دویچه وله - روزنامه تلگراف از سفر چند مقام سپاه به کابل، برای دستیابی به فهرستی از مأموران بریتانیا خبر داد. گفته شده که سپاه می‌خواهد از دستگیری این مأموران، به عنوان اهرم فشار علیه غرب استفاده کند. "مقامات طالبان" تکذیب کرده‌اند.
روزنامه تلگراف امروز دوشنبه ۱۸ آگوست (۲۷ مرداد) گزارش داد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قصد دارد با دسترسی به فهرستی متعلق به وزارت دفاع بریتانیا که به دست طالبان رسیده، مأموران بریتانیا را بازداشت کرده و از آنان به عنوان اهرم فشار در مذاکرات با کشورهای غربی استفاده کند.
طبق این گزارش، به گفته مقام‌های ارشد ایران و افغانستان، تعدادی از مقام‌های سپاه پاسداران هفته گذشته، بدون اطلاع دولت مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران، به کابل رفته‌اند تا بر سر این موضوع با رهبران طالبان گفت‌وگو کنند.
گفته شده که مقام‌های سپاه قصد دارند به کمک این فهرست "جاسوسان" بریتانیا را دستگیر کرده و از آنها به عنوان اهرم فشار در مذاکرات هسته‌ای با غرب استفاده کنند.
به گزارش این روزنامه بریتانیایی، طالبان در مقابل، به دنبال آن است که حکومت‌اش از سوی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شود.
این در حالی است که شبکه عربی العربیه، امروز دوشنبه، از تکذیب گزارش تلگراف از سوی طالبان خبر داد و به نقل از "مقامات طالبان" نوشت: «هیچ جلسه‌ای با مقامات سپاه پاسداران ایران نداشته‌ایم.»
فهرست مزبور، موسوم به "فهرست مرگ"، حاوی اطلاعات حدود ۲۵ هزار افغانستانی، از جمله منابع اطلاعاتی، نیروهای ویژه، و سربازانی است که پیش از بازگشت مجدد طالبان به قدرت، با نهادهای نظامی و اطلاعاتی بریتانیا همکاری داشته‌اند و سپس از بریتانیا تقاضای پناهندگی کرده‌اند.
گمان می‌رود که برخی از افراد این فهرست از بیم انتقام طالبان، به ایران گریخته باشند و تهران بتواند از بازداشت و به گروگان گرفتن آنها، به عنوان اهرم فشاری در مذاکرات خود با غرب استفاده کند.
تعجیل سپاه برای دستیابی به "ابزار فشار"
یک مقام ارشد ایرانی به تلگراف گفته است که چهار نفر از مقام‌های سپاه که به کابل سفر کرده‌اند، به طالبان وعده داده‌اند که برای تسریع روند به رسمیت شناختن طالبان توسط جمهوری اسلامی تلاش خواهند کرد.
به گفته این مقام ارشد ایرانی: «طالبان فهرست را در اختیارشان گذاشت. آنها می‌خواهند قبل از فعال شدن مکانیسم ماشه، جاسوسان بریتانیایی را بیابند تا چیزی برای فشار در پشت درهای بسته علیه لندن در دست داشته باشند.»
👈مطالب بیشتر در سایت دویچه وله
طبق گزارش تلگراف، نیروهای مرزبانی ایران در روزهای اخیر چند نفر از افرادی را که در نامشان در "فهرست مرگ" بوده، بازداشت کرده‌اند.
به گفته منابع این روزنامه، بسیاری از آنان آزاد شده‌اند، چون قبلا فقط سرباز بوده‌اند، «اما برخی دیگر برای بررسی بیشتر در بازداشت مانده‌اند. تمرکز فقط بر جاسوسان بریتانیایی است.»
این تحولات پس از آن رخ می‌دهد که بریتانیا، فرانسه و آلمان جمهوری اسلامی را تهدید کردند که اگر تا پایان ماه جاری، آگوست، پیشرفتی در مذاکرات هسته‌ای حاصل نشود، با فعال‌سازی مکانیسم ماشه باعث بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهند شد.
وزیران خارجه تروئیکای اروپایی هفته گذشته در نامه‌ای رسمی به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از آمادگی خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه خبر دادند.
ساز و کار موسوم به "مکانیسم ماشه" در توافق برجام، که هنوز تا ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) اعتبار دارد، در صورت فعال شدن، منجر به بازگشت خودکار تمامی تحریم‌های پیشین سازمان ملل علیه ایران و انزوای هر چه بیشتر جمهوری اسلامی در سطح جهانی خواهد شد.
مقام ایرانی مزبور به تلگراف گفته است که سپاه پاسداران هر کاری می‌کند، تا پیش از پایان مهلت (آخر آگوست)، ابزار فشار برای مذاکرات را فراهم کند.
