یورونیوز - دومین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده آمریکا، در حالی آغاز شده است که بسیاری از ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی، چه در داخل و چه در خارج ایران، امیدوارند ترامپ این بار بتواند با فشار حداکثری یا حتی با حملۀ نظامی، حکومت مذهبی ایران را ساقط کند.
با این حال ایرانیان بسیاری هم، فارغ از اینکه چه نظری درباره جمهوری اسلامی دارند، روی خوشی نسبت به ترامپ ندارند؛ چراکه او را سیاستمداری مخالف ارزشهای دموکراتیک میدانند.
یورونیوز برای بازتاب نسبی نظر عامه مردم ایران درباره دونالد ترامپ، این سؤال ساده را با آنها در میان نهاده است که «از ترامپ خوشتان میآید یا بدتان میآید؟ چرا؟»
آنچه در پی میآید، پاسخ برخی از مردم عادی ایران به سوال یادشده است؛ مردمی که اگرچه کارشناس امور سیاسی نیستند، ولی غالبا اخبار سیاسی را با جدیت و اشتیاق دنبال میکنند.
عاطفه، ۶۰ ساله، معلم بازنشسته، شخصیت اقتدارگرای دونالد ترامپ را شبیه شخصیت رهبر جمهوری اسلامی میداند و میگوید: «به نظر من شخصیت ترامپ بسیار به خامنهای شبیه است. او به شدت خودشیفته و قدرتطلب است و دوست دارد با حرفهایش مردم را به سمت خودش بکشاند. فکر نمیکنم وقتی تصمیمی بگیرد، کسی بتواند نظرش را عوض کند و اگر در ماجرایی موفق شود، میخواهد آن را به رخ همۀ دنیا بکشد و اگر هم اشتباهی مرتکب شود، فکر میکنم آن را گردن نمیگیرد و خطایش را به دیگران نسبت میدهد. در عین حال چون معاملهگر است، هر لحظه ممکن است منافعش باعث شود کل برنامه و مواضعش را عوض کند. پس غیر قابل پیشبینی است. به نظرم این شخصیت صفر و صدی است. یعنی عدهای کاملا از او نفرت دارند و عدهای هم عاشقش هستند؛ چیزی که در مورد خامنهای هم تا حد زیادی صدق میکند. منتها ترامپ در اوج اقتدار است و خامنهای فقط توهم قدرتمندی دارد. بنابراین برای من به عنوان یک ایرانی، شخصیت ترامپ اصلا دوستداشتنی نیست چون من را به یاد کسی میاندازد که با تصمیمات اشتباه و خودرأیی و بیفکری، مردم ایران را به خاک سیاه نشانده است. ولی ترامپ قدرت مقابله با خامنهای را دارد و فکر میکنم میتواند او را سر جایش بنشاند و از این جهت برایم آدم مهمی است، اما دوستداشتنی هرگز.»
اما امیر، ۵۰ ساله، فعال گردشگری، میگوید: «از ترامپ خوشم نمیآید چراکه "پرنسیب" سیاستمداران را ندارد. ادب را حتی به شکل ظاهریاش رعایت نمیکند. اصولا انسانی که هیچ منتقدی را برنتابد، نمیتواند شایستۀ احترام باشد چه رسد به خوشآمدن! البته شاید بتوان سیاه ننگریست و و یک سری باورهای بلندپروازانۀ او را و اینکه با قدرت به هدفش مینگرد و به تعهداتی که به طرفدارانش میدهد با تمام توان عمل میکند، تحسین نمود اما او احترامی برای دموکراسی قائل نیست و تنها و تنها به برنده شدن فکر میکند؛ موضوعی که او را برای من دوستنداشتنی میکند.»
