جو بایدن فعالیت‌های انتخاباتی‌اش را بر مسائل اقتصادی و همچنین ممانعت از راهیابی دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید متمرکز کرده و در تازه‌ترین حمله به رقیب محتملش، او را بزرگ‌ترین خطر برای دموکراسی آمریکا توصیف کرده است. بایدن در مسیر خصومت با ترامپ تا جایی پیش رفت که چند روز قبل مدعی شد اگر ترامپ در اندیشه بازگشت به کاخ سفید نبود، شاید او هم از رقابت‌های انتخاباتی منصرف می‌شد.

دونالد ترامپ روز پنجم دسامبر در مصاحبه با شان هانیتی، مجری فاکس‌نیوز در آیووا، وقتی از او درباره اظهارات اقتدارگرایانه و تلافی‌جویانه‌اش پرسش شد، با لحنی غیرجدی گفت: «در صورت پیروزی تنها یک روز اول دیکتاتور خواهم شد» و بلافاصله توضیح داد که همان روز اول راه ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا را مسدود و چاه‌های نفت تعطیل‌شده را فعال خواهد کرد!

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

در حالی که نامزدی بایدن از سوی حزب دموکرات برای انتخابات سال ۲۰۲۴ تقریبا قطعی است و او کامیلا هریس، معاون کنونی‌اش، را هم به عنوان همراه انتخاباتی معرفی کرده، نامزد حزب جمهوری‌خواه برای رقابت با او هنوز نهایی نشده است.

نخستین دور انتخابات درون‌حزبی جمهوری‌خواهان پانزدهم ژانویه ۲۰۲۴ در ایالت آیووا برگزار خواهد شد و به نظر می‌رسد دسنتیس، فرماندار ۴۵ ساله فلوریدا، و نیکی هیلی، سفیر دولت ترامپ در سازمان ملل متحد، بعد از ترامپ بیشترین آرا را کسب کنند.

فاصله ترامپ با هر یک از رقبای حزبی او بین ۴۰ تا ۵۰ درصد است و به این ترتیب رقابت آن‌ها برای رسیدن به مقام دوم در عمل بی‌معنی است اما می‌تواند در محاسبات ترامپ برای انتخاب همراه انتخاباتی موثر باشد.

ترامپ در رابطه با صحنه جهانی انزواگرا و در داخل حامی دولت کوچک‌تر است و از این لحاظ سیاست‌های راماسوامی، یکی از چهار نامزد اصلی جمهوری‌خواهان، به او نزدیک‌تر است اما نیکی هیلی ۵۱ ساله و فرزند والدین مهاجر هندی‌تبار از ایالت پنجاب که طی سه ماه گذشته اقبال او نزد رای‌دهندگان آمریکایی رو به افزایش بوده، در عرصه سیاست خارجی دارای تجربه است و می‌تواند برای قرار گرفتن کنار ترامپ بخت بلندی داشته باشد.

در حال حاضر به نظر می‌رسد رقابت اصلی نامزدهای جمهوری‌خواه برای قرار گرفتن در مقام دوم بعد از ترامپ، بین نیکی هیلی و دسنتیس است. البته نامزد اخیر [دسنتیس] که منتقد ترامپ است و او را برای رسیدن دوباره به کاخ سفید سالمند خوانده است، حتی در صورت جلب رای بیشتر از نیکی هیلی هم در تیم ترامپ جایی نخواهد داشت.

از این لحاظ، نامزدی بایدن از سوی حزب دموکرات عملا قطعی است و زمان رقابت‌های داخلی حزب دموکرات در سه ایالت نوادا، کالیفرنیا و جورجیا هم سپری شده و فردی وارد رقابت با بایدن نشده است.

نکته قابل تامل دیگر این است که حزب دموکرات تمام تخم‌مرغ‌های رقابت انتخاباتی برای دست یافتن به کاخ سفید را در سبد بایدن ۸۱ گذاشته و تا این لحظه، فاقد برنامه جایگزین در صورت حذف او از صحنه است!

