اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، پیش از این آخرین بار در تهران و در دفتر حزبالله لبنان پس از کشته شدن حسن نصرالله رهبر این گروه وابسته به حکومت ایران در بمباران بیروت توسط اسرائیل دیده شد.
در آن زمان «لوپاریزین» در گزارشی نوشته بود که یک منبع ایرانی محل و زمان جلسه فرماندهان حزبالله با حضور نصرالله در حومه جنوبی بیروت را به ارتش اسرائیل اطلاع داده است.
حواشی ناتمام پیرامون اسماعیل قاآنی؛ گفته میشود قالیباف او را به ایران بازگرداند pic.twitter.com/1uwWSeoKlF
-- VOA Farsi صدای آمریکا (@VOAfarsi) October 16, 2024
این گزارش سپس توسط رسانههای اسرائیلی با جزییات بیشتری منتشر شد و سپس برخی از رسانههای عربی به نقل از منابع خود گزارش دادند که عامل نفوذی موساد، فردی به نام «احسان» رئیس دفتر اسماعیل قاآنی بوده است. قاآنی که در بیروت بوده قرار بود در این جلسه شرکت کند اما ساعتی قبل به جای خود عباس نیلفروشان را به جلسه فرستاده است.
آیا قاآنی در بیروت بود؟
با این حال هیچ مستند و شاهدی درباره حضور قاآنی در بیروت یا در نزدیکی آن در زمان بمباران جلسه فرماندهی حزبالله وجود ندارد ضمن اینکه او مدت کوتاهی پس از این واقعه در تهران و در دفتر حزبالله لبنان دیده شد.
برخی رسانههای عربی و اسرائیلی همچنین اخباری درباره احتمال حضور قاآنی در بیروت در زمان بمباران محل اقامت هاشم صفیالدین، جانشین حسن نصرالله در دوازدهم مهرماه منتشر کردند که برخی مدعی کشته ، زخمی یا ناپدید شدن او شدند.
با این حال در این مورد نیز هیچ گزارشی درباره سفر قاآنی به بیروت وجود نداشت. اما خبرگزاری «رویترز» به نقل از دو منبع خود در حکومت ایران گزارش داد که قاآنی در آن زمان برای بازسازی نظامی حزبالله در بیروت بوده و از زمان بمباران محل اقامت هاشم صفیالدین در ضایحه بیروتنشانی از او در دست نیست.
این درحالی بود که سپاه پاسداران و فرماندهان رده بالای نظامی سکوت کرده بودند و فقط برخی از افراد نظیر عباس گلرو، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس اخبار مربوط به کشته، زخمی یا ناپدید شدن قاآنی را تکذیب کردند.
ظهور قاآنی و جنگ روانی
روز سهشنبه ۲۴ مهر، سرانجام قاآنی برای اولین بار پس از نزدیک به سه هفته در مراسم تشیع جسد عباس نیلفروشان دیده شد و شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی که آن را بصورت زنده پخش میکرد، دقایقی او را در این مراسم نشان داد.
این درحالی است که همین حضور کوتاه مدت به شایعاتی از جمله تحت نظر بودن به دلیل نفوذ اسرائیل در نیروی قدس و یا مخفی شدن از بیم ترور دامن زد.
با ظهور قاآنی، رسانههای دولتی و حکومتی ایران به تبلیغات بسیاری درباره جنگ روانی پرداختند و مطالبی درباره نادرست از آب درآمدن شایعات مربوط به قاآنی منتشر کردند. از جمله خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران گزارش مفصلی در این باره منتشر کرد و نتیجهای عجیب از تکرار ادعای خود گرفت که اسرائیل « در تلاش است تا از طریق رسانههای معاند فارسیزبان، نفوذ بیشتری در فضای اجتماعیایران ایجاد کند. هدف از این کار، بهرهبرداری در زمانهای بحرانی برایالتهابآفرینی در داخل ایران و جلوگیری از مواجهه نظامی مستقیماست».
این درحالی است که تنها رسانههای فارسی خارج از ایران نبودند کهدرباره غیبت سوالبرانگیز طولانی فرمانده نیروی قدس اخباری به نقل از منابع خود یا کارشناسان منتشر کردند بلکه رسانههای بینالمللی نیز منبع اصلی چنین اخباری بودند.
با این حال، به دلیل عدم شفافیت درباره موضوعات مختلف در داخل کشورو همچنین منافع خاص نهادهای مختلف برای انتشار اخباری برای اهداف خاص و ایجاد بیاعتمادی به رسانههای خارج از کشور برخیصاحبنظران میگویند ضمن اینکه ابهامها همچنان باقی است اما به این موضوع هم نظیر انتشار اخبار جعلی به نقل از منابع داخلی با انگیزههای مختلف از جمله رواج ضد اطلاعات و ضد خبر باید نگریست. این درحالیاست که نظرسنجیهای نهادهای حکومتی از جمله «ایسپا» نشان میدهدکه اکثریت مردم به رسانههای حکومتی و داخلی اعتماد چندانی ندارند و برای کسب اخبار از رسانههای اجتماعی که در ایران فیلتر شده، استفاده میکنند
واقعیتی قابل تأمل...