سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در روز جمعه ۴ مهر ۱۴۰۴ (۲۶ سپتامبر ۲۰۲۵) در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بهجای آنکه نمایشی از قدرت و نفوذ باشد، به صحنهای برای به تصویر کشیدن انزوای عمیق و بیسابقه اسرائیل در عرصه بینالمللی تبدیل شد. این رویداد، همراه با مجموعهای از تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و احساسی/روانی دیگر، نشاندهنده یک نقطه عطف مهم در جنگ روانی طولانیمدتی است که صهیونیسفر برای بیش از یک قرن علیه افکار عمومی جهان، از جمله یهودیان و بهخصوص مردم اسرائیل به راه انداخته است.
یکی از گویاترین لحظات اجلاس امروز، خروج دستهجمعی و اعتراضی نمایندگان اکثریت قاطع نمایندگان کشورها از صحن مجمع عمومی سازمان ملل، همزمان با آغاز سخنرانی نتانیاهو بود. تعداد صندلیهای خالی، در هنگام سخنرانی نتانیاهو، از تعداد صندلیهای خالی در زمان سخنرانی پزشکیان بیشتر بود! این اقدام هماهنگ، که به گفته یک خبرنگار باسابقه در امور سازمان ملل، در تاریخ این نهاد بیسابقه بوده است، انزوای اسرائیل را به شکلی انکارناپذیر به نمایش گذاشت.
در حالی که صندلیهای نمایندگان کشورها خالی میشد، تعداد کمی، از جمله نمایندگان آمریکا و اسرائیل و تعدادی تماشاچی که گفته شد توسط هیئت اسرائیلی به سالن آورده شده بودند، برای تشویق و کف زدن باقی ماندند. این صحنه به قدری هماهنگشده به نظر میرسید که نتانیاهو در جایی از سخنرانیاش، وقتی با سکوت حضار مواجه شد، به طعنه گفت: «قرار بود اینجا بخندید».
این انزوا تنها به صحن سازمان ملل محدود نمیشود. نتانیاهو خود نیز به این واقعیت اعتراف کرد که مخالفتها با اسرائیل در سطح جهانی افزایش یافته و این کشور منزوی شده است. علاوه بر این، گزارش شده است که او برای سفر به نیویورک مجبور به انتخاب مسیرهای هوایی خاصی شده تا از حریم هوایی کشورهایی که ممکن بود هواپیمای او را وادار به فرود کرده و او را به دلیل احکام جلب بینالمللی دستگیر کنند، اجتناب ورزد. این وضعیت هم نشان میدهد که مشروعیت بینالمللی اسرائیل و رهبران آن، از جمله و بهخصوص نتانیاهو، به شدت و بهشکل بیسابقهای از بین رفته است.
اکنون دیگر به میزان بیسابقهای ورق در برگشته است! در ابتدای قرن بیست و یکم، خاکریزهای قدرتها در جبهههای مختلف جنگ روانی، به تصرف مردم درمیآیند.
بیش از یک قرن، اسرائیل در جنگ روانی یا آنچه خودشان اخیرا «هاسبارا» (Hasbara) مینامد، موفقیتهای چشمگیری کسب کرده بود. جنگ روانی که در واقع مادر همه جنگها است، به اسرائیل امکان داد تا روایت خود را به عنوان یک «قوم برگزیده» و «سرزمین بدون مردم برای مردم بدون سرزمین» برای «سرزمین موعود» یعنی فلسطین به افکار عمومی جهان بقبولاند و جنایات خود را توجیه کند. اما تحولات پس از اکتبر۲۰۲۳، یعنی در کمتر از ۲سال، این معادله را به کلی تغییر داده است. حال دیگر چهره واقعی استعمارِ اشغالگریِ شهرکنشینی و استیطانی (Settler Colonialism) اسرائیل برای جهانیان آشکار شده و پروپگندا و روایتهای دروغین آن، کارایی خود را از دست دادهاند.
