کیهان لندن - مجله «تایم» در گزارشی به بررسی اعتراضات ضدحکومتى در ایران پرداخته و نوشته: «شواهد فراوان نشان میدهد که نیروهای هوادار جمهوری اسلامیدر حال ریزش هستند.» این مجله نتیجه گرفته که اعتراضات گسترده مردمی ممکن است به سرنگونی رژیم منجر شود.
به نوشته «تایم»، در حالی که پلیس و نیروهای امنیتی رژیم کماکان با معترضان در خیابانها درگیر هستند، غلامحسین محسنی اژهای رئیس قوه قضاییه ایران، علناً از «خطاها، ضعفها و شکستهاى» دولتی سخن به میان آورده که برای یک رژیم تمامیتخواه که هرگز به تقصیر اعتراف نکرده، «امری بیسابقه» است.
به باور «تایم» تغییر لحن مقامات جمهوری اسلامی پس از آن صورت گرفته که «ریزش» را در پایگاههای سنتی خود احساس کردند. به عنوان مثال، محلههای جنوب شهر تهران مثل نازیآباد و خزانه و فلاح که همیشه جزو «سنگرهای رژیم» بوده و به عنوان «مکان تولید بسیجی» شناخته میشدند، اینک کانون مقابله با رژیم شدهاند.
به گفته این مجله، نیروهای امنیتی نیز دچار «ضعف روحیه، هراس از فروپاشی نیروهای مسلح، و ریزش» شدهاند.
کریم سجادپور تحلیلگر «مؤسسه کارنگی» در اینباره به «تایم» گفته: «فروپاشی جمهوری اسلامی گرچه لزوما اجتنابناپذیر نیست، اما دیگر غیرقابل تصور هم نیست. این رژیم در نهایت به راه اتحاد جماهیر شوروی سابق خواهد رفت اما پیشبینی زمان و چگونگی انجام آن دشوار است.»
این کارشناس افزوده: « رژیم جمهورى اسلامى ممکن است بتواند اعتراضات خیابانی را از طریق سرکوب، مهار کند. اما اگر اعتراضات به بازار و صنعت نفت برسد و به اعتصابات گسترده و پیوسته بیانجامد، احتمالا رژیم فرو خواهد پاشید.»
به نوشته «تایم»، جمهوری اسلامیدر مقابله با اعتراضات قبلی عموما «موفق» عمل کرده بود، چرا که با دستاویز قرار دادن «احساسات ناسیونالیستی» مردم و ترساندن آنها از اینکه «گروههای جداییطلب» در میان اقلیتهای قومی قصد دارند ایران را «تجزیه» کنند، توانسته بود اعتراضات را سرکوب کند.
اما اینبار قضیه فرق میکند و قتل مهسا امینی به دست «گشت ارشاد» خشم مردم ایران را برانگیخته و آنها را در سراسر آن کشور علیه رژیم، متحد کرده است.
به نوشته «تایم»، به همین دلیل است که رژیم اینبار از موقعیت خود «نامطمئن» است و سعی میکند در قبال معترضان دست به عصا راه برود.
روزنامه بریتانیایی «تلگراف» نیز ضمن تجزیه و تحلیل شرایط کنونى ایران، تأکید کرده: «نسل جدید جوانان موسوم به "دهههشتادیها" که با اینترنت به خوبی آشنا هستند و دیدگاهى جهانی نسبت به مسائل دارند، بلای جان جمهوری اسلامیشدهاند.»
کارشناسان به این روزنامه گفتهاند که نسل جوان ایران که بر خلاف حاکمان این کشور با جهان روابط مثبت دارند و از طریق اینترنت از آنچه در اطراف و اکناف دنیا میگذرد آگاهند و «نیرویى بیبدیل برای تغییر» در ایران پدید آوردهاند.
دکتر کایلی مور- گیلبرت، کارشناس امور ایران و گروگان سابق جمهوری اسلامی، در اینباره به «تلگراف» گفته: «ترس جوانان شجاع ایران از رژیم این کشور ریخته است. دهه هشتادىها از رژیم فرتوت پدرسالار نمیترسند.»
بر خلاف نسلهای قبلی، دسترسی به اینترنت و رسانههای اجتماعی برای این نسل یک «سکوی بزرگ» و یک «نقطه گردهمایی عظیم» فراهم کرده که توسط آن عقاید و تصاویری از زندگی خود را با جهانیان به اشتراک میگذارند.
به عقیده این روزنامه، این جوانان که همه در دوران جمهوری اسلامی به دنیا آمدهاند، و برای تمام مدت عمرشان رهبری بجز على خامنهای ندیدهاند، اینک به بزرگترین مخالفان «رژیم پیر پدرسالار» تبدیل شدهاند.
مور- گیلبرت همچنین گفته است: «نسل جوان ایران مثل جوانان سرتاسر جهان میخواهد ابراز عقیده و وجود کند، و آنطور که میخواهد زندگی کند. اما رهبران رژیم مذهبی سالخورده اصلا خواست جوانان را به رسمیت نمیشناسد، و بنابراین مدتهاست که مشروعیت خود را نزد آنها از دست داده است.»
«تلگراف» ادامه داده: « تظاهرات ضد حکومتى در ایران که در ابتدا در اعتراض به قتل مهسا امینی، دختر جوان کُرد به دست "گشت ارشاد" جمهوری اسلامیآغاز شد، در هفته چهارم خود به سرتاسر کشور گسترش یافته و به کارزاری برای سرنگونی رژیم ایران تبدیل شده است.»
چرا مراجع لال شدهاند؟