ولی وحیده، ۴۵ ساله، وکیل دادگستری، اگرچه از تحریمهای ترامپ علیه ایران ناراضی است، نظر مثبتی به ترامپ دارد و میگوید: «از شخصیت ترامپ خوشم میآید چون فکر میکنم با ذکاوت است. شوخطبعیاش هم به نظرم ناشی از هوش زیاد اوست. به نظرم جایگاهش را با زحمت بدست آورده و برای مردم کشور خودش واقعا دلسوزانه کار میکند. اما از عملکرد سیاسیاش نسبت به ایران ناراضیام. اگرچه میدانم او نمیتواند دایۀ دلسوزتر از مادر باشد. در واقع رهبر ما باید دلسوز ایران باشد و غرور بیدلیل را کنار بگذارد. در کل در صحنۀ سیاسی بابت وضع خودمان و تحریمهای موجود بسیار عصبانیام. البته اگر هدف ترامپ پاک کردن جمهوری اسلامی از صفحۀ روزگار باشد، باز قابل تأمل است. اما اگر هدفش فقط نابودی حزبالله لبنان و گروههایی از این دست باشد و بخواهد کارد را به استخوان ملت ایران برساند که قیام کنند، نهایتا از عملکرد او ناراضی خواهم بود.»
حسین، مترجم زبان روسی، ۴۳ ساله، با اینکه به شدت مخالف جمهوری اسلامی است، ولی میگوید: «از ترامپ بدم میآید چون ایران را تحریم میکند و به علت تحریم، گرانی پیش میآید و باقی ماجراهایی که دودش به چشم مردم ایران میرود نه سردمداران. وضعیت حکومت ایران نشان میدهد که آنقدر جیبشان پر از پول است که در این شرایط به لبنان کمک مالی میکنند در حالی که در جامعۀ ایران، فقر هر روز بیشتر میشود این نشان میدهد که دود تحریم مستقیما فقط در چشم مردم ایران رفته و ترامپ جرات ندارد با جمهوری اسلامی بجنگد و این حکومت را مثل رژیم صدام ساقط کند. گویا پشت پرده، از همان بدو انقلاب، حکومت آخوندی برای ایالات متحدۀ آمریکا خیلی عزیز است که هیچ حرکت نظامیای نمیکند تا آخوند را پایین بکشد! گذشته از این، حملۀ نظامی احتمالی هم - به قول خود ترامپ - به تأسیسات اتمی محدود میشود و هدفش سقوط حکومت آخوندی نیست. در نهایت به نظرم ترامپ یک تاجر اهل مماشات است که معیشت مردم ایران برایش مهم نیست.»
جاوید - رانندۀ اسنپ - هم نظری بسیار منفی به ترامپ دارد و میگوید: «از ترامپ ذاتا بدم میآید وچون وجودش برای کل بشریت ضرر دارد. او طبل توخالی و فاشیست است. بین ترامپ و کامالا هریس، طرفدار هریس بودم.»
اما خاطره، منشی دامپزشکی، ۲۰ ساله نظر متفاوتی دارد و میگوید: «از ترامپ بدم نمیآید چون رئیسجمهور آمریکا است. ولی اخبار سیاسی را زیاد پیگیری نمیکنم. اگر به جمهوری اسلامی حمله کند، فایدهاش این است که میتوانیم از کشورهای غربی پناهندگی بگیریم. من ایران را دوست دارم ولی ایرانی که جمهوری اسلامی ساخته، جای زندگی کردن نیست و دوست دارم که در غرب زندگی کنم.»
پارسا، دانشآموز ۱۶ ساله، نظرش دربارۀ ترامپ چنین است: «ترامپ آدم چندان بدی نیست. آزاداندیش است ولی میخواهد اسلحۀ ایران را بگیرد و با همان اسلحه، خود ایران را بزند. به همین دلیل از ترامپ بدم میآید. در انتخابات آمریکا هم طرفدار همان خانمی بودم که رقیب ترامپ بود. ترامپ خودخواه است. البته از نظام سیاسی ایران هم خوشم نمیآید. ولی نمیگویم که این نظام باید کنار برود. میگویم حکومت باید این تورم را کم کند و رفاه در جامعه بیشتر شود. بخشی از مردم به شدت فقیرند. الان قیمت سیبزمینی حدود هفتاد هزار تومان است. یک کیلو موز ۱۸۰ هزار تومان است. با این قیمت، مگر کسی میتواند موز بخورد؟ تحریمهای ترامپ این وضع را در ایران بدتر میکند. فشار تحریمهای او روی دوش ما مردم عادی است. الان قیمت یک موتوسیکلت معمولی ۱۰۰ میلیون تومان است؛ در حالی که سال ۱۳۹۰ پنج میلیون تومان بود.»
