مجید محمدی: مشکل خامنهای کادرهای پائینی سپاه است. او نگران است که در روز حادثه کادرهای پائینی سپاه به کمک او نشتابند، امری که میتواند حتا شامل برخی فرماندهان سپاهی نیز بشود. مسئله این است که آقای خامنهای برای حفظ نظام اسلامی غیر از فرماندهان سپاه و نیروهای بسیج هیچ امکان دیگری ندارد. بر خلاف ظواهر سپاه یک نیروی به شدت آسیبپذیر است. با این حال، آقای خامنهای تمام تخممرغ های خود را در سبد سپاه و بسیج چیده است
ناصر اعتمادی - رادیو بین المللی فرانسه
علی خامنهای در دیدار اخیر خود با مجمع عالی فرماندهان سپاه پاسداران از این رکن اصلی حکومت اسلامی در ایران به عنوان نیرویی منضبط، مطیع و تسلیم دستورات مرکزیت یا رهبری حکومت اسلامی یاد کرد، هر چند خامنهای این صفات را در خصوص سپاه پاسداران به دورۀ روح الله خمینی محدود ساخت و سخنی در این خصوص در دورۀ رهبری سی و چند سالۀ خود به ویژه در یک سال گذشته نگفت.
آیا توصیفات علی خامنهای در مورد سپاه پاسداران، مبالغه است یا گلایه و نگرانی از آنچه در درون سپاه نیست، یعنی نگرانی از فقدان انضباط و انسجام و تسلیم در برابر دستورات رهبری نظام؟
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
در پاسخ به این پرسش و پرسشهای دیگر مجید محمدی، پژوهشگر مقیم آمریکا گفته است:
"صحبت های آقای خامنهای در جمع فرماندهان سپاه پاسداران آنهم در آستانۀ یک سالگی جنبش مهسا نوعی قدرتنمایی بود. اعلام عمومی این مطلب بود که سپاه یک قدرت منسجم است و فرمان رهبر را اطاعت میکند و باصطلاح جا نمی زند و مثل سال گذشته با قدرت تمام برای سرکوب هرگونه اعتراض نیروهای خود را بسیج خواهد کرد.
اما، بخش دیگر صحبت های علی خامنهای خطاب به فرماندهان، اعضا و کادرهای سپاه پاسداران بود. در جریان اعتراضهای سال گذشته ما به طور جدّی شاهد تمرد و ریزش نیروها در درون سپاه پاسداران بودیم. به همین خاطر این بخش از سخنان آقای خامنهای جهت پیشگیری ایراد شده است و در حقیّقت نوعی ابراز نگرانی از ریزش نیروهای درون سپاه پاسداران است در صورتی که سپاه بار دیگر در وضعیتی خاص قرار بگیرد یعنی با اعتراضهای عمومی روبرو شود. آقای خامنهای نگران است که در وقوع چنین شرایطی بار دیگر بخشهایی از نیروهای سپاه پاسداران همانند سال گذشته تمرد یا تقاضای بازنشستگی کنند...
در واقع، توصیفات آقای خامنهای بیان واقع نیست. او دارد به سپاهیها میگوید که باید منضبط و مطیع باشند. در این معنا، صحبتهای علی خامنهای نوعی دستور یا درخواست از فرماندهان سپاه پاسداران است. واقعیّت این است که سپاه یک قدرت منسجم نیست و در خدمت مردم هم نیست و مجموع صحبت های آقای خامنهای نوعی گریز از واقعیّت است و آقای خامنهای قهرمان گریز از واقعیت بوده و هست و به احتمال قوّی خواهد ماند. علتش هم این است که او میخواهد چیزی را بسازد که در واقعیّت امکانناپذیر است و سپاه مجری و کارگزار چنین مهندسی سیاسی-اجتماعی و امنیتی در داخل کشور است.
آقای خامنهای نمیخواهد تحّولات و تغییرات سپاه را ببیند. سپاه پاسداران سال ١٤٠٢ در قیاس با سپاه ١٣٥٩ کاملاً متفاوت است. در آن زمان ما با یک حکومت ربانیسالار روبرو بودیم و عمدۀ مشروعیت نظام از قدرت مرجعیت آقای خمینی و رهبری انقلاب ناشی میشد. امروز، اما، آقای خامنهای کاملاً واقف است که از چنین فرهمندی در میان سپاهیان و مراجع دینی برخوردار نیست. به همین خاطر هم اتکاء بیشتر آقای خامنهای به فرماندهان منصوب او در درون سپاه پاسداران است. خامنهای کلیه امکانات کشور را در اختیار همین فرماندهان گذاشته و آنان را از هیچ به همه چیز رسانده است. اما، مشکلی که آقای خامنهای دارد کادرهای پائینی سپاه است. یعنی سازمانی مرکب از ١٠٠ تا ١٢٠ هزار نفر که دارای یک سازمان بسیج هم هست : نهادی کاملاً سیّال که در آن افراد دائماً در رفت و آمد هستند. اینها - یعنی کادرهای پائین سپاه و بسیج- از امکانات و امتیازاتی که فرماندهان سپاه برخوردارند، بی بهرهاند. در لابلای فایلهای صوتی که سال گذشته به بیرون درز کرد آشکارا معلوم شد که کادرهای پائینی سپاه با وضوح بیشتری از سیاستهای کلی نظام انتقاد میکنند و کادرهای بالاتر کاملاً مجیز آقای خامنهای را میگویند. نگرانی آقای خامنهای از این است که در روز حادثه این کادرهای پائینی سپاه به کمک او نشتابند، امری که میتواند حتا شامل برخی فرماندهان سپاهی نیز بشود.
بعد از پایان جنگ هشت ساله، سپاه پاسداران تدریجاً به یک نیروی مافیایی و امنیتی تبدیل شد. مسئله این است که آقای خامنهای برای حفظ نظام اسلامی غیر از فرماندهان سپاه و نیروهای بسیج هیچ امکان دیگری ندارد. حتا روحانیت حاضر نیست که از علی خامنهای دفاع کند اگر قرار باشد روزانه صدها معترض توسط رژیم کشته بشوند. تشکیلات سپاه و بسیج تشکیلات آهنین نیست و به همین خاطر آنها قادر نیستند تا آخرین لحظه در کنار نظام بمانند. در اعتراضات سال گذشته در میان نیروهای سپاه در برخی شهرها شاهد تمرد و ریزش ... تا بیش از شصت درصد بودیم. سپاه به گمان من یک نیروی به شدت آسیبپذیر است و مثل هر قدرتی، قدرت سپاه نیز آسیب های خود را دارد. با این حال، آقای خامنهای تمام تخممرغ های خود را در سبد سپاه و بسیج گذاشته است..."
***