نتانیاهو در سخنرانی خود بار دیگر به بعضی دروغهای بزرگ متوسل شد. این در حالی است که بسیاری از این ادعاها پیشتر حتی توسط کاخ سفید نیز مطرح و سپس پس گرفته شده بود، زیرا مشخص شد که بخشی از پروپاگاندای جنگی بودهاند. نتانیاهو همچنین ادعا کرد که وزن غداهایی که به غزه فرستادهانذ بیش از ۲میلیون تن بوده. وی اعلام کرد به ازای هر نفر در غزه یک تن غذا فرستاده شده و میزان کالری روزانه آن را ۳۰۰۰کالری برای هر نفر در هر یک روز ادعا کرد! وی در رابطه با جنگ غزه مدعی شد نسبت کشتهشدگان نظامی به غیرنظامی دو به یک است. ادعاهایی که با گزارشهای میدانی و آمار رسمی تلفات در تضاد کامل قرار دارد. بر اساس گزارشها، تا امروز ۶۵۵۴۹نفر در غزه کشته شده، ۱۶۷,۵۱۸نفر زخمی شدهاند و حدود ۲میلیون نفر نیز بیخانهمان و آواره گشتهاند.
این دروغها دیگر مانند گذشته مؤثر نیستند. مردم دنیا، به ویژه جوانان، به صورت خودجوش و افقی در حال سازماندهی و مقابله با این جنگ روانی هستند. مردم دریافتهاند که با دفاع پیروزمندانه از خود در جنگ روانی، سلاحهای جنگافروزان و خشونتگستران را بیاثر میکنند، و ادامهُ جنگهای فیزیکی را برای سلطهگران دشوار، و بلکه غیرممکن میکنند، و حتی میتوانند از شروع جنگهای دیگر، جلوکیری کنند. بخش قابل توجهی از شرکتکنندگان در تظاهرات گستردهٌ امروز در نیویورک که همزمان با سخنرانی نتانیاهو برگزار شد را، یهودیان مخالف سیاستهای اسرائیل تشکیل میدادند. این هم نمونه بارز دیگری از این بیداری جهانی است. شواهد متعدد دیگری هم همین روند را حاکی هستند. مثلا در آمریکا، بیش از ۸۰درصد رایدهندگان خواهان آتشبس هستند، و نامزد شهرداری نیویورک، آقای ممدانی، که ۲۰درصد در نظرسنجیها پیشتاز است، صراحتاً اعلام کرده در صورت انتخاب شدن، نتانیاهو را به دلیل حکم جلب بینالمللی دستگیر خواهد کرد. وی برعکس سایر نامزدهای این مقام، در پاسخ به پرسش رسانهگر گفت تصمیم ندارد به اسرائیل سفر کند. این شواهد وقتی گویاتر میشوند که یادآور شویم که بعد از اسرائیل، نیویورک، منطقهای است که در آن بیشترین تعداد یهودیان در یک محل ساکن هستند. اینها همه نشانههایی از یک دفاع پیروزمندانه مردم در جنگ روانی قدرتها علیه مردم است.
مخالفت قاطع با راهحل ۲دولتی و تهدید منطقه
یکی از صریحترین بخشهای سخنرانی نتانیاهو، رد راهحل ۲دولتی بود. او با لحنی قلدرمعابانه و طلبکارانه و پرخاشگرانه اعلام کرد که اسرائیل هرگز اجازه نخواهد داد سیاست دو کشوری به آن حقنه شود، و حتی امکان چنین طرحی را هم در فکر خود راه نخواهذ داد.
گر چه نتانیاهو طی ۳۰سال گذشته مخالفت خود را دربارهٌ تشکیل کشور فلسطین مخفی نکرده است، ولی به گفته ناظران، موضعگیری امروز نتانیاهو، آشکارترین و بیپردهترین مخالفت وی با طرح بهوجود آمدن کشور مستقل فلسطین، در بیش از ۳دههُ گذشته است. این خود نشان دهندهٌ آن است که او و متحدانش نه تنها هیچ چشماندازی برای صلح متصور نیستند، بلکه هنوز به دنبال تحقق ایده «اسرائیل بزرگ» هستند؛ طرحی که بخشهای وسیعی از کشورهای همسایه از جمله لبنان، سوریه، عراق، و حتی ایران و عربستان سعودی را در بر میگیرد. اسرائیل، ایران و ایرانیان را مانع بزرگی بر سر راه تشکیل «اسرائیل بزرگ» میداند، برای همین حداقل در حدود نیم قرن است که تلاش میکند ایران را به ۵-۶ «جمهوری» تجزیه و تکهپاره کند. رویکرد و همکاری اسرائیل و احزاب و گروههای تجزیهطلب با اسم رمز «فدرالیسم» از این روی بوده است.
