چه رمان نویس، هم زبان خواننده باشد، چه نباشد، تفکرات و ذهنیات او که بر روی کاغذ می آید می تواند پیچیده یا ساده باشد.

کتاب های فارسی نوشته ی هوشنگ گلشیری دشوار خوان است و ترجمه های از زبان خارجی محمد قاضی آسان خوان.

خواننده باید با آگاهی و بر اساس توانایی خوانش و قدرت تصویر سازی در ذهن اش، رمان مناسب را برای خواندن انتخاب کند.

گاه پیچیدگی ها به محتوای رمان مربوط می شود، گاه به سبک نوشتاری رمان.

خواندن رمان هایی که به سبک رئالیستی نوشته شده اند آسان تر از خواندن رمان هایی ست که به سبک رئالیسم جادویی نوشته شده اند و هر دو ی این ها ساده خوان تر از رمان هایی هستند که به سبک سور رئالیستی نوشته شده اند.

هر کسی نمی تواند هر چیزی را بخواند و از خواندن خود، چه بهره ی آموزشی، چه بهره ی وقت گذرانی ببرد.

از جزییاتِ دیگرِ شکلی و محتوایی که بگذریم، به محتوای برخی از رمان های خوب و عالی می رسیم.

بر خلاف کسانی که تصور می کنند رمان فقط به درد سرگرمی و گذران وقت می خورد، رمان هایی هستند که گاه مسیر زندگی خواننده را تغییر می دهند.

رمان هایی هم هستند که شاید در کنش روزمره شخص تغییر ی ایجاد نکنند اما تفکر و جهان بینی او را دگرگون می کنند.

مثلا خودِ من با خواندن رمان «داستان یک انسان واقعی» نوشته ی نویسنده ی روسی بوریس پوله وی، در دوران نوجوانی، به ارزش مقاومت و پایداری برای رسیدن به هدف پی بردم و این تاثیر مثبت را از این کتاب گرفتم که تا امروز همراه من است.

یا باز از خوانده هایم در دوران نوجوانی، کتاب عامه پسند «پاپیون» مقاومت در مقابل زورگویان و ارزش رفاقت را در دوران های سخت به من نشان داد.

خواندن «نان و شراب» نویسنده ایتالیایی، اینیاتسیو سیلونه، ارزش مبارزات اجتماعی و فداکاری در راه کشور و اندیشه را به من نمایاند و بسیاری رمان های دیگر که برای من انسان ساز و زندگی ساز بودند و می توانم بگویم، آن چه امروز هستم بیش از آن که از تربیت خانوادگی یا مدرسه ای یا اجتماعی داشته باشم از این رمان ها دارم.

رمان هایی هم هستند که اندیشه سازند. ممکن است اثر این اندیشه را در زندگی عادی مان نبینیم اما نگاه ما به جهان جور دیگر می شود.

اولا با وسعت جهان و بی حد و حصر بودنِ فرهنگ ها و اندیشه ها آشنا می شویم و تصور این که ما محور جهان هستیم و جهان و مردمان اش حول اندیشه های ما می گردند، تبدیل به تصوری مسخره و کودکانه می شود، ثانیا ارزش هایی که در رمان ها منعکس شده، تصویر ما از جهان را کلا تغییر می دهد.

«همسایه ها»ی احمد محمود و «داستان یک شهر» ش جنبه هایی از زندگی ما ایرانیان را می نمایاند که تصور ما از هموطنان مان و افکارشان را تکمیل و دگرگون می کند، و «گذر از رنج ها»ی الکسی تولستوی و «جنگ و صلح» لئو تولستوی، تصویر و تصورات ما را از زندگی مردم روس در سطوح بالا و پایین اجتماعی و نحوه ی برخورد با دشواری های زندگی را کلا به هم می ریزد.

اگر مایل به دانستن بیشتر در مورد درونیات و آن چه در ذهن انسان ها می گذرد باشیم «در جست و جوی زمان از دست رفته» ی مارسل پروست ما را به تو در توی تفکرات و ذهنیات یک فرانسوی قرن نوزدهمی می کشاند.

این مقدمه را در اصل برای معرفی کتاب «شهر پیروزی» آخرین رمان «سلمان رشدی» که چند روز پیش اولین چاپ اش به زبان انگلیسی منتشر شد نوشتم که در مطلب بعدی به آن می پردازم....

«ادامه دارد...»