به گفته این مقام ارشد ایرانی: «دولت تقریباً هیچ اطلاعی از اقدامات آنها ندارد و [سپاه] بیم آن دارد که ایران پس از جنگ و با وجود همه خسارت‌ها، از موضع ضعف وارد مذاکرات شود.»
تحویل فهرست "تغییریافته" به سپاه
روزنامه تلگراف پنجم آگوست گذشته، طی گزارشی از درخواست رسمی سپاه پاسداران از طالبان و تبانی دو کشور بر سر "فهرست مرگ" پرده برداشت.
فهرست مزبور در سال ۲۰۲۲ بر اثر اشتباه یک تفنگدار نیروی دریایی بریتانیا، که به جای ارسال بخشی کوچکی از فهرست، کل فایل را برای مخاطبان افغانستانی در بریتانیا ایمیل کرده بود، فاش شد.
این فهرست شامل مشخصات کامل، شماره تلفن‌ها و آدرس‌های ایمیل متقاضیان افغانستانی پناهندگی در بریتانیا، شامل سربازان، مترجمان، مأموران اطلاعاتی و بستگان آنها است. در میان ضامن‌ها و معرف‌های آنان نیز، بیش از ۱۰۰ نفر از نیروهای ویژه و مأموران "ام‌آی۶" دیده می‌شوند.
به گزارش تلگراف، به نقل از یک مقام طالبان، تصمیم برای تحویل فهرست به ایران با مخالفت‌هایی نیز، به خاطر بدرفتاری تهران با پناهجویان افغانستانی، همراه بوده، اما چشم‌انداز به‌رسمیت شناخته شدن از سوی ایران، در نهایت به تغییر نظر رهبری طالبان انجامیده است.
این مقام طالبان از کابل، در عین حال به تلگراف گفت که نسخه‌ای "تغییریافته" از فهرست مزبور به سپاه پاسداران تحویل داده شده، اما روشن نکرد که چه تغییراتی در فهرست داده شده و آیا برخی اسامی حذف شده‌اند یا نه.
منافع مشترک در معامله بر سر "فهرست مرگ"
دولت بریتانیا در سپتامبر ۲۰۲۳ با صدور یک حکم ویژه قضایی پوشش رسانه‌ای فهرست فاش‌شده را ممنوع کرد. جانی مرسر، وزیر پیشین امور کهنه‌سربازان بریتانیا، نیز این حادثه را، که از آن به عنوان یکی از خسارت‌بار‌ترین نشت‌های اطلاعاتی تاریخ معاصر یاد می‌شود، "دلخراش" خواند.
نمایندگان طالبان اما می‌گویند، پنهان‌کاری بریتانیا درباره این فهرست بی‌معناست و آنان از قبل همه اطلاعات موجود در این فهرست را در اختیار داشته‌اند.
دولت‌های بریتانیا، در پی نشت اطلاعاتی فهرست مزبور، برای جلوگیری از انتقام طالبان، میلیاردها پوند صرف انتقال مخفیانه هزاران افغانستانی به بریتانیا کردند.
برآورد می‌شود که برنامه انتقال تا ۷ میلیارد پوند هزینه داشته بوده باشد. با این حال، لغو حکم ویژه ممنوعیت پوشش رسانه‌ای فهرست مزبور در ماه گذشته، خشم گسترده‌ای را در بریتانیا برانگیخت.
اما حمدالله فطرت، سخنگوی طالبان، گفته است: «ما نیازی به استفاده از اسناد افشاشده بریتانیایی‌ها نداریم. تمام مدارک و اطلاعات مربوطه از قبل در وزارتخانه‌های دفاع، داخله و استخبارات ما موجود بوده است.»
تلگراف پیش‌تر گزارش داده بود که "فهرست مرگ" از سال ۲۰۲۲ در اختیار طالبان بوده و آنان از همان زمان در پی شکار افراد این فهرست بوده‌اند.
به گزارش تلگراف، همکاری تهران و طالبان می‌تواند تغییری مهم در تحولات منطقه‌ای محسوب شود. با وجود تنش‌های تاریخی میان جمهوری اسلامی شیعه و طالبان سنی‌مذهب، هر دو حکومت اکنون منافع مشترکی در بهره‌برداری از "فهرست مرگ" دارند.
توافق با طالبان می‌تواند برای جمهوری اسلامی فرصت دسترسی به منابع اطلاعاتی بالقوه و نیز اهرمی دیپلماتیک در آستانه مذاکرات حیاتی هسته‌ای را فراهم می‌کند. برای کابل نیز، همکاری با تهران مسیری در جهت کسب مشروعیت برای حکومت طالبان است؛ امری که چهار سال پس از قدرت‌گیری در افغانستان همچنان دور از دسترس بوده و تاکنون تنها روسیه این رژیم اسلام‌گرا را به رسمیت شناخته است.
