانگر اولویت‌های نوسازی نظامی ایران - موشکی، دریایی، پهپادها و نیروهای دفاع هوایی- است، همچنین، تهران ممکن است بر اساس تجربه ‌هایی که از درگیری‌های اخیر آموخته، قدرت هوایی قوی‌تر و توانمندی‌های جنگ التریکی (EW) را دنبال کند. فعالیت‌های نظامی منطقه‌ای ایران به‌منظور ایجاد عمق استراتژیک، با فراهم کردن امکانات برای حملات تروریستی علیه منافع ایالات متحده ادامه دارد. همچنان، به ارائه حمایت‌های مستشاری، مالی و مادی به شبکه‌های تروریست نیابتی و شرکای منطقه‌ای آن در عراق، لبنان، سوریه و یمن ادامه می‌دهد. تا نفوذ منطقه‌ای بلندمدت ایران را تضمین می‌کند.
جمهوری اسلامی از روابط مافیایی خود برای حمله علیه حضور مستمر ایالات متحده در منطقه استفاده کرده و در تلاش است تا ایالات متحده را به عقب نشینی نظامی وادار کند. در ژانویه ۲۰۲۰، اسماعیل قاآنی، فرمانده نهاد تروریستی قدس - شاخه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی- خطوط منطقه‌ای و اهداف قبلی قاسم سلیمانی را دنبال می‌کند و هر آنچه را که به ارث برده، به پیش می‌برد.

در سال ۲۰۲۱، جمهوری اسلامی - به عنوان بخشی از استراتژی جدید برای مقابله با اسرائیل- به استفاده از اقدامات تهاجمی تر و تاکتیک‌های جدید - از جمله هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری مرتبط با اسرائیل - پرداخت. تهران برای تحقق این استراتژی - به طور فزاینده ای- به پهپادها متکی است و حداقل شش حمله پهپاد علیه منافع اسرائیل را در سال گذشته انجام داده یا سیستم آن‌ها را فعال کرده است. ایران همچنین به دنبال جلوگیری از عادی سازی روابط بین اسرائیل با کشورهای عربی و ایجاد مزاحمت در برقراری قرارداد صلح ابراهیم است و تهدیدات نیروهای نیابتی و شرکای منطقه‌ای خود را با اقدامات دیپلماتیک ترکیب می‌کند.
در عراق، جمهوری اسلامی به دنبال کسب اطمینان از حفظ نفوذ نظامی و سیاسی گروه‌های شبه نظامی تروریست شیعه وابسته به ایران است. ایران، توانایی‌های شبه نظامیان را بهبود بخشیده و استقلال عملیاتی آنها را به مراتب افزایش داده است. در سال ۲۰۲۱، شبه نظامیان عراقی برای اولین بار از پهپادهای اهدایی ایران برای حمله به اهداف ایالات متحده استفاده کردند وسپس، حملات بعدی را بر اساس شرایط سیاسی تعدیل کردند. ایران برای مدیریت تشدید تنش و بهبود چشم‌انداز سیاسی شبه‌نظامیان در واکنش به انتخابات اکتبر ۲۰۲۱ عراق، توقف‌های موقتی را در حملات شبه‌نظامیان انجام داده است.
شبه نظامیان در ماه ژانویه ۲۰۲۲ چندین پهپاد و حمله غیرمستقیم، علیه نیروهای آمریکایی انجام دادند تا فشار بر ایالات متحده را برای عقب نشینی، افزایش دهند. در لبنان، تهران با حزب‌الله لبنان - مهم‌ترین و تواناترین شریک تروریست آن در منطقه - برای ایجاد قدرت و تقویت قابلیت‌های شبه‌نظامیان شیعه در منطقه همکاری می‌کند. ایران به‌عنوان حامی اصلی گروه تروریستی حزب‌الله (Hizballah) عمل می‌کند و منافع استراتژیک آنها، تفاوت چندانی با هم ندارد.
در سوریه، ایران به دنبال تضمین حضور اقتصادی و نظامی پایدار و در عین حال جلوگیری از ادامه حملات اسرائیل به منافع ایران است. طی سال گذشته، تهران تمایل خود را برای هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی در سوریه نشان داده است. از سال ۲۰۱۹، نیروهای تحت حمایت ایران چندین حمله موشکی (UAV) علیه ایالات متحده و شرکای ائتلاف در سوریه انجام داده‌اند. بنا بر گزارش‌ها، در اکتبر ۲۰۲۱، نیروهای ایرانی - در تلافی حمله هوایی اسرائیل که از حریم هوایی در نزدیکی منطقه آلتنف (Al-Tanf) استفاده کرد - در حمله‌ای پیچیده به یک پایگاه نظامی ایالات متحده در سوریه تا به امروز، نیروهای آمریکایی را با چندین پهپاد مورد حمله قرار داده‌اند.
و در یمن، ایران با فراهم کردن مشاوران و تسلیحات هم برای تسهیل حملات پیچیده و دوربرد علیه عربستان سعودی و امارات متحده عربی (امارات متحده عربی) و هم برای تحت فشار قرار دادن ائتلاف سعودی، همچنان به حمایت از گروه تروریستی حوثی‌ها (Huthis) ادامه می‌دهد.
