Saturday, Sep 14, 2024

صفحه نخست » تور عراق گردی پزشکیان... و مقایسه دو تصویر

صلاح الدین خدیو

ابتدا به تصویر پایین نگاه کنید! دیدار پزشکیان از عراق از جهاتی شبیه سفر بهار گذشتەی اردوغان به این کشور است،
عکس بالایی دیدار پزشکیان با سیاستمداران شیعه در منزل عمار حکیم را نشان می دهد.

1.jpgتصویر پایین تر هم مربوط به دیدار اردوغان با بزرگان سنی عراق در سفارت ترکیه است.

نشانه شنناسی این دو تصویر از حیث مکان، شیوەی نشستن مهمان و میزبان و وجود پرچم عراق، حاکی از تواضع سیاسی بیشتر ایران است،

اما در اصل منطق استراتژیک هر دو کشور در قبال همسایەی ضعیف تر خود یکسان است.

شیعیان متحدان اصلی ایران و سنی ها هم پیمان ترکیه هستند. در میان کردها هم به ترتیب اتحادیەی میهنی و حزب دمکرات متحد تهران و آنکارا می باشند.


از جهاتی عراق پس از صدام شبیه آلمان پس از جنگ جهانی دوم است. کشوری منهزم که به چهار منطقەی نفوذ میان شوروی، آمریکا، بریتانیا و فرانسه تقسیم شده بود.

عراق بعد از 2003 هم عملا میان ایران و آمریکا و ترکیه تقسیم شده است.


مناطق اشغالی سه قدرت غربی در آلمان به تدریج به هم پیوستند و جمهوری فدرال آلمان را بنیان نهادند.


در منطقەی تحت کنترل شوروی هم جمهوری دمکراتیک آلمان یا اصطلاحا آلمان شرقی پدید آمد.

در شرایطی که جهان دوران جنگ سرد بر اساس رقابت ایدئولوژی های سیاسی عملا دوپاره شده بود، دو آلمان و به ویژه پایتخت منقسم آن؛ شهر برلین به خط تماس شرق و غرب، سرمایه داری و کمونیسم و لیبرال دمکراسی و اقتدارگرایی بدل شد.

آلمان دمکراتیک و برلین شرقی که در برابر آلمان فدرال و برلین غربی سخت فقیر و محقر می نمود، ویترین سیاسی و اقصادی اصلی امپراتوری شوروی و نماد حقانیت کمونیسم و معجزەی اقتصاد برنامه ریزی شده محسوب می شد!

اما طولی نکشید که آلمان غربی از خاکستر جنگ دوم جهانی ققنوس وار برخاست و معجزەی اقتصادی دهەی پنجاه و شصت را رقم زد.

در همان حال آلمان شرقی که وارث فن آوری و زیرساخت های مرغوب رایش و آلمان قیصری بود و به همین جهت سر و گردنی از اقمار اروپایی روسیه بالاتر به شمار می رفت، به تدریج در سراشیبی رکود و سقوط افتاد.

عراق کنونی بر خلاف آلمان پس از جنگ به لحاظ جغرافیایی کشوری تقسیم شده محسوب نمی شود، اما عمیقا آن در امتداد خطوط قومی، مذهبی و طائفی تقسیم شده است.

انقسامی که وقتی با منطق استراتژیک و رهیافت های سیاسی کشورهای ذینفوذ ترکیب می شود، عملا مجمع الجزایری ژئوپولتیک بوجود می آورد.

سفر رسمی پزشکیان به عراق که علاوه بر بازدید از پایتخت، شهرهای اربیل و سلیمانیه را هم در برگرفت، عملا به یک تور عراق گردی تبدیل شد.

سفر اردوغان نیز از این قاعده مستثنی نبود.

رئیس جمهور ترکیه از بغداد یکراست به اربیل پایتخت اقلیم کردستان رفت.

در حالی که به سلیمانیه رسما اعلام جنگ داده و حتی در طول سفرش، عملیات نظامی را قطع نکرد.

موقعیت و موضع آمریکا هم مشخص است. این کشور در مقام قدرتی فرامنطقەای همزمان با بغداد، بصره، اربیل، سلیمانیه و شیوخ و عشایر استان های سنی روابطی تنگاتنگ دارد.

گرچه در سال های اخیر عراق قدری از توان ملی خود را بازیافته اما انقسام پیش گفته در کنار اخنلافات درونی هر یک از شیعیان، کردها و سنی ها مانع انسجام کافی و نهایی می شود.

بازگردیم به مفایسەی آن با آلمان؛ بخش عمدەی پویایی رقابت سیاسی و ژئوپولتیک میان دو آلمان و در اصل میان دو قطب شرق و غرب، ناشی از هم آوردی اقتصادی آنها بود.

حوزەای که شوروی و رژیم وابسته به آن در شرق آلمان، بهرە و استعداد چندانی در آن نداشت و به همین منوال فاقد بخت برنده شدن بود.

رهیافت سیاسی، امنیتی و ایدئولوژیک ایران در عراق هم خالی از این تناقض نیست. ترکیه، آمریکا و برخی کشورهای عربی و اروپایی نبض اقتصاد عراق به میزان زیادی در دست گرفته و اگر ایران را سیاستی دیگر نیاید، دچار شدن به سرنوشت شرق آلمان دور از انتظار نیست.



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy