فم تریپ ایرانی؛ جاذبه توریستی یا «سفید‌نمایی»
بی بی سی - تبلیغات گردشگری در ایران در طرحی به نام «فم تریپ» (سفر برای آشناسازی) که عرصه‌ای برای کسب و کار بلاگرها و چهره‌های شناخته شده شبکه‌های اجتماعی در حوزه گردشگری بیشتر کشورهاست، در روزهای اخیر در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شده است. در حالی که اولین بار چنین طرحی دو سال پیش در ایران اجرا شد و بازتاب‌های عموما منفی نزد کاربران ایرانی داشت، امسال فم تریپ ایرانی حمایت رسانه‌های نزدیک به حکومت را هم به دست آورده است.
البته بانی این طرح، حمایت دولتی از آن را تکذیب می‌کند و معتقد است رسانه‌های دولتی کار او و امثال او را مصادره کرده‌اند. سفر گردشگران خارجی به ایران اتفاقی جدید نیست و جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی ایران را نمی‌توان انکار کرد، با این حال واکنش‌های منفی اغلب به ارائه چهره‌ای از ایران است که از نگاه منتقدان نه تنها همه واقعیت نیست، بلکه نقض مداوم و نظام‌مند حقوق بشر در ایران را پنهان می‌کند؛ بخصوص وقتی پای زنان در میان است.
این پاسخ مدیر فم‌تریپ همراه با پرونده‌سازی امنیتی به اتهام «براندازی» است: «خراب کردن فم‌تریپ و حکومتی کردن این پروژه، دقیقا در راستای اهداف رونقیه برای براندازی، نه واقعیت‌ها!» pic.twitter.com/OLYcbksG3F
-- Hossein Ronaghi (@HosseinRonaghi) June 11, 2022
در آخرین مورد، روزنامه شرق در ایران روز شنبه ۲۱ خرداد از کشمکش حدود چهل روز پیش گشت ارشاد با همسر رضا مرادخانی عضو پیشین تیم ملی بوکس ایران و همسرش در پارک پردیسان تهران گزارش داد. بر اساس این گزارش در پی مقاومت این دو، یک مامور گشت ارشاد با سلاح گرم و مستقیما در مقابل کودک یازده ماهه آنها چندین بار به این دارنده مدال‌های آسیایی و جهانی شلیک کرده است. تاکنون نیروی انتظامی در این مورد واکنشی نشان نداده است.
همزمان با انتشار گاه و بیگاه صدور حکم زندان برای مخالفت و مقاومت در برابر حجاب اجباری، تصاویری که بعضی از بلاگرهای داخل ایران منتشر می‌کنند، خودداری حکومت از برخورد با پوشش اجباری زنان را القا می‌کنند. البته واکنش به فم تریپ ایرانی محدود به مساله حجاب اجباری نیست و دامنه‌اش به اشاره به فقر و ناهنجاری‌های اجتماعی هم کشیده شده است.
از سوی دیگر بازداشت برخی گردشگران خارجی و دوتابعیتی‌ها هم در سال‌های اخیر مساله‌ای است که به گمان منتقدان، طرح‌هایی مانند فم تریپ می‌کوشد از معرض دید افکار عمومی خارج کند و تصویری مغایر با واقعیت به دنیا ارائه دهد.
«مخالفت اکثریت مردم با محدودیت‌ها»
آتنا دائمی در ادامه گفت‌وگو با برنامه ۶۰ دقیقه و در پاسخ به این پرسش که آیا عده‌ای از مردم با حجاب اجباری موافقند، گفت: «قشری از جامعه چنین برخوردهایی را می‌پسندند. ولی اکثریت قبول ندارند، بخصوص نسل جوانی که با آنها مواجه هستیم و این محدودیت‌ها برای‌شان قابل قبول نیست.»
این فعال مدنی تجربه دیگری از خود در دوران زندانی شدن را مثال می‌زند و می‌گوید در فصل تابستان که پوشش اجباری «آزار دهنده‌تر» می‌شد، تعداد بیشتری را به زندان می‌آوردند و «این نشانه مخالفت است»: «اکثریت مردم با این اجبارها مخالف‌اند و این مخالفت را به اشکال گوناگون نشان می‌دهند.»
انتقادها به فم تریپ محدود به مساله حجاب اجباری و تلاش برای تحریف واقعیت نیست و وضعیت اقتصادی و معیشتی همزمان با اجرای چنین طرح‌هایی زیر سوال رفته است. به گفته خانم دائمی، «در شرایطی در ایران زندگی می‌کنیم که فقر اقتصادی زیاد است و در همان استان‌هایی که اماکن دیدنی و زیبا دارند، مردم نمی‌توانند آزادانه از همین جذابیت‌ها استفاده کنند. جمهوری اسلامی این را هم مخفی می‌کند و قصد دارد با انتشار کلیپ‌های فم تریپ چهره سفیدی از خودش ارائه دهد.»
او با تاکید دوباره بر این که وضعیت اقتصادی اجازه نمی‌دهد مردم ایران از فضاهای گردشگری داخل کشور استفاده کنند، چند سوال مطرح می‌کند: «اگر زیبایی‌های اصفهان نشان داده می‌شوند، آیا زاینده رود خشک شده هم به نمایش درمی‌آيد؟ آیا زمین‌هایی که به دلیل بی‌کفایتی مسئولین فرونشست کرده، نمایش داده می‌شوند؟ آیا آسیب‌ها به طبیعت ایران مانند انباشت زباله در جاده سراوان گیلان و بعد برخورد با معترضان نشان داده می‌شود؟»
آتنا دائمی فم تریپ را یک «سرپوش» توصیف می‌کند که جمهوری اسلامی برای پنهان کردن واقعیت‌های مختلف از حجاب اجباری گرفته تا مشکلات اقتصادی، به کار می‌برد.
دامدار: گاوم را می‌برم شاید بفهمه اداره برق چی میگه
