شماری از نمایندگان پارلمان بریتانیا خواستار این شدند که دولت این کشور به عملکرد جمهوری اسلامی در سرکوب اعتراضات سراسری واکنش شدیدتری نشان دهد.
جمعی از نمایندگان مجلس عوام بریتانیا با اظهار نظر ذیل پرسش کلی «واکنش وزارت امور خارجه بریتانیا به مقامات ایرانی چه خواهد بود»، دولت «لیز تراس»، نخست وزیر بریتانیا را تحت فشار گذاشتهاند تا موضع خود در قبال وضعیت فعلی ایران و نحوه برخورد جمهوری اسلامی با معترضان را روشن اعلام کند.
***
به تازگی طوماری از سوی ایرانیان، تحت عنوان «حفظ تحریمها و اعمال ممنوعیت روادید یا ویزا برای افراد مرتبط با رژیم ایران» تهیه و به امضا گذاشته شد.
این طومار خطاب به نمایندگان مجلس عوام نوشته شده بود و تا امروز به امضای بیش از ۲۵ هزار نفر رسیده است. این در حالی است که وقتی تعداد امضاهای چنین طوماری از ۱۰ هزار عبور کند، دولت موظف به پاسخگویی در مورد موضوع طومار است.
درخواست نمایندگان مجلس عوام از دولت خانم تراس در نتیجه بیش از ۱۰ هزار امضای این طومار است. برای اطلاع از چگونگی امضای این طومار این مطلب را بخوانید.
آیا سپاه از جانب بریتانیا تحریم خواهد شد؟
در حال حاضر برخی از نمایندگان مجلس عوام و همچنین وزیر امور خارجه دولت در سایه، با این جریان همراه شدند و خواستار مو ضعگیری و اقدام دولت بریتانیا هستند.
برخی از نمایندگان مجلس عوام در بخش بحث و مذاکراتِ سایت مجلس بریتانیا سوالات و نکاتی را درباره موضع دولت بریتانیا در قبال وضعیت فعلی ایران مطرح کردند.
«ترسا ویلرز»، از نمایندگان مجلس عوام، خطاب به دولت بریتانیا نوشته است: «این اعتراضات نشان میدهد که زنان در ایران نقض خشونتآمیز حقوق بشر را تحمل نمیکنند. آیا دولت بریتانیا در کنار آن زنان شجاع که خواهان عدالت، آزادی و دموکراسی هستند، خواهد ایستاد؟ آیا وزرا با گروههای معترض دیدار خواهند کرد؟ آیا دولت بریتانیا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحریم میکند؟ آیا دولت بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، لغو تحریمها را رد خواهد کرد؟»
در همین بخش سایت مجلس بریتانیا، آمده است که «جیلیان کیگان»، معاون وزیر امور خارجه بریتانیا که موظف به پاسخگویی به پرسشهای نمایندگان است، در پاسخ به ترسا ویلرز نوشته است:
«همانطور که وزیر امور خارجه گفته است، اعتراضات پیام روشنی دارد که مردم ایران از مسیری که دولت خود در پیش گرفته راضی نیستند. ما در کنار این افراد هستیم. استفاده از خشونت در پاسخ به بیان حقوق اساسی توسط زنان یا سایر اعضای جامعه ایران، کاملا غیرقابل توجیه است. ما همه چیز را زیر نظر داریم و بریتانیا خواستار تحقیقات کامل و شفاف در مورد مرگ تکاندهنده مهسا امینی است.»
اگر رژیم تغییر کند برنامه دولت بریتانیا چیست؟
«بمبوس چارالامبوس»، از نمایندگان مجلس عوام با اشاره به اینکه اعتراضات مردم ایران مطالباتی فراتر از لغو حجاب اجباری هم دارد، گفته است: «مردم ایران در پی آزادیهای بنیادین هستند تا زندگی خود را به دلخواه خود شکل دهند. ما شاهد شکوفایی جامعه مدنی ایران هستیم و بریتانیا باید از آن حمایت کند. من خوشحالم که دولت، تحریمهای ایران را به دنبال درخواستهای حزب کارگر برای انجام این کار افزایش داده است ولی در عین حال بریتانیا باید برای حمایت از جامعه مدنی ایران و روزنامهنگاری مستقل تلاش بیشتری انجام دهد. رادیو فارسی بیبیسی علیرغم غیرقانونی بودن در ایران، میلیونها شنونده دارد اما بیبیسی اعلام کرده است که رادیوی بخش فارسی خود را احتمالا تعطیل خواهد کرد.» او در ادامه خطاب به وزیر امور خارجه بریتانیا میپرسد که «دولت برای حمایت از دسترسی به اخبار مستقل در ایران چه می کند؟»
چارالامبوس همچنین با طرح این پرسش که اگر رژیم تغییر کند برنامه بریتانیا چیست، گفته است :«بریتانیا امروز باید با نیروهای مترقی در داخل ایران ارتباط برقرار کند و از همه کسانی که از حقوق بشر دفاع میکنند، حمایت کند. آیا وزیر به ما خواهد گفت که بریتانیا چگونه قصد دارد با جامعه مدنی ایران رابطه برقرار کند؟ این احساس وجود دارد که تغییر در راه است و ما باید در سمت درست تاریخ باشیم.»
