به گزارش رسانه‌های بین المللی، موج تابستانی عفونت‌های کووید رو به افول است و داده ‌ها نشان می‌‌دهد موارد ابتلا در این هفته برای اولین بار در نزدیک به دو ماه گذشته کاهش یافته است. طبق داده‌‌های دفتر آمار ملی بریتانیا، موارد ابتلا در مقایسه با هفته گذشته ۱۶ درصد کاهش داشته است. این اولین باری است که از زمان آغاز موج پنجم در ابتدای ژوئن، که توسط زیرمجموعه ‌های جدید و بسیار مسری امیکرون، یعنیBA۴ و BA۵ به وجود آمد، موارد ابتلای جهانی کاهش یافته است. افزایش سریع موارد هفتگی، که در اواسط ژوئیه به اوج رسید باعث شد که برخی از دانشمندان و مقامات بهداشت و درمان، برای بازگشت دوباره محدودیت ‌ها، از جمله ماسک صورت، آزمایش‌های تشخیصی رایگان و تاکید بر برگزاری تجمعات در فضای باز، به صرافت افتند. در هفته اخیر میزان عفونت در ایالات متحده و آسیا نیز کاهش یافته است و آمار ابتلا در سایر کشورهای جهان هم کم ‌و بیش همین وضعیت را دارند. در کشورهای خاورمیانه هم وضعیت مشابهی وجود دارد و به طور نمونه، کشور عربستان که پس از موفقیت در برنامه‌های کنترل کرونا و غلبه بر همه گیری، اقدام به برگزاری مراسم حج تمتع نمود، حال آماده پذیرایی از زائران حج عمره می‌‌شود. مقامات سلامت در سازمان‌های بین المللی، مشاهده چنین روندی از بیماری را به بازگشت محدودیت‌ها و همچنین تزریق واکسن‌های مؤثر و کارآمد در نوبت‌های یادآور نسبت می‌دهند.
در ایران اما وضعیت کرونا به گونه دیگری رقم می‌خورد و این کشور همچنان از جمله کشورهای پرخطر و پرریسک دنیا محسوب می‌شود. ایران اکنون در بحبوحه بحران‌ها از تورم و گرانی گرفته تا تغییرات اقلیمی و سیلاب و آلودگی هوا به سر می‌برد و در این شرایط بسیار سخت است که مردم به رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های کرونایی فراخوانده شوند و نیز دولت را مجاب کرد تا از لاک عادی انگاری بیماری خارج گردد و به تشدید محدودیت‌ها در جامعه بپردازد و تضمین‌های لازم برای اجرای مصوبات ستاد دولتی را فراهم سازد. افزایش مجدد شمار جان ‌باختگان کرونا در ایران و شروع موج دوم بیماری و آغاز پیک هفتم کرونا همزمان با برگزاری مراسم‌‌های عزاداری در ماه محرم شده است و مقام ‌های بهداشتی نسبت به افزایش چشمگیر شمار مبتلایان و قربانیان هشدار می‌دهند. در حالی تعداد شهرهای قرمز دو برابر و شهرهای آبی نصف شده است که برای برگزاری مراسم عزاداری در محرم محدودیتی اعمال نمی‌‌شود. طی یک یا دو ماه اخیر بیش از ۵۵ درصد از مواردی که در دنیا مورد پایش ژنتیکی قرار گرفته از زیرسویه ‌های BA۴ و BA۵ بوده است. این زیرسویه ‌ها بسیار انتقال ‌پذیر هستند به‌ شکلی که اگر ضریب انتقال ‌پذیری در سویه ووهان ۳ بود، برای دلتا ۵، برای امیکرون BA۲ عدد ۱۳، برای BA۴ و BA۵ عدد ۱۸. ۶ است که این به معنای آن است که ویروس قابلیت برد وسیع تری در هوا پیدا کرده و هر فرد مبتلا به این دو زیرسویه می‌‌تواند حدوداً ۱۸ نفر را آلوده کند. حتی کسانی که به سویه ‌های اولیه امیکرون مبتلا شده‌اند نیز به جهت ایمنی گریزی طبیعی و واکسن گریزی واریانت‌های جدید بعد از گذشت ۴ تا ۶ هفته از ابتلا به گونه‌ای قبلی ویروس و بهبودی از بیماری احتمال ابتلا به زیرسویه‌های جدید را داشته‌اند. با این وجود ستاد کرونا و وزارت بهداشت و درمان با تأکید بر انجام واکسیناسیون و توصیه‌های بی سرانجام درخصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی قصد کرده تا پیک هفتم کرونا را به زانو درآورد. نمودارهای منتشرشده درباره تزریق روزانه هر چهار دوز واکسن‌های کووید-۱۹ در چند روز اخیر در ایران بیانگر آن است که افت شدیدی در تعداد تزریق در چند روز گذشته در هفته جاری وجود داشته که با آمار هفته ‌های قبل مشابه نیست. در ایران ۷۷ درصد از کل جمعیت، حداقل یک دوز و ۷۰ درصد هم هر دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند. بیش از ۶/۲ میلیون نفر از تزریق دوز اولشان حداقل ۳۰ روز می‌گذرد ولی دوز دوم را تزریق نکرده‌اند. با این حال معلوم نیست چند درصد از مردم دوز سوم و چهارم را تزریق کرده‌اند و چرا وزارت بهداشت آمار تفکیکی دوز سوم و چهارم را اعلام نمی‌کند؟ همچنین اطلاعاتی پیرامون آمار تزریق واکسن‌ها به تفکیک نوع آن‌ها، استان محل تزریق و گروه سنی در دست نیست.
