به مناسبت روز جهانی منع خشونت علیه زنان
۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان است و در این روز همه زنان جهان با هم پیمان میبندند تا رفع خشونت علیه زنان و دختران از پای ننشینند. این تاریخ به دلیل به قتل رسیدن سه خواهر از خواهران میرابل در۲۵ نوامبر سال۱۹۶۰ که برای پایان دادن به دیکتاتوری تروخیو سخت مبارزه میکردند به وسیله سازمان ملل در سال۱۹۹۹اعلام شد.
در این روز در سراسر جهان اقدامات گوناگونی در جهت پایان دادن به خشونت علیه زنان برای جلب توجه تمام مردمان انجام میشود. کمپینها، برنامههای آموزشی، کارگاههای توانمندسازی زنان و کودکان، راهپیمایی، سمینار و... در مجامع ترتیب داده میشود تا بدین ترتیب میزان خشونت به تدریج کم شده و نهایتا حذف گردد.
با وجود تلاشهای فعالین زنان در این مورد اما هنوز خشونت یک مشکل جهانی است بطوریکه آمار نشان میدهد که در هر ده دقیقه یک زن در سراسر جهان کشته میشود. نهاد زنان سازمان ملل برای اینکه پروسه به صفر رساندن خشونت علیه زنان را سرعت بخشد تم امسال را " زنان جهان برای منع خشونت علیه زنان و دختران متحد شوید " قرار داده و تلاش میشود که تا سال ۲۰۳۰خشونت به صفر برسد.
برآوردهای جهانی نشان میدهد که به ازای هر ۳ زن ۱ نفر در طول زندگی خود حداقل یکبار خشونت جسمی یا جنسی را تجربه میکند. با شروع جنگهای اوکراین، غزه، لبنان، یمن و... این آمار بالاتر رفته است. اصلی ترین قربانیان خشونت حاصله از جنگ، زنان و کودکان هستند و در حال حاضر زنان و کودکان فلسطین بالا ترین آمار را دارند.
در شرایط صلح نیز همچنان خشونت علیه زنان، دگرباشان و کودکان وجود دارد و آمار آن در کشورهای دیکتاتوری و تمامیت گرا بیش از دیگر کشورها است.
در جوامع مرد- پدر سالار که سنت و قانون، مالکیت بر تن زن را تاکید میکنند، مردان باور دارند که زنان مایملک آنانند و بیشتر دست به خشونت علیه زنان میزنند. بارزترین نمونه خشونت، زن کشی و قتلهای ناموسی است که در سال گذشته آمارش در ایران بسیار بالا رفته است. رسانههای رژیم اسلامی معمولا، قتلهای ناموسی را گزارش نمیدهند بلکه قتل ناموسی بعنوان زن کشی و به دلیل اختلافات خانوادگی گزارش داده میشود.
طبق آمار منتشر شده، در دوماهه اول سال ۱۴۰۳بیش از بیست و سه زن به دست همسر، پدر، برادر و خواستگار سابق خود کشته شدهاند که اکثریت انها قتلهای ناموسی بوده است. این بدترین نوع خشونت است که نتیجه نهایی از دست دادن زندگی است.
زنان، دختران و دگرباشان که در خانواده و جامعهای که در آن خشونت حکفرما است، زندگی میکنند، خشونتهای گوناگون فیزیکی و رفتاری را تجربه میکنند. من در این مقاله نگاهی کوتاه دارم به خشونت فیزیکی.
آمار نشان میدهد که چهل و دو درصد از زنانی که مورد خشونت همسر خود قرار میگیرند، کبودی بدن، شکستگی استخوان، نابینایی، خونریزیهای داخلی، صدمه به کلیه، سکتههای قلبی و مغزی را تجربه میکنند و مرگ هم نهایی ترین نتیجه خشونت است که گزارش شده است.
.
یکی از مهمترین خشونت های فیزیکی، خشونت جنسی، تجاوز یا نزدیکی به زور است. اعمال زور برای برقراری رابطه جنسی با زنان میتواند منجر به بارداریهای ناخواسته، سقط جنین، بروز بیماریهای مربوط به ارگانهای جنسی و همچنین بیماریهای میکربی مانند مثل اچ آی وی، سوزاک، سفلیس، کلامیدیا و.... (بیماریهای مقاربتی) گردد.
تخقیقات نشان میدهد که اعمال خشونت همسر در زمان بارداری احتمال سقط خود به خودی جنین، مرده به دنیا آمدن نوزاد، زایمان زودرس و کم وزنی نوزاد را افزایش میدهد.
خشونت علیه زنان همچنین منجر به استرس (فشار عصبی) میشود. وقتی بدن با شرایط خشونت زا روبرو میشد استرس بوجود میاید دراین شرایط هیپوتالاموس د ر بخشی از مغز دستور ترشح هورمونهای استرس را به غده آدرنال یا فوق کلیه میدهد و این غده هورمونهای آدرنالین یا و اپینفرین به همراه کورتیزول را ترشح میکند و این هورمونها بدن را آماده مقابله باخطرمی کنند. استرس طولانی مدت میتواند در فیزیولوژی بدن تاثیرات بسیار بدی داشته باشد که در نتیجه آن اختلالات بسیاری در عملکرد ارگانهای بدن یه وجود میآید که سلامت بدن را به خطر میاندازد.
