اصلاح طلبان زهوار در رفته ایرانی خیلی از مفاهیم خوشایند جمهوری اسلامی‌شان را در اذهان شبه سکولارهای ما فرو بُرده و آنها را مجیزگوی خود کرده اند؛ سخن از "کرامت انسان"، "مدارا یا رواداری" در یک نظام توتالیتر از همین دست از مفاهیم‌اند که شبه روشنفکر و شبه سکولار با بوق و کرنا بر آنها می‌دمند. مسئله نوع پوشش و حجاب زنان که اینروزها بر سر آن با جمهوری اسلامی جدل افتاده آخرین نمونه ایست که اصلاح طلبان در این خصوص پای "حجاب اجباری" در دوره حکومت رضاشاه را به میان کشیده تا برای جمهوری‌شان شریک جرم دست و پا کرده و از بار گناهش بکاهند و القاء کنند که قبول حق اختیار آزادانه حجاب برای زنان از سوی جمهوری اسلامی ممکن است. تا از این گذر به نتیجه مطلوب خود که همان اصلاح پذیری نظام دینی است برسند.
آنها هر جا و هرگاه بخواهند از تقصیرات جمهوری اسلامی خود بکاهند فوراً به دنبال شریک جرم می‌گردند؛ می‌گویند هم کشف حجاب به دلیل اجبار و تحمیلی بودنش در دوره رضاشاه غلط بوده و هم حجاب اجباری. این بی جانان سیاسی در جمهوری اسلامی هیچگاه نتوانستند یک نمونه یا یک نکته منفی کشف حجاب در زمان رضاشاه که امروز گریبان زنان ایران را گرفته باشد بازگو کنند در حالیکه بیداری و تمایل زنان نسبت به حق اختیار حجاب شخصی خود در زمانه ما تأییدی است بر صحیح بودن کشف حجاب در دوره رضاشاه. مبارزه زنان در راه تحقق حق اختیار حجاب شخصی و نوع پوشش نتیجه همان تجربه ایست که اصلاح طلبان حکومتی و مجیزگویان شبه سکولارشان گویند در دوره رضاشاه به زنان تحمیل شده بوده. اینها رندانه از تأثیر مثبت "کشف حجاب" در دوره رضاشاه و بیداری زنان از این بابت، فاکتور می‌گیرند.
عمران و آبادانی در دوره رضاشاه همزمان است با عمران و آبادانی در دوره کمال آتاتورک در ترکیه. پانزده مورد اصلاحی زیر که بوسیله کمال آتاتورک صورت گرفته اغلب به زور به جامعه ترکیه تحمیل شده بودند. ترکیه امروز با وجود دولت اسلامگرای حاکم، کشوری سکولار و همچنان در حال بیشتر سکولاریزه شدن است. ترکیه این روند را مدیون دوره مدرنیزاسیون کمال آتاتورک است. مدرنیزاسیونی که با زور و اجبار همراه بوده. اجبار در روند تحقق سکولاریزاسیون و مدرنیزاسیون دوره رضاشاه تا دوره محمد رضاشاه، نه اینکه هیچ نتیجه منفی به بار نیاورده درست برعکس، امروزه خودِ گروها و سازمانهای سیاسی بر پیشرفت در زمینه سکولاریزاسیون و مدرنیزاسیون تأکید می‌ورزند و این تأکید بر درستی آنها در دوره رضاشاه و محمد رضاشاه مهر تأیید می‌نهد.
نمونه درخشانی از خدمات کمال آتاتورک که تحقق آنها همراه با اجبار و تحمیل بوده و با وجودی که با مقاومت جامعه عقب مانده روبرو شده بود اما نتیجه داد؛ نتیجه‌اش ترکیه کنونی و اختیار نوع پوشش زنان است که مشاهده می‌کنیم. از بس که در کله شبه سکولارها و شبه روشنفکران ما، ضدیت با رضاشاه پُر است و این را مدیون روحانیون شیعی‌اند و هم اینکه مبادا از ریل اصلاح طلبی حکومتی خارج شوند، کشف حجاب در زمان رضاشاه بزرگ را همچنان یک نقطه ضعف می‌بینند که گویا به جامعه تحمیل شده بوده!! بی آنکه به نتیجه تماماً مثبت آن بنگرند. این مسئله نشان می‌دهد که اذهان دو طیف چپ گرا و اسلامگر که متحداً شورش شیعی ۵۷ را بطرز درخشان به پیروزی رساندند همچنان گنجایش پذیرش آن تجربه مثبت و ارزنده تحمیل شده در دوره رضاشاه را، ندارند.
نیکروز اعظمی
از صفحه سیما مهظری در باره پانزده مورد اصلاحی در دوره کمال آتاتورک که با اجبار به جامعه ترکیه تحمیل شده بود و دستاوردهای ارزنده آنها همچنان برای جامعه ترکیه تعیین کننده است و هم از این بابت قدردان بزرگ مرد تاریخ‌شان‌اند.
۱- خلافت عثمانی را در سال ۱۹۲۴ سرنگون کرد.
۲- در سال ۱۹۲۶ شریعت اسلام را به کلی ملغی کرد.
۳- ارث بین زن و مرد را مساوی کرد.
۴- ترکان را از انجام مناسک حج یا عمره ممانعت کرد.
۵- زبان عربی را در مکاتب منع قرار داد.
۶- اذان را در مساجد تحریم کرد.
۷- حجاب را در ترکیه منع کرد.
۸- مصطفی را از نام خودش حذف کرد.
۹- تجلیل و بزرگداشت عید سعید فطر و عید قربان را لغو کرد.
۱۰- یکشنبه را به جای جمعه تعطیل هفتگی قرار داد.
۱۱- حروف عربی را از زبان ترکیه حذف کرد.
۱۲- در هنگام عهده دار شدن منصب، سوگند بنام الله را به سوگند به شرف تبدیل کرد.
۱۳- صدها تن از علما و فقیهانی که رویکرد او را رد کردند اعدام شدند.
۱۴- قبل از مرگ وصیت کرد که نماز جنازه که مسلمانان بر متوفی میخوانند بر او خوانده نشود.
۱۵- آتاتورک در سال ۱۹۲۳ در مجلس ترکیه گفت که ما اکنون در قرن بیستم و عصر صنعت هستیم، ما نمی‌توانیم دنبال کتابی بگردیم که از انجیر و زیتون و عسل و حوری حرف میزند.
وقتی حمید نوری...، محمود زهرایی
