کیهان لندن - در حالی که رصدخانه مهاجرت ایران نشان می‌دهد، سن مهاجرت از ایران حالا به دانش‌آموزان کاهش یافته است، وزارت بهداشت دریافت اصل مدرک تحصیلی برای دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی را منوط به تحصیل در رشته‌های خاص و مورد تأیید این وزارتخانه و «سپردن تضمین کافی» کرده است.
مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد، دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی مطابق تبصره ماده ۱ قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۷۶، دریافت اصل مدرک تحصیلی را منوط به «سپردن تضمین کافی برای انجام خدمات قانونی پس از فراغت از تحصیل» کرده است.
بر این مبنا، دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی برای ادامه تحصیل با «هزینه شخصی» در دانشگاه‌های «مورد تأیید» این وزارتخانه در خارج کشور در رشته‌های مورد نیاز برای دریافت مدارک تحصیلی و گواهی موقت طبابت، «با «سپردن تضمین کافی مبنی بر خدمات قانونی پس از فراغت از تحصیل»، مدرک تحصیلی خود را دریافت می‌کنند.
این وزارتخانه همچنین رشته‌های مورد نیاز جهت تحصیل در سال تحصیلی ۲۰۲۳-۲۰۲۲ را با اولویت دانشگاه نیز اعلام کرده تا دانشجویان رشته پزشکی تقاضای ادامه‌ی تحصیل خود را در این رشته‌های خاص اعلام کنند وگرنه خارج از آن نیز آزادسازی مدرک تحصیلی امکان‌پذیر نخواهد بود.
آنگونه که کانال‌های دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی توضیح داده‌اند، دانشجویان دانشگاه‌های دولتی در رشته‌های پزشکی به ازای هر سال تحصیل تا پیش از این نیز مبلغ یک میلیون تومان وثیقه در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌دادند تا مجوز خروج از کشور بگیرند. این وثیقه برای گذراندن طرح پزشکی نیز مبلغ ۴۲۰ میلیون تومان است.
براین مبنا، وزارت بهداشت به ازای طرح و تعهد تحصیلات رایگان، هم برای دانشجویان رشته‌های خاص تعیین کرده و هم از آنان خواسته تا با قید وثیقه بازگردند. این درحالیست که عمده دانشجویان پزشکی این وثیقه‌ها را که در یکسال اخیر شش برابر افزایش نیز داشته است، همواره پرداخت کرده‌اند و عمدتا نیز به کشور بازنگشته‌اند.
حالا این وزارتخانه تلاش می‌کند تا برای آینده‌ای نامعلوم، رشته‌های تحصیلی را پیش روی دانشجویان متقاضایی تحصیل بگذارد که اساسا احتمال بازگشت‌شان نیز بسیار اندک است.
علاوه بر این، وزارت بهداشت که هزاران نیروی درمانی و کادر سلامت را پس از موج ششم کرونا از کار اخراج کرده بود و در حال حاضر کمترین حقوق را بین کارکنان دولت به کارمندان خود می‌دهد، اینبار در یک اقدام عجیب دستور به گروگان گرفتن مدرک دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پزشکی کرده است.
دانشجویان چنین قوانینی را به «برده‌داری» و تداوم حکومت‌داری در رقابت با کُره شمالی توصیف کرده‌اند. یک کاربر با اشاره به سخنان پای منبر مقامات و مذهبی مبنی بر اینکه هرکس نمی‌‌خواهد در ایران بماند، جلویش را نگرفته‌اند، نوشت: «شما که می‌خواستید برای هر کس که ایران نمی‌ماند، بلیت هم بگیرید، حالا چه شد؟ افتاده‌اید به گروگانگیری دانشجویان؟ نتوانسته‌اید و نمی‌توانید نگه‌مان دارید! ته‌اش مدرک و شغل لوکس بودن پزشکی، ارزانی خودتان و وزارتخانه‌تان».
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم ۱۷ فروردین‌ماه در دیدار با شماری از مدیران وزارتخانه بهداشت و درمان از افزایش موج مهاجرت در میان پزشکان ابراز نگرانی کرده و گفته بود، «باید این اطمینان را نزد دانشجویان پزشکی ایجاد کنیم که پس از پایان تحصیلات در نظام درمانی کشور با درآمد خوب و جایگاه اجتماعی مناسب جذب خواهند شد. باید این ادراک در میان دانشجویان ایجاد شود که آنان سرمایه‌ها و آینده‌سازان کشور هستند.»
در حال حاضر سرانه پزشک در ایران در وضعیت بسیار بدی نیز قرار دارد و ۱۱/۸ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است، در حالی که در کشورهای دیگر این عدد بین ۳۰ تا ۵۰ است. با این وضعیت، ولی علاوه بر اینکه خروج دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی هربار سخت‌تر می‌شود، ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی نیز در داخل محدود و کاهش پیدا کرده است.
دانشگاه‌های سرشاخه که از ابتدای انقلاب ۱۵۰۰ دانشجوی پزشکی جذب می‌کرده‌اند، حالا به ظرفیت ۵۰۰ دانشجو رسیده‌اند. با اینکه نیاز جامعه به پزشک بواسطه افزایش جمعیت ۲ برابر شده است. علاوه بر این، افزایش سن پزشکان و پرستاران و رسیدن سن جامعه به سالمندی خود نیاز و ضرورت توجه به دانشگاه‌های علوم پزشکی را تقویت می‌کند. با اینهمه ولی روند صعودی که خروج از ایران با توجه به بحران‌های اقتصادی و فشار بر مردم گرفته، مهاجرت به یکی از گزینه‌های اصلی در اقشار گوناگون از جمله پزشکان و پرستاران بدل شده است.
در تازه‌ترین خبرها، گفته می‌شود سن مهاجرت به خارج از کشور کاهش داشته و تحصیل دانش‌آموزان ایرانی در خارج رشد داشته است. خانواده‌ها فرزندان‌شان را با صرف هزینه‌های میلیاردی روانه روسیه و مالزی و ترکیه می‌کنند تا پزشک و دندانپزشک شوند.
بنا بر آمار رصدخانه مهاجرت ایران، در بازه زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۹، المپیادی‌ها با ۳۷/۲ درصد، مشمولان بنیاد ملی نخبگان با ۲۵/۵ درصد و رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری با ۱۵/۴ درصد بیشترین درصد افراد مقیم خارج را به خود اختصاص داده‌اند.
این آمار نشان می‌دهد دانش‌آموزان نخبه المپیادی بیشترین میزان مهاجرت علمی را دست‌کم طی یک دهه گذشته داشته‌اند.
