ایران ابزار‌های تقابلی فراوان و بسیار قوی و موثری دارد. ایران یک قدرت بزرگ منطقه‌ای است. حیات و ممات روس‌ها در منطقه در دست ایران است. روس‌ها از منطقه جارو شده بودند اما سوار مرکب ایران شدند و وارد منطقه ما شدند. دولت فعلی خودش دست خودش را بسته است.

بسیار بعید است که آن‌ها به درگیری نظامی فکر کنند. آن‌ها شیشه ای‌تر و شکستنی‌تر از آن هستند که حتی فکر درگیری نظامی به سرشان خطور کند. در صورت وقوع یک درگیری نظامی با ایران، آن‌ها همه چیزشان را از دست می‌دهند. همانطور که گفتم آن‌ها روش‌های دیپلماسی و ایجاد اجماع بین المللی و طی مسیرهائی مانند شورای امنیت و یا دیوان و دادگستری بین المللی را در فکر و هدفشان دارند.

در اثر اینگونه سرخوردگی‌ها نباید دوباره بسوی نگاه به غرب روی بیاوریم. اینگونه تجربیات تاریخی باید یک بار برای همیشه ما را به این نتیجه اساسی و استراتژیک برساند که تنها مسیر درست برای ایران، فقط و فقط نگاه به منافع ملی ایران است و بر اساس آن برقراری روابط متوازن با غرب و شرق و استواری و پایداری بر سیاست غیرمتعهد واقعی و مستقل واقعی از غرب و شرق است. اینکه گفته میشود روس‌ها خیانت کردند کاملا اشتباه است. آقای پوتین فردی ملی برای روسهاست. خیانت پوتین باید بر اساس منافع ملی روسیه سنجیده شود نه منافع ملی ایران. سیاست‌های غلط ما باعث ارزیابی غلط روس‌ها شده که اکنون آن‌ها فکر می‌کنند می‌توانند روی منافع ملی ما و سه جزیره ما با شیوخ عرب معامله کنند. اکنون هم میگوئیم اشتباه کردیم که به لاوروف اعتماد کردیم. بنده بار‌ها تصریح و تاکید کرده ام که در روابط بین الملل امروز، چیزی بعنوان اعتماد وجود ندارد. روابط بین الملل امروز بر اساس برقراری توازن و تعادل در منافع متقابل است.

وقتی ما طوری منفعل و منعطف رفتار کنیم که طرف مقابل طمع پیدا کند و تصور کند که می‌تواند از روی منافع ملی ما عبور کند و با رقبای ما معامله کند، در واقع اینجا تقصیر از ماست که با نوعی رفتار انفعالی مان طرف مقابل را به این ارزیابی اشتباه انداخته ایم. حالا بجای هیاهو و ناسزا به طرف مقابل باید خوب آسیب شناسی کنیم که کجای راه را غلط رفته ایم که کار به اینجا رسیده است. از این ماجرا باید یک درس بزرگ دیپلماسی بیاموزیم و آن اینکه انفعال و انعطاف بیجا و زیاده از حد نه تنها موجب توسعه روابط نمی‌شود بلکه همانطور که اکنون می‌بینیم می‌تواند موجب تنش در روابط شود.

اساسا علت اصلی وقوع جنگ جهانی دوم انعطاف نابجای طرف‌های مقابل در برابر هیتلر بود که وی را زیاده خواه و متوهم کرد. در حالیکه طرف‌های مقابل آن انعطاف‌ها و انفعال را با هدف حفظ صلح و ثبات انجام دادند.