روند صعودی فوتی ‌های کرونا در ۲۳ استان کشور به طور پرقدرتی ادامه دارد. موج جدید کرونا در حال پیشروی است و ۳۰ استان کشور در هفته ۱۲۷ همه ‌گیری کرونا افزایش بارز موارد بستری را گزارش کرده ‌اند. در این بازه زمانی، در ۲۳ استان هم موارد فوت ناشی از کووید ۱۹ روندی صعودی داشته است. کارشناسان البته معتقدند تعداد نمونه ‌گیری‌‌ها در کشور آن ‌قدر کم است که آمارهای اعلام شده بیشتر گمراه کننده هستند و بیشتر به شوخی شبیه هستند. آخرین وضعیت کرونا در کشور نشان از بی ‌توجهی به پروتکل ‌های بهداشتی و شیب تند ابتلا در استان‌‌ها است. میزان رعایت پروتکل ‌های بهداشتی در کشور به پایین ‌ترین حد خود رسیده و میزان استفاده از ماسک همچنان پایین گزارش شده است. همزمان با دو برابر شدن تعداد شهرهای قرمز در ایران، آمار رسمی جان ‌باختگان کرونا پس از پنج ماه از ۵۰ نفر عبور کرده و به ۷۵ نفر رسیده است. این میزان بیشترین تعداد مرگ روزانه از ۲۷ اسفند ۱۴۰۰ تاکنون بوده است و پیش بینی می‌شود به زودی و طی روزهای آینده، کشتار کرونا تا مرز ۳ رقمی نزدیک می‌شود و در صورت تداوم عادی انگاری‌ها و برگزاری مراسم‌های مناسبتی در ایام محرم و پیک عزاداری‌ها در تاسوعا و عاشورا، مرگ‌های کرونایی عدد ۱۰۰ را پشت سر گذارد. در حالی که استفاده ۲۴ درصدی از ماسک در موج جدید کرونا نگران کننده است و میانگین استفاده از ماسک در شاغلین و خدمت گیرندگان به تفکیک اماکن عمومی استان ‌های کشور حتی پایین تر از رقم اعلامی وزارت بهداشت و درمان است، گردهمایی‌ها و مراسم‌های مناسبتی و غیرمناسبتی در اقصی نقاط کشور برپا هستند و جای تعجب است که در این شرایط هیچگونه محدودیتی اعمال نمی‌شود. سرمایه گذاری ساختار سلامت کشور به جای اینکه بر تقویت سیستم مراقبت‌های بهداشتی در وانسفای تهدید سلامت مردم با کاهش هشداردهنده مصرف اقلام غذایی متمرکز گردد، زور ساختار سلامت کشور طی دوران همه گیری بر تقویت سیتم درمانی کشور استوار بوده است به طوریکه در روزهایی که کرونا در کشور درو می‌کند و تعداد بیشتری مبتلا و بستری و جان خودشان را از دست می‌دهند پرستاران و پزشکانی که تعدیل شدند به کار بازمی‌گردند. مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت و درمان در همین حال که به وضع محدودیت‌های کرونایی در راستای حفظ جان و سلامت تجمعات عزاداری پرداخته است، تنها بسنده به توصیه‌های نوشته شده روی کاغذ کرده است و نه هیچ ضمانتی برای اجرای آئین نامه‌های از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی وجود دارد و نه هیئت‌های مذهبی و افراد حاضر میل و رغبتی به انجام این کار دارند. حتی وقتی توصیه وزارت بهداشت و درمان به برگزاری مراسم عزاداری در فضای باز است، یا اصرار بر استفاده از ماسک در محیط‌های سربسته می‌کند، مشاهده می‌شود که به عنوان مثال، رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان البرز با هیأت رئیسه اتاق اصناف مرکز استان البرز جلسه گذاشته و از آن‌ها می‌خواهد که پروتکل‌های بهداشتی را کماکان در اصناف رعایت کنند. حالا در جلسه‌ای که برگزار شده از ۸ نفر حاضر دور میز جلسه در فضای بسته فقط دو نفر ماسک زده‌اند و خود مقام بهداشتی استان هم ماسک بر صورت نداشته است!

محمدرضا محبوب فر