یگانه، ۴۰ ساله، خانهدار، ساکن کرمان، میگوید: «قبلا از ترامپ خوشم میآمد ولی بعد از نحوۀ مواجههاش با جنگ اوکراین به این نتیجه رسیدم که قوانین بینالمللی برایش مهم نیست. کلاً زورگو و متکبر و خودرأی است و الان به نظرم ایران حق دارد که نخواهد با چنین آدمی وارد مذاکره و سازش شود؛ چون هدف او صلح نیست و در نهایت منفعتطلب و مستکبر است و نباید به خواستۀ چنین ظالمانی پاسخ مثبت داد.»
آریا گردشگر و کوهنورد ۲۲ ساله نیز جزو منتقدین ترامپ است ولی دلایلش به ایران مرتبط نیست. او تحلیل خودش را از مسائل جامعۀ آمریکا دارد و میگوید: «به عنوان جوانی که درگیر سیاست نیست و از دور نگاهی به اخبار و وقایع سیاسی به واسطۀ فضای مجازی دارم، احساس میکنم ترامپ هیچ احترامی برای اقلیتهای جامعۀ آمریکا قائل نیست و قشر مرفه جامعه را بالاتر میبرد و قشر ضعیف جامعه را اگر ضعیفتر نکند، همچنان ضعیف نگه میدارد. بر همین اساس فکر میکنم به قدرت رسیدن ترامپ به سود طبقۀ سرمایهدار جامعۀ آمریکا است؛ سرمایهدارانی که کانکشنهای گسترده و نتورکهای بزرگ دارند. ولی اقلیتهای جنسی و قومی بهرۀ چندانی از زمامداری ترامپ نمیبرند.»
بهار، دوست آریا، ۱۹ ساله و دانشجوی سال اول پزشکی هم چنین نظری دارد: «از ترامپ خوشم نمیآید چون به نظرم بیشتر شومن است تا سیاستمدار. آمریکا به عنوان ابرقدرت جهان آدم محترمتر و جنتلمنتری برای ریاست جمهوری نیاز داشت. یکی مثل بایدن. البته که ترامپ هم حتما باهوش بوده که به اینجا رسیده ولی لِوِلش برای آمریکا پایین است و بیشتر حاشیه و شو دارد.»
مروت، معمارِ ۵۸ ساله، برخلاف آریا و بهار، ترامپ را میپسندد و میگوید: «ترامپ آدم بدی نیست. او میگوید من میخواهم با شما آشتی کنم. مسئولان ما باید حرفش را یک محک بزنند. ما که این قدر ضرر کردهایم در این مملکت، یکبار هم بروند جلو، ببینند او چه میگوید. ظاهرا که میخواهد دست دوستی بدهد به ما. ولی موشک پشتیبان مملکت است. موشک را نباید از دست بدهیم. در اواخر جنگ، اگر موشک نداشتیم، صدام ولکن ما نبود. من در دوران جنگ ۲۸ ماه خدمت کردم. در منطقۀ کرمانشاه. در عملیات مرصاد هم حضور داشتم. به هر حال ترامپ کسی است که مردم آمریکا دو بار به او رای دادهاند. لابد کارایی دارد. ما هم باید یکبار گفتوگو با او را امتحان کنیم. من در مجموع ترامپ را میپسندم چون میخواهد خودش را نشان دهد و ضمنا جنگطلب هم نیست و آدم قاطعی هم است. رئیس جمهور باید ابهت داشته باشد و دیگران از او حساب ببرند. ولی رئیس جمهور در کشور ما نمیتواند بگوید حرف، حرف من است.»
بیتا دانشآموز ۱۷ ساله هم نظر مثبتی به ترامپ دارد و میگوید: «از ترامپ خوشم میآید چون خیلی زرنگ به نظر میرسد. دوستیاش با ایلان ماسک هم برایم جالب است. هر دو آدمهای عجیب و باهوشی هستند.»
