از هتاکی تا عکس های خصوصی، از قلمرو عمومی تا قلمرو خصوصی، از زن ستیزی تا رویکرد مذهبی، و...
اکبر گنجی
👈زمانی که سرمست و شادمانانه فحاشی های جنسیتی می کردند؛ هتاکی های جنسیتی را نقد و رد کردم. حالا دیگران را به همان متهم می کنند که همیشه انجام داده اند و می دهند (حتماً این فیلم ام را ببینید).
🔺کلِ سامانه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کمترین و مودبانه ترین دشنامی که نثار کاملا هریس کردند، «فاحشه» بود.
🔺بر تفکیک لیبرالی حوزه عمومی از حوزه خصوصی نقدهای جدی وارد شده است:
🔹نقدهای کارل مارکس در «مسئله یهود» بر جامعه مدنی لیبرالی که منفعت محور و پول پرست است.
🔹نقدهای فمینیست ها که حوزه خصوصی نباید مصون از دخالت قوانین عمومی و حکومت باشد، چون قلمرو خصوصی دموکراتیک نیست و باید دموکراتیک شود.
🔹نقدهای باهمادگرایان (چارلز تیلور، مایکل سندل، مک اینتایر، مایکل والزر) بر کل لیبرالیسم و جامعه لیبرالی.
🔺وقتی فیلم ها و عکس های خصوصی توسط خود فقط در شبکه های اجتماعی منتشر می شود، یا در شبکه های اجتماعی به طور گسترده وجود دارد، دیگر آنها به حوزه خصوصی تعلق ندارند. به اینستاگرام همه اعضای خاندان پهلوی بنگرید و عکس هایی که که خودشان با افتخار منتشر کرده اند را ببینید.
🔺وقتی عکس ها و فیلم های تام مورلی و یاسمین پهلوی منتشر شد، بسیاری از همین ناقدان به گستردگی منتشر کردند و همچنان می کنند و یادشان رفته که به نام لیبرالیسم می نوشتند «...بی قرار»، و هزار چیز بدتر. اتفاقا همه این عکس ها و فیلم های خاندان پهلوی توسط افرادی به نحو گسترده توزیع شد که اینک در اینجا فحاشی می کنند. این ۴ عکس هم در همان صفحاتی وجود دارد که توسط سلطنت طلبان «چپ» یا «تجزیه طلب» خوانده می شوند.
🔺بحث ما مطلقا دینی و مذهبی نبوده و نیست. اتفاقاً دین و مذهب- بخصوص اسلام- به شدت مخالف نشر این نوع عکس ها و فیلم ها توسط مخالفان یک فرد و یک گروه است و آن را حرام و مستوجب آتش جهنم می داند.
🔺مدرنیته و مدرنیسم و سکولاریسم با «خودابرازگری» بحث در این موارد را مجاز و تشویق کردند و افراد هم به همین دلیل عکس ها و فیلم هایشان را منتشر می کنند. فیلسوفان نامدار لیبرالی چون «رونالد دوورکین» در پاسخ فمنیستهایی چون «کاترین مک کینون» و «رای لنگتون» توضیح داده اند که شما باید میان «مجاز» و «اخلاقاً مورد تایید» فرق بگذارید و ما لیبرال ها اگرچه نشر عکس ها و فیلم های سکسی و پورنوگرافی و...را مجاز می دانیم و مصداق آزادی بیان، اما اخلاقاً آنها را تایید نمی کنیم(رجوع شود به بحث مهم مایکل سندل در نقد لیبرالیسم). اطمینان کامل دارم که هیچ یک از این بحث ها را نخوانده اند، اگر خوانده بودند، این همه هتاکی و تهمت زنی نمی کردند.
🔺هر شهروندی (از جمله نور پهلوی) حق دارد در زندگی خصوصی مطابق مدلی از سعادت و ارزش های اخلاقی و سبک زندگی که خود می پسندد زندگی کند و دولت به مثابه نظام سیاسی حق ندارد یک سبک زندگی دینی یا غیر دینی خاصی را به شهروندان تحمیل کند(تمایز لیبرالیِ «حق» از «خوب»). مصون بودن زندگی خصوصی شهروندان از تجاوزات حکومت و دیگران متعلق به این حوزه لیبرالی است.
🔺به محض آنکه یک شهروند به یک «رهبر سیاسی» تبدیل می شود، تمام زندگی خصوصی اش به محل بحث و نقد قلمرو عمومی تبدیل می شود. چون مردم قرار است اختیار زندگی شان را در حوزه های وسیعی به او بسپارند و باید انتخاب کنند. پس به یک مبنا، رهبران سیاسی فاقد حوزه خصوصی هستند. دستکم در آمریکا چنین است.
🔺شاه (رضا پهلوی)، شهبانو(یاسمین پهلوی) و ولیعهد(نور پهلوی) سه رهبر سیاسی اند و به طور مستقل مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. درست همان گونه که ولی فقیه و روسای جمهور (هاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی، احمدی نژاد، حسن روحانی، ابراهیم رئیسی، مسعود پزشکیان) رهبران سیاسی هستند و باید کل زندگی خصوصی شان هم در زمان انتخاب مورد بحث قرار گیرد و می گیرد. مرگ فرزند حسن روحانی مورد پرسش است، همان طو که علت خودکشی برادر رضا پهلوی مورد پرسش است و اتفاقاً جزییات ماجرا را بارها و بارها پسر خاله فرح پهلوی و مشاور اقتصادی رضا پهلوی توضیح داده است.
🔺سیاستِ قلمرو قدرت و رابطه استراتژیک(مانند زندانی و بازجو) است(هابرماس). یک فرد «زن باره» از طریق قدرت سیاسی از زنان سؤ استفاده خواهد کرد. چنانکه محمد رضا شاه به نحو افراطی می کرد. چنانکه در جمهوری اسلامی شاهد بوده ایم که وزیرانی و روحانیونی سوء استفاده کرده اند. به یاد دارم وقتی که مفصل درباره علی فلاحیان می نوشتم، همه اینها هورا می کشیدند.
🔺کاش ناقدان دستکم آرای تامس نیگل را می خواندند تا مستدل سخن بگویند. اما از دشمنان کتاب و کتاب خوانی چه انتظاری می توان داشت؟
:::