در سال گذشته، جمهوری اسلامی یکی از پیشرفته ترین پهپادهای تهاجمی یک طرفه خود (به نام شاهد-۱۳۶) را در اختیار تروریست‌های حوثی در یمن گذاشته است که قابلیت حمله دوربرد جمهوری اسلامی و حوثی‌ها را فراهم می‌کند. پس از سه حمله پهپادی و موشکی علیه امارات متحده عربی در ژانویه، حوثی‌ها حملات پهپادی و موشکی فرامرزی خود را به عربستان سعودی و اهداف دریایی در دریای سرخ متمرکز کرده‌اند. با این حال، از اول آوریل، سازمان ملل متحد با میانجیگری خود، آتش بس غیررسمی در این کشور برقرار کرد. و حوثی‌ها و ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی تمام عملیات‌های نظامی خود در یمن را به مدت دو ماه متوقف کردند.
این آتش بس، نوید بازگشایی موقت بندر الحدیده و فرودگاه صنعا و امکان گسترش آتش بس به آتش بس دائمی تر را می‌داد. حوثی‌ها به طور رسمی و علنی با آتش بس موافقت نکرده‌اند، اما تا ۱۵ آوریل ۲۰۲۲، هر دو طرف، علیرغم اتهامات نقض آن، همچنان به آن پایبند بودند. عبد رَبُّه منصور الهادی، رئیس جمهور یمن، در ۷ آوریل به طور جداگانه، پس از گفتگوی بین گروه‌های یمنی به میزبانی شورای همکاری خلیج فارس در ریاض، انتقال اختیارات خود را به شورای رهبری ریاست جمهوری جدید (PLC) اعلام کرد. اگرچه آتش‌بس و ایجاد شورای رهبری ریاست جمهوری جدید، نشان‌دهنده پیشرفت‌هایی در جهت آتش‌بس دائمی‌تر است، و احتمالا حوثی‌ها احتمالاً همچنان به دنبال بهبود موقعیت مذاکره خود از طریق عملیات نظامی و حملات خارجی هستند.
جمهوری اسلامی به‌رغم اعمال مجدد تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸ - پس از خروج ایالات متحده از برجام - دسترسی تهران به منابع مالی سنتی دولتی از جمله صادرات نفت را با مشکل مواجه کرده است، اما به فعالیت‌های منطقه‌ای خود ادامه داده است. ایران برای دور زدن تحریم‌ها تلاش کرده است، اما کاهش ارزش پول، تورم بالا و افزایش بیکاری، همچنان اقتصاد این کشور را آزار می‌دهد.
بودجه دفاعی ۲۰۲۲ ایران به طور قابل توجهی، ۵ برابر بزرگتر از پنج بودجه دفاعی در سال‌های قبل است، اما محدودیت‌های مالی به احتمال زیاد مانع از تامین کامل هزینه‌های برنامه ریزی شده‌اش خواهد شد. همچنین تلاش‌های توسعه هسته‌ای تهران با کاهش پایبندی‌اش به برجام ادامه یافته است که آنهم برای اعمال اهرم فشار در مذاکرات و احیای توافق بر اساس شرایط مطلوب ایران، از جمله ادامه درخواست‌ها برای رفع تحریم‌ها، بوده است.
جمهوری اسلامی برخی از اقدامات شفاف سازی برای برنامه هسته‌ای خود و غنی سازی اورانیوم تا ۲۰ و ۶۰ درصد، فراتر از محدودیت ۳. ۶۷ درصدی برجام را متوقف کرده است. ایران همچنین با توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته و غنی سازی - فراتر از حد توافق شده - غنی سازی کرده است. در طی سال ۲۰۲۲، تهران احتمالاً به عملیات ایالات متحده و هم پیمانان خود، به شیوه‌ای مشابه یا متناسب پاسخ خواهد داد تا از خطر تشدید تنش‌ها - که مهار را از دست بدهند -جلوگیری کند.
احتمالاً جمهوری اسلامی به دنبال نمایش قدرت، کاهش نفوذ منطقه‌ای غرب، و بازدارندگی مجدد - پس از حملات مکرر به منافع ایران در ایران و سوریه- است. چنین واکنش هایی احتمالاً شامل حملات تروریستی، عملیات سایبری یا اقدامات هسته‌ای خواهد بود. ایران احتمالاً به دنبال پرهیز از تشدید تنش است که انتظار می‌رود یا مذاکرات برجام را تضعیف کند یا هدفش برای وادار کردن ایالات متحده به خروج از منطقه را دنبال کند. و مقام‌های ایران از واکنش خود به کشته شدن قاسم سلیمانی ناراضی هستند و ممکن است در حال طراحی «اقدامات مخفیانه» علیه مقام‌های آمریکا باشند
آخرالامر در گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا به مجلس سنا اشاره رفته که رژیم ایران در سال ۲۰۲۱ با کشورهای مدار روسیه، چین و کره شمالی درباره خرید سلاح‌های متفاوت، مذاکره هایی انجام داده است. زیرا ممکن است جمهوری اسلامی قصد تقویت نیروی هوایی و توانایی‌های خود در جنگ الکترونیک را داشته باشد. ایران احتمالا در زمینه گسترش تجهیزات پارازیت نظامی با کره شمالی همکاری می‌کند. آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا از رابطه عمیق جمهوری اسلامی با گروه‌های تروریستی منطقه، آگاه است که مثلا رهبران ارشد القاعده، در ایران هستند و از خاک ایران، فعالیت‌ها و عملیات تروریستی شبکه جهانی این گروه را نظارت و مدیریت می‌کنند. همچنین ایران، در زمینه استراتژی و رسانه، به شاخه‌های القاعده راهنمایی و کمک‌های متفاوتی را ارائه می‌دهند.

عرفان قانعی فرد [ تحلیلگر خاورمیانه در CT]