واقعیت اینست که "انقلاب" ۵۷ چه پیش از شکل گیری نخستینش و چه پس از آن و در آغاز برپایی جمهوری اسلامی با اعتراضات بخشی از مردم و جامعه روبرو بوده است؛ تظاهرات مردم در اقصی نقاط کشور از جمله در تهران با شعار "بختیار بختیار سنگر تو نگهدار" و "برادر هموطن به کشور آتش نزن" و همچنین تظاهرات گسترده زنان در مخالفت از حجاب اجباری نمونه درخشانی از رفتار مدنی مردمی بود که نمی‌خواستند بر روند مدرنیزاسیون جامعه خلل وارد آید. چنین اعتراضاتی هیچگاه در جامعه جمهوری اسلامی متوقف نشد و در چهارگوشه مملکت پژواک داشت. هر چقدر ناتوانی جمهوری اسلامی در راه پیشرفت جامعه و رفاه مردم بیشتر معلوم می‌گشت و در عرصه و افکار عمومی آشکارتر می‌شد بهمان میزان پایگاه اجتماعی‌اش تنگ تر و تنگ تر شده و در محاصره مدنی گسترده تر قرار می‌گرفت. مطالبات و اعتراضات امروز نسل جوان ایران گره خورده با مطالبات و اعتراضات که در دوره کوتاه نخست وزیری بختیار و پس از تأسیس جامعه جمهوری اسلامی آشکار شده بود.

مطالبات نسل امروز ایران هیچ سنخیتی با امیال و اهداف نظام اسلامی و نظام اسلامی "معتدل" ندارد. حکومت‌های دینی یا حکومت‌های ایدئولوژیکی؛ چه از نوع معتدل و چه غیر معتدل، دیگر مشکل است که بتواند بر زمین یک قلمرو فرهنگی و سیاسی بنشیند و تثبیت گردد. بنابراین راه استقرار آزادی و جامعه دموکراتیک هر روز بیش از پیش هموار می‌گردد. مضمون شعارهای معترضان ایرانی در شهرهای ایران، به این امر گواهی می‌دهد. و این امر بخشاً مربوط است به امر معیشتی و رفاهی، که جمهوری اسلامی از جامعه و مردم دریغ داشته است. میان تحقق و تأمین رفاه همگانی و استقرار آزادی، اولی متأخر و بدون استقرار دومی محال است. اگر اینطور باشد که میگوییم پس اعتراضات اخیر "شورش گرسنگان" نیست بلکه زمینه‌های تحول مدنی ست که لاجرم باید به انقلاب اجتماعی منجر شود و با برانداختن شبه جامعه جمهوری اسلامی، جامعه‌ای آزاد و دموکرات ایجاد کند.

نیکروز اعظمی