توافق با عربستان نمی‌تواند چالش‌های اساسی اقتصادی جمهوری اسلامی را برطرف کند و شاید تنها کمی اکسیژن آزاد کند تا رژیم خفه نشود
ایندیپندنت فارسی - نشریه وال‌استریت ژورنال در گزارشی که روز شنبه ۲۵ مارس (پنجم فروردین) درباره توافق میان تهران و ریاض برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک منتشر کرد، نوشت که این موضوع می‌تواند شکاف‌های میان دو کشور را التیام دهد اما برای اوضاع اقتصادی نامناسب ایران که به تحریم و تورم مبتلا است، درمانی ندارد.
به گزارش این رسانه، «اقدام ایران برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی از ریشه در آوردن سال‌ها دشمنی بین دو رقیب خاورمیانه‌ای بود اما چنین اقدامی هم برای مقابله با تورم فزاینده در ایران کافی نیست.»
وال‌استریت ژورنال در ادامه می‌نویسد: «قبل از اینکه پکن اوایل این ماه در نقش میانجی میان تهران و ریاض ظاهر شود، واحد پول ایران، ریال، یک‌پنجم ارزش خود را از دست داده و به پایین‌ترین حد خود رسیده بود؛ موضوعی که به مشکلات موجود روحانیون حاکم اضافه کرده بود.»
بنا بر این گزارش، تهران در شرایطی به عربستان سعودی روی آورد که تورم در این کشور به‌شدت در حال افزایش بود، چشم‌اندازی برای مذاکرات احیای برجام و کاهش تحریم‌های ایالات متحده دیده نمی‌شد، کشورهای اروپایی از سازوکار انتقال کمک‌های بشردوستانه به ایران صرف‌نظر کردند، مذاکره مبادله زندانیان با ایالات متحده پیشرفت نکرد و میلیاردها دلار در حساب‌های بانکی خارج از ایران همچنان از دسترس خارج ماند. در همین حال، آمریکایی‌ها نظارت بر انتقال ارز از عراق را آغاز کردند که به تهران برای دور زدن تحریم‌ها فشار بیشتری وارد کرد. با همه این‌ها، وضعیت اقتصادی بخش عمده‌ای از انگیزه ایران برای کاهش تنش با سعودی‌ها به شمار می‌رود.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
نویسنده این نشریه در بخشی دیگر تحلیل کرد که حتی با وجود توافق تهران و ریاض، دورنمای مهار تورم فزاینده بسیار مبهم است؛ مگر اینکه جمهوری اسلامی بتواند از تحریم‌های ناشی از برنامه هسته‌ای خود بگریزد یا روابط اقتصادی نزدیک‌تری با چین و روسیه برقرار کند.
در این مقاله، به نقل از کارشناسان تاکید شده است که اگرچه توافق تهران و ریاض توانست افزایش قیمت دلار در ایران را کمی مهار کند، این پیامد هم موقتی بود و دیری نپایید. به گفته آنها، «تورم به‌ویژه در حوزه مواد غذایی، بسیار بالا و رو به افزایش است و دولت برای مهار آن تلاش چندانی نمی‌کند».
نزدیک شدن به نوروز بخش دیگری از گزارش وال‌استریت ژورنال است که با اشاره به آن، بر افزایش قیمت مواد غذایی در این تعطیلات دو هفته‌ای و اعتراض بازنشستگان و فرهنگیان به دلیل واریزنشدن مطالباتشان اشاره شده است.
این گزارش با پرداختن به سخنرانی نوروزی علی خامنه‌ای که در آن، فائق آمدن بر مشکلات را وعده داد، نوشت: «رهبران روحانی ایران پیش از این نیز وعده داده‌اند که با تورم مقابله کنند اما عملکردشان موفقیت‌آمیز نبوده است. زمانی که ابراهیم رئیسی، رئیس دولت ایران، در سال ۲۰۲۱ روی کار آمد، قول داد تورم را در سال ۲۰۲۳ به کمتر از ۱۵ درصد برساند و در سال ۲۰۲۴ تک‌رقمی کند، اما قیمت‌ها در زمان او بیش از گذشته افزایش یافتند.»
این رسانه به توقیف روزنامه اصلاح‌طلب سازندگی به دلیل انتشار گزارشی با عنوان «طغیان گوشت» اشاره کرد و در ادامه به نقل از شهروندی از ایران نوشت: «در برابر تورم بی‌حس شده‌ایم. دیگر چیزی احساس نمی‌کنیم.»
به نوشته وال‌استریت ژورنال، اقتصاددانان می‌گویند بعید است عربستان سعودی و سایر همسایگان ایران با وجود بازگرداندن روابط دیپلماتیک تهران با ریاض، مقدار قابل‌توجهی پول نقد به جمهوری اسلامی سرازیر کنند زیرا تحریم‌های غرب همچنان یک بازدارنده قوی محسوب می‌شوند. آنها همچنین می‌گویند عربستان سعودی می‌خواهد ببیند آیا تهران ارسال سلاح به متحدان حوثی خود در یمن را متوقف می‌کند یا خیر.
در بخش دیگری از این گزارش می‌خوانیم: «ایران با روسیه روابط نظامی روبه‌رشدی دارد و هواپیماهای بدون سرنشین برای استفاده در جنگ اوکراین را تامین می‌کند. این کشور تلاش می‌کند سایر جریان‌های تجاری با مسکو را گسترش دهد و همچنین در حال مذاکره با غرب برای بازیابی برخی از منابع درآمد‌های نفتی خود است که در کشورهایی مانند کره جنوبی بلوکه شده‌اند؛ هرچند با موفقیت چندانی همراه نبوده است.»
به اعتقاد نویسنده این گزارش، با وجود تمام راهکاری در نظر گرفته شده از سوی ایران و همچنین بهبود روابط با عربستان سعودی، جمهوری اسلامی برای کاهش مشکلات و بهبود وضعیت جمعیت ۸۸ میلیون نفری خود گزینه‌های کمی پیش رو دارد.
بانک جهانی در ماه ژانویه پیش‌بینی کرد که اقتصاد ایران در سال جاری ۲.۲ درصد و در سال ۲۰۲۴ تنها ۱.۹ درصد رشد خواهد داشت؛ ارقامی که کمتر از آن چیزی است که برای بازگرداندن وضعیت به مسیر رشد بلندمدت پایدار نیاز است.
مهم‌تر از همه، دولت در حال حاضر با چالش‌های گسترده‌ای برای حفظ یارانه انرژی مواجه شده است و حتی نمی‌تواند افزایش دستمزد کارمندان دولت را تامین کند. همه این‌ها باعث می‌شوند کارشناسان تاکید کنند توافق با عربستان سعودی نیز کارساز نیست و تنها مقداری اکسیژن آزاد می‌کند تا رژیم خفه نشود.
