کیهان لندن - خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به احتمال حمله نظامی به تأسیسات اتمی در ایران در صورت شکست مذاکرات به نقل از تحلیلگران نوشت که آنچه سبب برچیده شدن کامل چنین تهدیدی می‌شود «تغییر رژیم» در ایران است.
در مقدمه این گزارش که ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین) منتشر شد آمده، با استقرار بمب‌افکن‌های B-2 آمریکا در شعاع حمله به ایران، پیامی قوی به تهران ارسال شده است؛ پیامی که نشان می‌دهد اگر توافقی برای محدودسازی برنامه هسته‌ای حاصل نشود، چه اتفاقی ممکن است رخ دهد.
با این حال، کارشناسان نظامی و هسته‌ای می‌گویند حتی با وجود این حجم از قدرت نظامی، اقدام مشترک آمریکا و اسرائیل احتمالاً تنها بطور موقت برنامه‌ای را عقب می‌اندازد که غرب نگران است روزی به ساخت بمب اتمی منجر شود، هرچند جمهوری اسلامی چنین قصدی را انکار می‌کند.
بدتر آنکه چنین حمله‌ای ممکن است باعث شود جمهوری اسلامی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج کرده، برنامه هسته‌ای خود را بطور کامل زیرزمینی کند و با شتاب بیشتری به سوی ساخت بمب حرکت کند.
جاستین برانک پژوهشگر ارشد مؤسسه سلطنتی خدمات متحد بریتانیا به رویترز می‌گوید: «بدون تغییر رژیم دشوار است تصور کنیم که چگونه حملات نظامی می‌توانند مسیر ایران به سوی سلاح هسته‌ای را متوقف کنند. در نهایت، این اقدامات تنها زمان‌بندی را به عقب می‌اندازند و هزینه‌هایی را تحمیل می‌کنند.»
زمان «گریز هسته‌ای» (Breakout Time)، یعنی مدت‌زمانی که ایران برای تولید مواد شکاف‌پذیر لازم جهت ساخت یک بمب اتم نیاز دارد، اکنون فقط چند روز یا چند هفته برآورد می‌شود. البته ساخت خود بمب زمان بیشتری خواهد برد.
توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، موسوم به برجام، این زمان را به بیش از یک سال افزایش داده بود، اما پس از خروج آمریکا از توافق به دستور ترامپ در سال ۲۰۱۸، رژیم ایران محدودیت‌ها را کنار گذاشت.
اکنون ترامپ در تلاش است تا توافق جدیدی را مذاکره کند و گفته است که با جمهوری اسلامی «اگر توافقی حاصل نشود، بمباران خواهد شد.»
حملاتی پرهزینه و خطرناک
رویترز در ادامه گزارش خود می‌نویسد برنامه هسته‌ای ایران در سایت‌های متعدد و پراکنده‌ای گسترش یافته و انجام حمله‌ای مؤثر مستلزم هدف قرار دادن همه یا بیشتر این سایت‌هاست. حتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز از مکان برخی تجهیزات حیاتی مانند قطعات سانتریفیوژها بی‌اطلاع است.
کارشناسان نظامی می‌گویند اسرائیل می‌تواند بیشتر این سایت‌ها را هدف قرار دهد، اما این کار بسیار خطرناک بوده و نیازمند حملات مکرر است. افزون بر آن، باید با سامانه‌های پدافند هوایی روسی مقابله کند.
مراکز اصلی غنی‌سازی ایران عبارتند از: تأسیسات نطنز (در عمق سه طبقه‌ای زیر زمین) و سایت فردو (در دل کوه و به‌شدت محافظت‌شده). تنها آمریکا قادر است با استفاده از بمب‌های ۱۴ تنی Massive Ordnance Penetrator (MOP) که تنها از بمب‌افکن‌های B-2 پرتاب می‌شوند، این تأسیسات را منهدم کند. اسرائیل چنین بمب‌هایی در اختیار ندارد و سنگین‌ترین بمب آن‌ها ۵۰۰۰ پوندی است که به گفته ژنرال بازنشسته آمریکایی، چارلز والد، برای نابودی نطنز و فردو کافی نیست.
پس از حمله چه می‌شود؟
اریک بروئر کارشناس ابتکار تهدیدات هسته‌ای می‌گوید: «حمله ممکن است اختلال ایجاد کرده و برنامه را به تأخیر بیندازد، اما نابودی کامل آن ممکن نیست. چنین حمله‌ای می‌تواند [رژیم[ ایران را به سوی ساخت بمب سوق دهد و نه دور کردن آن از این مسیر.»
با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران هم‌اکنون بسیاری از محدودیت‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کنار گذاشته، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که حمله نظامی ممکن است منجر به اخراج کامل بازرسان شود.
پیشتر، علی شمخانی مشاور فعلی علی خامنه‌ای، در پستی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «ادامه تهدیدات خارجی و قرار گرفتن ایران در وضعیت حمله نظامی ممکن است منجر به اقدامات بازدارنده، از جمله اخراج بازرسان و توقف همکاری با آژانس شود.»
این همان اقدامی است که کره شمالی انجام داد و پس از آن نخستین آزمایش هسته‌ای خود را صورت داد.
جیمز اکتون از مؤسسه کارنگی می‌گوید: «اگر ایران را بمباران کنید، به احتمال زیاد بازرسان بین‌المللی را اخراج خواهد کرد و با سرعت به سوی ساخت بمب حرکت خواهد کرد.»