ولی این واقعیت که تا این زمان، ۱۵۷کشور عضو سازمان ملل، فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناختهاند، نشان دهندهُ طرد و انزوای اسرائیل، بهویژه نتانیاهو و شرکا، و پیروزی مردم در دفاع از خود در جنگ روانی قدرتها علیه ملتها است. حتی رسانههای اسرائیلی و افکار عمومی این کشور نیز واکنش مثبتی به سخنرانی امروز او در سازمان ملل نشان ندادند.
نتانیاهو با اشاره به سوریه و لبنان، سیاستهای تهاجمی خود را نیز آشکار ساخت. او ضمن تمجید از وضعیت فعلی سوریه که در نتیجه بمبارانهای وسیع اسرائیل، در دوران انتقالی ضعیفتر شده، برای مذاکره با لبنان شرط «خلع سلاح کامل حزبالله» را مطرح و تهدید کرد که تا آن زمان به حملات خود به لبنان ادامه خواهد داد. این رویکرد نشان میدهد که برای دولت فعلی اسرائیل، بحران یک ضرورت حیاتی است تا به بهانه آن، سرکوب و تجاوز و کشورگشایی را ادامه دهد. نقش صهیونیسفر در بیثباتیسازیها و خشونتگستریها و بحرانسازیها و جنگافروزیها در منطقه، و بلکه در دنیا، قابل چشمپوشی نیست.
شکافهای داخلی و آینده سیاسی نتانیاهو و شرکا
در کنار انزوای بینالمللی، نتانیاهو و شرکا با تهدید ها و بحرانهای عمیق داخلی نیز روبرو هستند. بسیاری از سیاستمداران، مقامات ارشد سابق نظامی و امنیتی، و حتی دولتمردان و نخستوزیر اسبق اسرائیل، سیاستهای او را عامل اصلی منزوی شدن و در معرض نابودی قرار گرفتن رژیم اسرائیل میدانند.
نتانیاهو بقای سیاسی خود را به ادامه جنگ گره زده است. او با پروندههای متعدد فساد مالی در داخل اسرائیل روبروست و میداند که پایان جنگ و از دست دادن مصونیت سیاسی، به معنای محاکمه و زندانی شدن احتمالی او خواهد بود. تظاهرات داخلی در اسرائیل نیز، هرچند ظاهراً علیه نتانیاهو است، اما عمدتاً نه به دلیل جنایات جنگی، بلکه برای آزادی زندانیان اسرائیلی صورت میگیرد. این هم یکی دیگر از شواهد متعددی است که نشان میدهد که جامعه اسرائیل خود یکی از بزرگترین قربانیان پروپاگندا و شکستخوردهترین ملتها در جنگ روانی است، زیرا همچنان اکثریت مردم آن موافق ادامه جنگ و مخالف آتشبس هستند. با این حال، حتی این جبهه داخلی نیز با آگاهی فزاینده مردم، در حال تضعیف شدن است.
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل، بیش از هر چیز، یک نقطه عطف در تاریخ منازعات و مخاصمات اسرائیل با فلسطین و ایران و سایر کشورهای منطقه بود. این رویداد نه تنها انزوای عمیق اسرائیل را به نمایش گذاشت، بلکه نشان داد که ابزارهای جنگ روانی و پروپاگاندا که برای دههها مؤثر بودند، اکنون کارایی خود را از دست دادهاند. بیداری افکار عمومی جهان، به ویژه نسل جوان، و مقاومت مردم فلسطین، روایت جدیدی را گزارش کرده است که دیگر نمیتوان آن را با دروغهای بزرگ و تکراری، و پروپگندا و مغزشویی و کنگ روانی سرکوب کرد. در حالی که نتانیاهو و متحدانش بر طبل جنگ و خشونت میکوبند، جهان به سمت به رسمیت شناختن حقوق فلسطینیان و پایان دادن به دههها اشغالگری حرکت میکند و به نظر میرسد شمارش معکوس برای پایان دوران سلطهگری مبتنی بر استعمار استیطانی و شهرکنشینی آغاز شده است. رژیم آپارتاید اسرائیل، همان راهی را میرود که رژیم آپارتاید افریقای جنوبی رفت. نتانیاهو و شرکا این روند محتوم را تسریع کرده و میکنند.
علی صدارت
❊

جهانی سرگرمِ شمارش جنازه! مسعود نقره کار