اما سیروس، مهندس آبیاری، ۴۵ ساله، میگوید: «ترامپ ادبیات سیاسی خوبی ندارد و فقط به دنبال منافع کشور خودش است و میکوشد افکار پوپولیستی خودش را جلو ببرد. به هر حال به عنوان یک شهروند ایرانی، مستقیما از حرکتهای ایشان در حال ضربهخوردن هستم ولی معقدم شهروندان سایر کشورها هم به طور غیرمستقیم از ایشان ضربه خواهند خورد. از افزودن تعرفههای گمرکی و خطاب کردن رئیسجمهور کانادا به عنوان استاندار گرفته تا جابجا کردن فلسطینیان از غزه به کجا.»
نوید، میوهفروش ۲۲ ساله هم جزو دوستداران ترامپ است؛ اگرچه با سقوط جمهوری اسلامی موافق نیست. او میگوید: «اعتقادات و دیدگاههای ترامپ را دوست دارم. کشور خوبی هم ساخته. هر چند آمریکا کشور امنی نیست، ولی رکود اقتصادیاش خیلی کمتر از کشورهای دیگر است. ترامپ سیاستمدار است. یعنی همه چیز را با سیاست حل میکند نه با زور. مثلا خودش را جنگ اوکراین کنار کشید. به نظرم آدم خوبی است. دربارۀ اعتقاداتش، منظورم این است که با یک سری کارهای غیراخلاقی موافق نیست. مثلا با همجنسگرایی. من این رویکردش را قبول دارم. سیاستش دربارۀ ایران هم این طور است که دارد فشار میآورد تا مردم به ستوه بیایند و بیایند بیرون اعتراض کنند ولی کسی بیرون نمیآید. فشار میآورد که مثلا دلار بشود ۱۵۰ هزار تومان. گوشت و مرغ هم بشود کیلویی خدا تومان. یعنی کشور از داخل فروبپاشد. با از بین رفتن جمهوری اسلامی موافق نیستم. اینکه این رژیم برود و یک رژیم دیگر بیاید سر کار، شاید اوضاع بدتر از این شود. من کاری با جمهوری اسلامی ندارم. فقط میخواهم اوضاع درست شود. منِ جوان، الان هیچی ندارم ولی به نظرم وضع کشور درست میشود. اینها با ترامپ مذاکره میکنند و کوتاه میآیند و گشایش اقتصادی ایجاد میشود. صد در صد.»
پژمان، مهندس برق، ۵۳ ساله، که سیاست را با جدیت دنبال میکند، امیدوار است ترامپ حکومت ایران یا رفتار این حکومت را تغییر دهد. او میگوید: «به طور کلی افراد سیاسی صرفا با یک کلمۀ "خوب" یا "بد" قابل طبقهبندی نیستند. هر چند که افراد به ظاهر سیاسیای هستند که میتوان آنها را شر مطلق نامید. ترامپ هر چند که با معیارهای دموکراتیک، سیاستمداری شر و یک عقبگرد محسوب میشود، که البته برآمدنش هم نتیجۀ اهمالکاری و تندروی دولتهای حزب دموکرات آمریکا بوده، ولی در شرایط منطقهای و زمانی کنونی میتواند منشأ تغییرات مثبتی هم باشد؛ از جمله تغییر رژیم در ایران یا دست کم وادار کردن رژیم جمهوری اسلامی به تغییر رفتار اساسی. بنابراین، حداقل در مورد ایران، میتوان از ترامپ انتظار عملکرد مثبت داشت.»
لیلا، ۳۸ ساله، فروشندۀ لباس در تهران نیز میگوید: «اینکه دونالد ترامپ این قدر کشورش را دوست دارد برایم باعث حسرت است. کاش حاکمان ایران هم چنین حسی نسبت به کشورشان داشتند. ولی جدا از میهندوستی ترامپ، باید بگویم که از هر آدم قلدر مستبدی بدم میآید.»