بطور طبیعی کار کرد کورتیزول و آدرنالین سوخت و ساز مناسب قند خون و ترشح هورمون انسولین برای حفظ سطح مناسب قند خون، تنظیم فشار خون و تنظیم سیستم دفاعی بدن و تنظیم کار کردن بسیاری از ارگانها است. کورتیزول در جریان واکنش بدن به استرس به ویژه استرس مزمن به مقدار زیاد ترشح میشود و به همین دلیل این هورمون را هورمون استرس نیز میگویند.
استرس انواع گوناگون دارد:
استرس کوتاه مدت، که زود گذر است و اثرات منفی ندارد و حتی ممکن است اثر مثبت هم داشته باشد. وقتی شرایط استرس سریع عوض میشود ترشح هورمونها تنظیم میشود.
استرسهای همزمان، که بدن با عوامل استرس زا بطور مداوم و همزمان مواجه میشود. این نوع استرس اثرات منفی دارد و میتواند بر سلامت فیزیکی و روانی بدن صدمه بزند
استرس طولانی مدت یا مزمن، زمانی است که بدن برای مدتی طولانی تحت استرس قرار میگیرد و مدام هورمونهای استرس ترشح میشوند که بر روی اعضا بدن تاثیرات منفی بسیاری دارند و روی بدن بسیار اثر گذارند.
ترشح زیاد کورتیزول اختلالات زیر را باعث میشود:
اختلال در شناخت و حافظه، ضعیف شدن حافظه بدلیل اختلال در عمل مغز به دلیل نفوذ پذیری سد خونی مغز ایجا د میشود.
اختلال درکارکرد غده تیروِئید
اختلال در عمل دستگاه گوارش
کاهش بافت عضلانی پوکی استخوان و
اختلال در میزان قند خون (دیابت نوع دو)
بالا رفتن فشار خون
ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
تضعیف واکنشهای تحریکی بدن و افزایش چربیهای شکم و چروکهای پوست
صدمه بر مو و دندانها و لثه..
کاهش میل جنسی
اضطراب و افسردگی
در جوامعی مانند ایران که زنان، دگرباشان و کودکان مداوم تحت خشونت و استرس حاصله از آن هستند به استرس همزمان یا استرس مزمن دچار میشوند و اختلالات ذکر شده در بالا در بدن ایجاد میشود و سلامت شخص به خطر میافتد
راههای جلوگیری از خشونت و استرس ناشی از آن:
آموزش افراد برای جلوگیری از خشونت علیه زنان یکی از مهمترین روشها است زیرا آگاهی از عواقب خشونت و خشونت ورزی میتواند پیشگیری کننده خشونت باشد.
آشکار کردن خشونت
بسیاری از زنانی که تحت خشونت قرار میگیرند به دلایل فرهنگ جامعه حاضر به افشای آن نیستند. در این جوامع که بیشتر کمتر توسعه یافتهاند، فرهنگ عادی بودن خشونت مردان خانواده علیه دختران، همسران و مادران وجود دارد و سکوت در برابر خشونت به بهانه حفظ آبروتبلیغ میشود. در این مورد باید فرد خشونت دیده تشویق شود که خشونت را
برملا کند و برای رهایی از خشونت کمک بگیرد البته در جامعه باید موسساتی وجود داشته باشد که کارشان کمک به این افراد باشد.
ترک آزارگر: در برخی از جوامع، بویژه جوامع کمتر توسعه یافته به دلیل نداشتن استقلال اقتصادی زنان، برای بسیاری از آنان ترک آزارگر امکان پذیر نیست، بنابراین در این مورد باید به استقلال اقتصادی از طریق پروژههای توانمندی به زنان یاری رساند.
-شکایت از طریق قانون در صورت داشتن قانون مناسب در قوانین کشور
در صورتی که قانون مناسب در کشور وجود نداشته باشد قوانین و سیاستها باید در در جهت برابری جنسیتی تغییر کنند و به قوانین تبعیض آمیز علیه زنان در ازدواج، طلاق، ارث، حضانت کودکان، مالکیت داراییها و مالکیت تن زنان بوسیله مردان خانواده و جامعه و... پایان داده شود. و سیاستهای برابری جنسیتی و فرصتهای برابر برای افزایش حقوق دریافتی زنان و دگرباشان در شغلهای گوناگون و تساوی پستها در مشاغل سطح بالای جامعه اعمال گردد.
توسعهی برنامههای درمانی (جسمانی و روانی)
ایجاد بیمههای سلامت مجانی برای درمان و پیشگیری بیماریهای گوناگون تن و روان در دورهای مختلف زندگی زنان
فراهم آوردن نیازهای بهداشتی زنان و تسهیلات برای دسترسی به آنها
فراهم آوردن تسهیلات برای دسترسی زنان به آگاهیهای مراقبت از سلامت تن و روان
.
با تم سازمان ملل برای امسال " زنان جهان برای منع خشونت علیه زنان و دختران متحد شوید " این مقاله را به پایان میبرم. به امید روزی که خشونت علیه زنان به صفر برسد
شهلا عبقری
کار گروه آموزش کمپین توقف قتلهای ناموسی
*
نقش مردان در مبارزه علیه خشونت به زنان، شیوا پارسایی