جیلیان کیگان نیز در پاسخ به بامبوس چارالامبوس نوشته است: «بیبیسی فارسی یک نهاد روزنامهنگاری مستقل از دولت بریتانیا است. ما آزار و اذیت کارمندان بیبیسی و خانوادههای آنها در ایران را محکوم میکنیم. بسیار مهم است که آن افراد به کار خود ادامه دهند و ما به حمایت از بیبیسی و سرویس جهانی بیبیسی در این زمینه ادامه میدهیم.»
کیگان در پاسخش به این نماینده مجلس، همچنین با ابراز نگرانی از وضعیت حقوقبشر در ایران گفته است: « ما موضوع حقوق بشر در ایران را در همه فرصتهای مناسب مطرح میکنیم و به مذاکرات خود با جامعه بینالمللی برای فشار بر ایران برای بهبود وضعیت ادامه خواهیم داد، از جمله از طریق شورای حقوق بشر در ژنو و مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک.»
آیا دولت بریتانیا مرگ مهسا امینی را به عنوان زنکشی خواهد شناخت؟
«کریستین اُزوالد»، دیگر نمایند مجلس با اعلام اینکه حزب «ملت اسکاتلند» سرکوب خشونتآمیز مردم معترض توسط رژیم ایران را محکوم میکند، نوشت: «ما عمیقاً نگران قول رژیم برای سرکوب بیشتر «بیرحمانه» هستیم، که به نظر میرسد نشانی شومی از بدرفتاریهای بیشتر باشد.»
صحبتهای ازوالد اشاره به اسنادی از جمهوری اسلامی دارد که سازمان حقوق بشری عفو بینالملل به آن دست پیدا کرد. در این اسناد از مقامات بالای نظام تاکید شده بود که قاطع و جدی با معترضین برخورد شود.
ازوالد همچنین با اشاره به اینکه عملکرد زنان معترض ایرانی الهامبخش است، میگوید:« ما در همبستگی کامل با زنان ایرانی هستیم. ما میخواهیم بشنویم که دولت بریتانیا صراحتا مرگ مهسا امینی را به عنوان «زن کشی» (femicide) بهرسمیت میشناسد.»
ازوالد همچنین به عنوان نماینده حزب «ملت اسکاتلند» مینویسد: «ما از شفافیت در مورد اینکه چگونه دولت بریتانیا میتواند از جریان آزاد اطلاعات برای کمک به حمایت از معترضان - به ویژه زنان - حمایت کند و در مورد اینکه چه برنامههایی برای حمایت از اقلیتهای قومی مانند کردها در این سرکوبها وجود دارد، استقبال میکنیم.»
جلیلیان کیگان هم در پاسخ به پرسش اُزوالد نوشته است: «بریتانیا خواستار تحقیقات کامل و شفاف درباره قتل مهسا امینی شده است. ما به همکاری با شرکای بینالمللی خود و سایرین برای بررسی همه گزینهها برای رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر در ایران ادامه میدهیم.»
جاناتان جانوگلی، نماینده دیگر مجلس بریتانیا پرسید است که « تحریمها اغلب زمانی بهترین نتیجه را میدهند که بهصورت چندجانبه اعمال شوند. بنابراین دولت چه تماسهایی با سایر کشورها دارد تا بتوانیم اقدامات تحریمی را هماهنگ انجام دهیم؟»
معاون وزیر امور خارجه در مجلس هم به او پاسخ داده است: «ما بلندپایهترین دیپلمات ایرانی در بریتانیا را احضار کردهایم تا نگرانی خود را ابراز کنیم، در سطوح ارشد در ایران تعامل داشتیم و تحریمهای جدیدی را علیه تعدادی از افراد مسئول نقض حقوقبشر صادر کردیم. ما انتظار داریم سایر کشورها و اتحادیه اروپا نیز در هفتههای آینده از این روند پیروی کنند.»
از پرسش و پاسخ مفصلی که میان نمایندگان مجلس و دولت در سایت پارلمان بریتانیا بازتاب یافته، اینگونه به نظر میآید که حرکتهای اعتراضی مردم ایران و ۲۵ هزار امضای طومار «حفظ تحریمها و اعمال ممنوعیت روادید یا ویزا برای افراد مرتبط با رژیم ایران» تاثیرگذار بوده و باید منتظر اتخاذ تصمیمات جدید از جانب بریتانیا در مقابل جمهوری اسلامی بود.