احسان نادرپور - ایندیپندنت فارسی

محمد دهقان، معاون حقوقی ابراهیم رئیسی، مدعی شد که آمریکا بخش مهمی از خواسته‌های جمهوری اسلامی را پذیرفته و اروپا نیز به دنبال اتمام آن است. دهقان در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه کرج با اعلام این خبر گفت: «مذاکرات چه به سرانجام برسد چه نرسد، دولت در مسیر خودش حرکت می‌کند.»

در روزهای اخیر خبرهای ضد و نقیضی از احیای برجام به گوش می‌رسد. فارغ از درست یا غیرواقعی بودن ادعای معاون رئیسی، بسیاری از اظهارات مقامات جمهوری اسلامی در مورد سیاست خارجی با چاشنی دروغ همراه بوده است. جزئیات مذاکرات ایران در چند ماه اخیر همیشه از منابع خارجی منتشر شده است و مسئولان جمهوری اسلامی تلاش کرده‌اند که یا در مورد اتفاقات سکوت کنند و یا با اظهاراتی که رنگ مصرف داخلی و پروپاگاندا دارد، اذهان را به سمت دیگری منحرف کنند.

محمد دهقان همچنین مدعی شده است که دولت ابراهیم رئیسی تفاهم نامه ۲۵ ساله با چین را امضا کرده است و آن را از بزرگ‌ترین اقدامات این دولت دانست. اما واقعیت به گونه دیگری رقم خورده است.

مذاکرات مربوط به قرارداد ۲۵ ساله جمهوری اسلامی ایران با چین از سال ۱۳۹۴ و در جریان سفر شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین به ایران آغاز شد. رئیس‌جمهوری این کشور در دیدار با علی خامنه‌ای این پیشنهاد را مطرح کرد و پس از تایید خامنه‌ای قرار بر این شد که چنین قراردادی تنظیم شود. اما به گفته منصور حقیقت پور، مشاور علی لاریجانی، دولت روحانی در پیگیری این قرارداد تعلل کرد و چین با اعتراض به این امر، مدعی شد دولت با آن‌ها برخورد تحقیرآمیز داشته است. چین به همین دلیل پیشنهاد کرد با نهادی بالاتر از دولت برای این قرارداد وارد مذاکره شود.

پس از این اتفاق، رهبر جمهوری اسلامی علی لاریجانی را مسئول پیگیری این قرارداد کرد. با تایید علی لاریجانی به عنوان مشاور خامنه‌ای و مجری توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین، دولت روحانی موظف شد که نسبت به امضای این توافق‌نامه اقدام کند. سرانجام در هفتم فروردین ۱۴۰۰ این قرارداد میان جمهوری اسلامی و جمهوری خلق چین امضا شد.

عضویت رسمی در شانگهای؛ دروغ یا بخشی از واقعیت

دهقان به اجرای مقدمات عضویت جمهوری اسلامی در سازمان همکاری شانگهای هم اشاره کرد و آن را نیز از اقدامات دولت رئیسی دانست.

دهقان گفت: «امضای تفاهم نامه برای پیوستن به شانگهای که مقدمات آن فراهم شده، بستر تقویت جمهوری اسلامی را فراهم کرد به طوری که موجب شد تا تمام ظرفیت‌ها را در یک بخش دنیا قرار ندهیم که این امر از دیگر اقدامات موثر دولت سیزدهم است.»

با وجود این ادعای معاون رئیسی اما محمود احمدی نژاد، رئیس دولت های نهم و دهم، برای اولین بار به صورت جدی تلاش کرد تا ایران به عضویت این سازمان در بیاید.

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

دولت احمدی نژاد در سال ۹۰ یک سد بزرگ پیش روی خود یعنی حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های اسلامگرای تاجیکستان را که به مذاق رهبران این کشور خوش نمی‌آمد، برطرف کرد.

پس از احمدی‌نژاد، حسن روحانی نیز چند بار در نشست‌های شانگهای شرکت کرد و خواستار همکاری بیشتر جمهوری اسلامی با کشورهای عضو شانگهای شد. ایران سال‌ها به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای حضور داشت. ۲۶ شهریور درحالی که تنها ۲۳ روز از رسمی شدن کابینه دولت ابراهیم رئیسی گذشته بود، خبر عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای از سوی خبرگزاری رسمی دولت، ایرنا منتشر شد. عضویت در این سازمان ظرف ۲۳ روز تقریبا محال است و احتمالا با توجه به عضو ناظر بودن ایران در شانگهای این مذاکرات از ماه‌ها و یا سال‌ها پیش شروع شده است. اما با اینکه مقامات جمهوری اسلامی بارها خبر از عضویت رسمی ایران در شانگهای داده‌اند، کمی بعدتر مشخص شد که خبری از عضویت رسمی در شانگهای نیست و تنها بررسی عضویت ایران در این سازمان مورد قبول واقع شده است. بر اساس اعلام «غیرت فاضل‌اف» معاون وزیر امور خارجه ازبکستان، رای گیری نهایی و امضای اسناد عضویت ایران در شانگهای؛ پانزدهم و شانزدهم سپتامبر انجام خواهد شد.

دهقان، معاون ابراهیم رئیسی در بخش‌های دیگری از صحبت‌هایش گفت: «موضوع بعدی که در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت بحث ایجاد توازن و تعادل در سیاست خارجی بود که درسال‌های گذشته به لحاظ روابط خارجی از جاده اعتدال و توازن خارج شده بودیم به طوری که دولت گذشته رابطه با رقبای آمریکا و اروپا را قطع کرد و به دنبال روابط با آمریکا و اروپا بود که هشت سال عمر خود را صرف این امر کرد و اشتباه فاحشی بود.»