منظور از «هسته» جمع شدن عده‌ای از مردم معمولی برای همکاری در رابطه با یک هدف خاص است. نقش فعالیت‌های هسته‌های حقوق‌مدارِ مردمیِ ایرانیان، در مجبور کردن رژیم ولایت فقیه به عقب‌نشینی‌های مکرر، بسیار چشم‌گیر بوده است. شکست مفتضح رژیم «ملاتاریا» در اجرای قانون حجاب اجباری که سرکوبگران آن‌را «آخرین خاکریزِ نظام» خواندند، فقط یک مثال از موفقیت هسته‌های حقوق‌مدارِ مردمیِ ایرانیان در علیل و ذلیل کردن رژیم است.
نوشتار ذیل، مثال دیگری از موثر بودن این‌گونه فعالیت‌ها، در کشوری هزارها کیلومتر دور از ایران است. در این مثال خاص از موفقیت یک هسته‌ی مردمی با نام (No Azure for Apartheid) مطلبی با مخاطبان گرامی در میان گذاشته شده است.
درآمیحتن جوانان در ایران و سراسر جهان با جوانان ساکن در کشورهای سلطه‌گری چون امریکا و بریتانیا، و اتحادیه اروپا و... برای تشکیل هسته‌های مردمی در فضای مجازی و رسوا کردن و فشار آوردن به کارخانه‌ها و شرکت‌هایی که ابزار شنود و جاسوسی و سرکوب و... به رژیم ملاتاریا می‌فروشند، بدون شک می‌تواند دست‌آوردهای بسیار مهمی را برای کوتاه‌تر کردن زمان رسیدن به سقوط فیزیکی رژیم ملات مطلقه به همراه داشته باشد.
تصمیم تاریخی مایکروسافت در روزهای آخر سپتامبر ۲۰۲۵ برای قطع برخی خدمات ابری خود به واحد ۸۲۰۰ ارتش رژیم اسرائیل، یک نمونه درخشان از قدرت اعتراضات مردمی و نقش مسئولیت اجتماعی کارمندان شرکت‌های بزرگ فناوری است. این پدیده، نشان می‌دهد که شرکت‌های فناوری، با وجود نفوذ و قدرت اقتصادی عظیم، نمی‌توانند به شکل دلخواه خود از فناوری‌های پیشرفته برای حمایت از اقدامات سرکوبگرانه و نقض حقوق بشر استفاده کنند بدون اینکه با مقاومت جدی مدنی و داخلی مواجه شوند.
مایکزوسافت پس از افشای ارتباط خود با واحد نظامی رژیم اسرائیل و استفاده از پلتفرم آزور (Azure cloud computing platform) در نظارت گسترده بر فلسطینی‌ها، تحت فشار قرار گرفت و نهایتاً مجبور شد بر خلاف منافع مالی خود، دست به عملی بی‌سابقه بزند. اگرچه این واکنش هنوز ناکافی است و تنها به قطع برخی خدمات برای یک واحد خاص نظامی محدود می‌شود، اما خود گامی مهم و بی‌سابقه در عرصه فناوری آمریکا به شمار می‌رود. این واقعیت که اعتراض‌ها و فعالیت‌های کارمندان سابق و فعالان حقوق بشر موجب شده شرکت بزرگی همچون مایکروسافت سیاست‌های خود را تعدیل کند، به وضوح نمایانگر توانایی تاثیرگذاری سازمان‌یافته هسته‌های حقوق‌مدارِ مردمی در مقابل منافع قدرتمندان است، در این مثال یک قدرت غیر دولتی (مایکروسافت) و یک قدرت دولتی (رژیم اسرائیل و امریکا).
تکنولوژی‌های ابری و هوش مصنوعی که قرار است توسعه‌دهنده زندگی بشر باشند، می‌توانند به ابزاری برای گسترش نظام‌های استبدادی و خشونت علیه مردم بدل شوند. شرکت‌های فناوری نه تنها فناوری می‌فروشند بلکه می‌توانند نقشی فعال در شکل‌دهی سیاست‌ها و اجرای اقدامات سرکوبگرانه ایفا کنند. در این میان، مسئولیت اجتماعی و اخلاقی کارمندان و جامعه مدنی در مقابله با این روند پررنگ‌تر و حیاتی‌تر می‌شود.
سطح سرکوب و فشارهایی که معترضان و کارمندان مدافع حفوق بشر در این مسیر متحمل شده‌اند، از جمله دستگیری‌ها و تهدید به اخراج و حتی احتمال زندان و اخراج از کشور، نشان‌دهنده چالش عمیقی است که فعالان حقوق بشر و مدافعان آزادی بیان در عرصه‌های فناوری با آن مواجه‌اند. این خطرات فردی هیچ‌گاه نباید مانع تلاش برای عدالت و دفاع از حقوق انسانی شود، بلکه بر اهمیت این مبارزه می‌افزاید، و کارآیی و موثر بودن آن‌را نشان می‌دهد.
در نهایت، این موفقیت بزرگ هسته‌های تشکیل شده از مردم معمولی، یک فراخوان روشن به همه کسانی است که در حوزه فناوری، سیاست و حقوق بشر فعالیت می‌کنند: بدون توجه به فشارها و تهدیدها، ما می‌توانیم جنبش‌های خود را تقویت کنیم و در برابر هر گونه استفاده ناعادلانه و سرکوبگرانه از تکنولوژی بایستیم و مخالفت و مقاومت کنیم، و «خاکریز»های قدرت‌ها (قدرت‌های داخلی و خارجی، قدرت‌های دولتی و غیردولتی، قدرت‌های غربی و شرقی) را یک به یک تسخیر کنیم و لذت مشارکت در ساختن سرنوشت‌های خوب و خوب‌تر را نسیب خود و نسل خود بگردانیم.
علی صدارت
❊
