خبرنامه گویا - پژوهشی تازه نشان می‌دهد آتشفشان تفتان در جنوب‌شرق ایران، که حدود ۷۱۰ هزار سال خاموش بوده، در ماه‌های اخیر نشانه‌هایی از بیداری دوباره بروز داده است. بر اساس داده‌های ماهواره‌ای، زمین در نزدیکی قله این آتشفشان بین ژوئیه ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۴ حدود ۹ سانتی‌متر بالا آمده است؛ پدیده‌ای که می‌تواند ناشی از افزایش فشار گاز در زیر سطح زمین باشد.

به گزارش مجله Geophysical Research Letters، این برآمدگی هنوز فروکش نکرده و نشان‌دهنده تجمع تدریجی انرژی در زیر پوسته است. به گفته پابلو گونزالس، آتشفشان‌شناس مؤسسه IPNA-CSIC اسپانیا، تفتان باید به‌عنوان آتشفشانی «خفته» نه «خاموش» در نظر گرفته شود و نیازمند پایش مداوم است.

گونزالس در گفت‌وگو با Live Science تأکید کرده است که هیچ نشانه‌ای از فوران قریب‌الوقوع وجود ندارد، اما فشار فعلی در نهایت باید به‌نوعی آزاد شود. او هشدار داد که هدف از این مطالعه ایجاد نگرانی نیست، بلکه جلب توجه نهادهای ایرانی برای تقویت سامانه‌های نظارتی است.

آتشفشان تفتان با ارتفاع ۳۹۴۰ متر در منطقه‌ای شکل گرفته از برخورد صفحه اقیانوس عربی با پوسته اوراسیا قرار دارد. این آتشفشان سامانه زمین‌گرمایی و فومارول‌های فعالی دارد، اما تاکنون هیچ فورانی از آن در دوران تاریخی انسان ثبت نشده است.

بررسی‌های ماهواره‌ای تازه نشان می‌دهد منشأ تورم زمین در عمقی حدود نیم کیلومتری زیر سطح قرار دارد. پژوهشگران احتمال می‌دهند این پدیده ناشی از تغییرات در سامانه هیدروترمال یا حرکت مقدار اندکی ماگما در زیر سطح باشد -- فرایندی که می‌تواند فشار درون سنگ‌ها را افزایش داده و موجب بالا آمدن زمین شود.