جمهوریخواهی و سلطنتطلبی نزد بسیاری به صورت نوعی ایدئولوژی فرقهگرایانه درآمده است. با این مقیاسهای محدود نمیتوان نسبت به آنچه پیرامون ما میگذرد قضاوتی عادلانه و درست ارائه داد. ضرورت دارد معیارهای عقلانیت را که در این جدالها محاصره و مغفول ماندهاند، پاس داشت و به میدان بازگرداند. ارزیابی مناظره آقایان سرکوهی و کنگرلو در برنامه "چشمانداز ایران اینترنشنال" غالباً از همین منظرهای فرقهای صورت میگیرد و بر شدت خصومت میان دو سوی ماجرا میافزاید. بیتردید نیز عوامل جمهوری اسلامی در داغ نگاه داشتن این آتش خصومت نقشآفرین بوده و هستند.
باری، موضوع اصلی این مناظره بر محور جنگ میان جمهوری اسلامی و اسرائیل میچرخید. آقای کنگرلو بر این باور بود که اسرائیل آنچنان مراکز سرکوب جمهوری اسلامی را هدف قرار خواهد داد که سرانجام مردم به خیابانها آمده و نظام را سرنگون خواهند کرد (نقل به مضمون از سخنان ایشان)؛ و در ابراز خشنودی از چنین چشماندازی نیز تردید و پردهپوشی به خود راه نمیداد. در مقابل، آقای سرکوهی مخالف این دیدگاه بود، اما در جریان مناظره ـ اگر از بهکارگیری واژگان نامناسب ایشان چشم بپوشیم ـ ناگهان چرخشی آشکار نشان داد و اذعان کرد که بله، اگر نیروی خارجی بتواند مراکز سرکوب جمهوری اسلامی را منهدم کرده و مردم را از شرّ این نظام برهاند، او نیز (یعنی آقای سرکوهی) خوشحال خواهد شد و حتی "برایش دست" خواهد زد (نقل به مضمون). دو بار نقل به مضمون در اینجا آورده شد و خواننده میتواند با مراجعه به اصل مناظره یادشده، درستی این انطباق را شخصاً بسنجد.
هم فرج سرکوهی ـ بنا بر بخش پایانی سخنش در همین مناظره ـ از براندازی جمهوری اسلامی به دست نیروی خارجی "خوشش میآید" و "برای آن دست میزند"، و هم الهیار کنگرلو. تفاوتشان فقط در میزان باور به امکانپذیری این سناریوست: سرکوهی توان فائق آمدن نیروی خارجی بر دستگاه سرکوب جمهوری اسلامی را نامحتمل میداند، حال آنکه کنگرلو آن را ممکن و کارگر میشمارد. به هر روی، سرکوهی در پایان سخنش نهتنها مخالفتی با ورود نیروی مخالف خارجی که چنان ماشین سرکوب را از کار بیندازد تا مردم به خیابان بیایند، حکومت را سرنگون کنند و از شرّ آن برهند نشان نداد، بلکه برای آن دست هم میزند. هواداران آقای فرج سرکوهی، با هورا و پایکوبی، این مناظره را بهمثابه غلبه او بر کنگرلو تعبیر کردند، بی آن که بفهمند چگونه خودِ ایشان در نهایت به حمایت از نیروی خارجیِ نجاتبخش تن داد. مناظره آقایان سرکوهی و کنگرلو را با دقت گوش کنید تا ببینید سرکوهی چگونه از این در درآمد و از آن در همان گفت.