مجید محمدی - ایندیپندنت فارسی

در این که حکومت دینی ایران با چنگ و دندان از حجاب اجباری محافظت خواهد کرد، شکی نیست، چون منتفی شدن حجاب اجباری خانه کاغذی اسلامیت نظام را که بر زور قوای قهریه و به بند کشیدن زنان متکی است، فرو خواهد ریخت. وقتی حجاب اجباری منتفی شود، وانمود کردن به روزه‌داری در ماه رمضان، گزینش اجباری ایدئولوژیک برای گرفتن شغل دولتی، محرمیت اجباری زنان و مردان همراه در حوزه عمومی و هزاران اجبار دینی متکی به زور قوای قهریه نظام نیز فرو خواهد ریخت. از همین رو است که حکومت و نیروهای آتش‌به‌اختیارش با چنگ و دندان و باتوم و فحاشی و رنگ‌پاشی و اسیدپاشی، حجاب اجباری را اعمال کرده‌اند.

تنها وجه باقی‌مانده از اسلامی‌سازی در سیاست‌های اجتماعی

حکومت دینی ایران که دینی بودنش را از پیاده کردن احکام و دستورات دینی با تمسک به قوای قهریه می‌گیرد، در طی چهار دهه همه نمودهای دینی-سیاسی بودنش را از دست داده و تنها حجاب اجباری برای آن باقی مانده است. لغو ربا، ریشه‌کنی فقر، ریشه‌کنی فساد حاکمان، بسط اخلاق و معنویت، رخت بربستن بدن‌فروشی زنان، ریشه‌کنی اعتیاد و قاچاق مواد مخدر، به صفر رساندن مصرف مشروبات الکلی، مجانی کردن خدمات عمومی مثل آب و برق و حمل‌ونقل، جمع کردن بساط بیغوله و کپرنشینی، سهیم کردن مستضعفان و محرومان در اموال و منابع عمومی، آوردن نفت بر سر سفره مردم، و دیگر وعده‌های اسلام‌گرایان که همه بخشی انفکاک‌ناپذیر از اسلامی‌سازی مطابق با اسلام‌گرایی نیز معرفی می‌شدند، به تدریج از برنامه‌های حکومت حذف شدند و از اسلامیت نظام در حوزه اجتماعی، امروز فقط حجاب اجباری باقی مانده است. از همین رو است که حکومت به‌رغم بی‌آینده دیدن اعمال این سیاست، آن را ادامه می‌دهد.

حجاب اجباری؛ عامل تقویت‌ انحصارات و امتیازات

حجاب اجباری بیش از چهار دهه است که بیت‌الغزل برنامه اسلامی‌سازی رژیم در دانشگاه‌ها، مدارس، نهادهای دولتی، و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی بوده است. با همین نگرش، میلیون‌ها زن ناباورمند به حجاب اجباری، از ثروت و منزلت و قدرت در حوزه عمومی محروم شده‌اند و همسران و دختران اسلام‌گرایان جای آن‌ها را پر کرده‌اند. از آنان گذشته، مردان نیز به بهانه مجبور نکردن اعضای خانواده به رعایت حجاب، از منابع و مشاغل عمومی محروم شده‌اند. اما این سیاست بی‌هزینه هم برای نظام نبوده است. همان‌طور که محرومیت از گوش سپردن به موسیقی (بالاخص موسیقی اصیل ایرانی) و خوش‌گذرانی موجب ایدئولوژی‌زدایی از جوانان مذکر انقلابی و مذهبی در سال‌های دهه شصت شد، اعمال حجاب اجباری (با صحنه‌های جان‌خراش و مشمئزکننده در عرصه عمومی) از زنان انقلابی و مذهبی در تاسیس نظامی معنوی و قدسی به دست روحانیون شیعه و پاسدارانشان، توهم‌زدایی کرد.

ابزار کنترل اجتماعی

بیش از سه دهه است که دسته‌ای از خیرخواهان نظام و حتی رادیکال‌ترین اسلام‌گرایان به این نتیجه رسیده‌اند که حجاب اجباری، سیاستی منتج به دین‌گریزی و تنفر از نظام است و از حکومت خواستار رها کردن آن شده‌اند. اما این توصیه‌ها به گوش روحانیون شیعه نرفته است. حجاب اجباری نه تنها آرزوی همیشگی روحانیت شیعه از ابتدای حکومت پهلوی، بلکه حلقه گم‌شده آن‌ها برای کنترل زنان و مردان در حوزه عمومی بوده است. با در نظر گرفتن منافعی که حجاب اجباری برای حکومت شیعی دارد، حجاب اجباری (به علاوه تنفر از آمریکا) از آخرین سنگرهایی است که حکومت برای بقای خود رها خواهد کرد.

مسیر رفع محدودیت‌ها

درست به همان طریقی که حکومت دست از سر شلوار جین، کفش ورزشی، و جوراب رنگی پوشیدن زنان، دستگاه پخش و ضبط ویدیو، کاست موسیقی، تجهیزات دریافت از ماهواره، و صدها پدیده مدرن دیگر برداشت، به حجاب اختیاری نیز عملا (و نه رسما) تن در خواهد داد. این طریق همانا عادی شدن به علت رواج بیش از حد، و مقاومت عمومی در برابر اراده اسلام‌گرایان حاکم است. چرا روحانیون شیعه بعد از رسیدن به قدرت رانندگی زنان را ممنوع نکردند یا دختران را از رفتن به مدرسه منع نکردند، در حالی که به بیرون رفتن زنان از خانه باور نداشتند و شان زن را خانه‌داری و بچه‌داری می‌دانند؟ چون تعداد زنانی که رانندگی می‌کردند و دخترانی که به مدرسه می‌رفتند، آنقدر زیاد بود که مقاومت عمومی، روحانیون را شکست می‌داد. آن‌ها که روحانیت در ایران را پیشرو و مبرا از این گونه محدودیت‌ها می‌دانند، کافی است به حمایت اصلاح‌طلبانی مثل مولوی عبدالحمید از طالبان، و روابط گرم رژیم اسلامی شیعه با طالبان نگاه کنند. اما با اقبالی که دختران انقلابی اسلام‌گرا در دهه ۵۰ خورشیدی به حجاب داشتند، اسلام‌گرایان زمینه را برای اعمال حجاب اجباری مناسب دیدند و این کار را انجام دادند؛ بدون در نظر گرفتن این نکته که حال و هوای جامعه عوض خواهد شد.

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

برنامه عمل

تنها با حضور بیش از ۱۰ هزار نفر از زنان بی‌حجاب در خیابان‌های شهرهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر (۱۰ شهر، ۱۰۰ هزار نفر)، پنج هزار زن بی‌حجاب در شهرهای ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر (هشت شهر، ۴۰ هزار نفر)، و ۸۴۰ نفر در هزار شهر با جمعیت زیر ۵۰۰ هزار نفر، حجاب اجباری عملا منتفی خواهد شد. هیچ حکومتی نمی‌تواند در آن واحد یک میلیون نفر را بازداشت کند و حدود ۱۰ میلیون نفر (اعضای خانواده و دوستان و نزدیکان آن‌ها) را که به این بازداشت‌ها معترض می‌شوند، ساکت کند.