تا پیش از رسمی شدن تکلیف نامزد حزب جمهوری‌خواه برای رقابت با بایدن، سیاست خارجی در چهار دور مناظره نامزدهای آن حزب نقشی کم‌اهمیت داشت ولی انتظار می‌ر‌ود بعد از خارج شدن بقیه نامزدها از صحنه و در رویارویی‌های مستقیم بایدن و ترامپ سیاست خارجی جایگاه خاصش را اشغال کند.

دونالد ترامپ با شعار «اول آمریکا» مدعی است که در تجارت آن کشور با چین باید تجدید نظر شود، دیوار مرزی با مکزیک به‌سرعت تکمیل و عملیاتی شود و مشاغل بالقوه از آمریکا به کشورهای ارزان‌قیمت فرار نکنند.

در رابطه با جنگ اوکراین، ترامپ به کاهش کمک‌های آمریکا برای ادامه جنگ دفاعی آن کشور مقابل روسیه معتقد است و باور دارد که در صورت راه یافتن به کاخ سفید، از راه تعامل با روسیه قادر است به جنگ میان دو کشور خاتمه دهد.

در خاورمیانه، سیاست‌های ترامپ و بایدن بیش‌وکم شبیه یکدیگرند و هر دو با خروج نیروهای آمریکایی از عراق و سوریه، ترک افغانستان و واگذاری کنترل منطقه به قدرت‌های محلی ( روسیه، ترکیه، عربستان سعودی، مصر و اسرائیل) موافق‌اند.

شاید جمهوری اسلامی ایران تنها استثنا بر این قاعده باشد که در مورد یادشده هم، بعد از آغاز جنگ غزه، سیاست‌های همراه با اغماض دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی رو به تغییر گذاشت. نماد این تغییر بلوکه کردن مجدد شش میلیارد دلار دارایی‌های ایران، بعد از دادن مجوز به کره جنوبی برای آزاد کردن آن‌ها است.

علی‌رغم تهدیدهای شفاهی، دولت ترامپ هم حتی بعد از هدف قرار گرفتن پایگاه‌های نظامی و هواپیمای بدون‌سرنشین آمریکا از سوی جمهوری اسلامی، از اقدام تلافی‌جویانه علیه حکومت تهران خودداری کرد و تنها اقدام خصمانه چشمگیر دوران ترامپ در تقابل با جمهوری اسلامی اعلام خروج از توافق اتمی با تهران بود.

در دوران چهارساله دولت ترامپ، نمایندگان رسمی او از برقراری تماس با رهبران ملی‌گرای اپوزیسیون جمهوری اسلامی‌ــ علی‌رغم حمایت وسیع افکار عمومی ایران از ملی‌گرایی‌ــ خودداری کردند و بعد از پایان عمر دولت او نیز همکاران سابقش (مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری، مایک پومپئو، وزیر خارجه و جان بولتون، سفیر در سازمان ملل) تنها در ازای دریافت دستمزد در مراسم (تبلیغاتی) گروه‌های چپ شرکت کردند.

ایران با ۸۵ میلیون جمعیت و قرار داشتن در جمع ۱۵ کشور خاورمیانه وزنه‌ای راهبردی و تاثیرگذار در امنیت منطقه از غرب آسیا تا شمال آفریقا است. از طرفی ایرانیان ساکن آمریکا هم اقلیتی موفق، ثروتمند و قدرتمند در این کشور به شمار می‌روند که نقش آن‌ها در انتخابات ملی و محلی ایالات متحده در حال افزایش است.

ترامپ در صورت راه یافتن به کاخ سفید می‌تواند با بهره گرفتن از دو مولفه یادشده تاریخ‌ساز شود و با حمایت موضوعی از خیزش مردم ایران و پایان دادن به عمر جمهوری اسلامی، ضمن بازگرداندن صلح پایدار به منطقه، حزب جمهوری‌خواه را تا سال‌ها از پشتیبانی مالی و سیاسی آمریکایی‌های ایرانی‌‌تبار برخوردار کند.