جلیقه «استمراد» بهدنبال پوشاندن کامل بدن نیست. در عوض، اندامهایی را که بیش از همه در معرض آسیب ناشی از پرتوهای رادیواکتیو قرار دارند، بهطور ویژه و هدفمند محافظت میکند
یورونیوز - یک استارتاپ اسرائیلی-آمریکایی به نام «استمراد / StemRad» نزدیک شش ماه دیگر ممکن است شاهد پرتاب نوآوری شاخص خود، یعنی یک«جلیقه ضد پرتو فضایی» به اعماق فضا در قالب مأموریت «آرتمیس ۲» ناسا باشد.
شرکت «استمراد» در سال ۲۰۱۱ و تنها چند ماه پس از حادثه هستهای نیروگاه فوکوشیما در ژاپن، تأسیس شد. آقای میلستین در گفتوگو با وبسایت «دفاع و فناوری» از فلوریدا گفت: «وقتی دیدم نیروهای امدادی بدون هیچگونه محافظت در برابر پرتوهای گاما وارد عمل میشوند، فهمیدم باید کاری کرد. اگر آنها وارد عمل نمیشدند، نمیتوانستند جلوی ذوبشدن را بگیرند که ممکن بود به یک فاجعه ملی یا حتی بینالمللی تبدیل شود. این همان لحظهای بود که من را به اقدام واداشت.»
آقای میلستین قرار بود مسیر علمی خود را در دانشگاه ادامه دهد، اما در دوره پسادکتری تغییر مسیر داد. استادش که امدادگران چرنوبیل را درمان کرده بود، خوب میدانست پرتو گاما چگونه مغز استخوان را نابود میکند؛ چیزی که لباسهای محافظ عادی نمیتوانند جلویش را بگیرند.
وی گفت: «جهان دهها سال را صرف تلاش برای توسعه لباسهایی که تمام بدن را بپوشاند کرده که هم سبک باشند و هم مؤثر، اما این واقعبینانه نیست. ما تمرکز خود را بر محافظت از حساسترین نواحی گذاشتیم: لگن، مهرهها و دستگاه گوارش، جایی که مغز استخوان متمرکز است.»
جلیقه «استمراد» بهدنبال پوشش کامل بدن نیست و در عوض محافظتی هدفمند برای اندامهایی فراهم میآورد که بیش از همه در برابر آسیب ناشی از پرتو آسیبپذیرند. این جلیقه که بین ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم وزن دارد، میتواند زیر لباسهای استاندارد ضد مواد خطرناک پوشیده شود و برای پیشگیری از اثرات حاد پرتو طراحی شده، بدون آنکه پوشیدن آن برای فرد سنگین باشد.
از زمین تا اعماق فضا
تا کنون بیشتر سفرهای فضایی انسان در محدوده امن اطراف زمین در مدار نزدیک زمین و درون حباب مغناطیسی محافظ سیاره زمین بوده، اما آرتمیس ۲ بعد از بیش از پنجاه سال، فضانوردان ناسا (رید وایزمن، ویکتور گلاور و کریستینا کوچ) و کانادا (جرمی هانسن) را دوباره به اعماق فضا میبرد.
آقای میلستین توضیح داد: «۹۹ درصد فضانوردان تنها تا ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری پرواز کردهاند. اما فضانوردان آپولو ۶۰۰ برابر دورتر رفته و از سپر مغناطیسی زمین خارج شدهاند؛ آنجاست که پرتوها و رویدادهای ذرات خورشیدی به تهدیدی واقعی تبدیل میشوند.»
مأموریت «آرتمیس ۲» که انتظار میرود دستکم دو ماه به طول انجامد، فضانوردان را در معرض طوفانهای خورشیدی غیرقابل پیشبینی قرار خواهد داد. آقای میلستین گفت: «موضوع این نیست که آیا چنین طوفانی رخ میدهد یا خیر، بلکه مساله این است که چه زمانی رخ خواهد داد. این طوفانها مانند گردباد هستند: ناگهانی، قدرتمند و بیش از یک هفته دوام میآورند.»
جلیقههای فعلی حدود ۲۵ کیلوگرم وزن دارد و تنها هنگام وقوع طوفان خورشیدی پوشیده خواهد شد. با توجه به محدودیتهای سختگیرانه وزن در هر ماموریت که تنها یک یا دو تُن برای کل مأموریت است، در نتیجه هر کیلوگرم اهمیت دارد. مضافا اینکه میلستین اشاره کرد: «ارسال یک جلیقه به ماه بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون دلار هزینه دارد.»
جلیقه «استمراد» پیشتر بر روی ایستگاه فضایی بینالمللی آزمایش شده و توسط چهار فضانورد زن پوشیده شده است. «آرتمیس ۲» شامل یک فضانورد زن (خانم کوچ) خواهد بود و «آرتمیس ۳» نیز شاهد استفاده دو فضانورد زن دیگر از این جلیقه خواهد بود.
میلستین گفت: «این نخستین بار از زمان ماموریت آپولو ۱۷ است که شاهد تنوع جنسیتی در اعماق فضا خواهیم بود. تا کنون هیچ زن یا فردی از اقلیتهای نژادی به آن فاصله دور نرفته است.»
از کره ماه تا جبهههای جنگ در اوکراین
فناوری «استمراد» محدود به فضا نیست. نخستین مشتری این شرکت، کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل بود و این شرکت بهسرعت به ایالات متحده گسترش یافت؛ جایی که گارد ملی ۷۰۰ سپر حفاظتی برای واکنش به حوادث هستهای خریداری کرد.
میلستین گفت: «احساس کردم اگر دشمنانی مانند ایران به سلاح هستهای دست یابند این فناوری میتواند خیلی مفید باشد و اتفاقا کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل نخستین مشتری ما در جهان بود و از آن زمان تاکنون به مناطق دیگری هم گسترش یافتهایم.»
جلیقه استمراد در نوامبر ۲۰۲۲، برای اولین بار در جنگ اوکراین استفاده شد. آقای میلستین همراه یک فضانورد سابق به نام اسکات کلی، ۶۰ سپر به اوکراین بردند و حتی یکی را به رئیس جمهوری زلنسکی دادند که حالا همیشه، بهخصوص در سفرهایش به خط مقدم، همراهش است.
با نزدیک شدن زمان پرتاب «آرتمیس» به ماه همراه با جلیقههای او، میلستین این ماموریت را نه فقط یک نقطه عطف علمی، بلکه یک رویداد ژئوپلیتیکی میبیند. او گفت: «بازگشت به ماه دستیافتنی است، اما موضوع این است که پیش از چین باید به آنجا برسیم.»
بدین ترتیب، شرکت استمراد همچنان در مسیرش پیش میرود؛ از ویرانههای فوکوشیما، میدانهای نبرد اوکراین تا دوردستترین نقاط ماه و شاید روزی حتی تا مریخ.

واکنش تند وزیر خارجۀ لبنان به اظهارات ولایتی

برادران جلیلی در برانگیختن افکار عمومی رقابت میکنند