پیش روی تدریجی اما بازگشت ناپذیر زنان و به ویژه نسل جوان در جامعه را پیش تر در انقلاب جنسی آرام، گسترش آگاهی جنسیتی، گسترش سطح تحصیلات زنان، مبارزات سازمان یافته همچون کمپین های یک میلیون امضا، کمپین های گوناگون علیه حجاب اجباری، ایستادگی در برابر طرح نور، و مبارزات علیه دیگر تبعیضات جنسیتی که اوج آن در ابرجنبش ساختارشکن زن زندگی آزادی علیه بنیادگرایی اسلامی و کلیت نظام رخ داد، شاهد بودیم.

رخداد اخیر که با واکنش سخت حکومت روبرو شد اما نشانگر آن است که جنبش زنان مصمم شده مهمترین سنگرهای دینی ایدئولوژیک زده مورد بهره برداری سیاسی نظام همچون مراسم عاشورا را نیز به فتح خود درآورد.

گرچه پیش تر شاهد بهره برداری از مراسم عاشورا و دیگر مناسک مذهبی برای بیان اعتراضات سیاسی نه فقط در نظام گذشته بلکه در حکومت اسلامی و حتی بر علیه آن نیز بوده ایم، با این همه آن نمایشی ها یا خصلتی یکسره مردانه (نظیر برخی مراسم های نوحه خوانی و سینه زنی در یزد) داشته اند یا برپایه الگوهای پدرسالارانه و استعاره های دو پهلوی دینی استوار بوده اند
این بار اما نفس حضور زنانی از نسل زد بدون حجاب در مراسم عاشورا بی هیچ کلامی، آنقدر گویای چالشگری زنان است که به زلزله ای فرهنگی علیه خوانش های مسلط دینی بدل شده است. چنین حضوری به عریانی نوعی اعتراض اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ای بسا دینی علیه هنجارهای حکومت اسلامی است. فراتر از آن این نشانگر تلاش زنان برای نقب زدن در مراسم های دینی به قصد عقب راندن الگوهای مردسالارانه حاکم بر آن است.

گویی زنان جوان و نسل شورشی پا به میدان گذاشته در پی آنند که از همه روش ها و همه فرصت ها برای نمایش اراده معطوف به رهایی از حجاب اجباری و دیگر هنجارهای پدرسالار رایج دینی در حکومت اسلامی بهره جوید
. در سال های پیش شاهد بدل شدن مراسم عاشورا توسط مردم در گوشه هایی از کشور به نوعی کارناوال هم بودیم. در عین حال این رخداد بخشی از سلسه ردخدادهایی است که نشانگر میل و اراده جامعه به گسترش سکولاریسم نه تنها از طریق چالش هنجارهای دینی حاکم از بیرون و علیه آن بلکه از درون و تغییر در برخی مناسک دینی است!