رابرت مالی: در خصوص ایران، با ترامپ هر دو احتمال وجود دارد: «بمباران یا توافق»
ناصر اعتمادی - رادیو بین المللی فرانسه
نمایندۀ پیشین آمریکا در امور ایران می‌گوید بازدارندگی جمهوری اسلامی در برابر اسرائیل فروپاشیده و جنگ دوازده روزه میل تهران به سلاح هسته‌ای را افزایش داده است. با این‌همه، رابرت مالی در گفتگو با لوپوئن تأکید می‌کند که بحران ایران و آمریکا همچنان در سطحی سیاسی و روانی جریان دارد و با ترامپ در خصوص ایران هر دو سناریو محتمل است: رویارویی نظامی یا توافقی غافلگیرکننده.
رابرت مالی، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی و یکی از معماران توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، موسوم به «برجام» در گفتگویی با هفته‌نامۀ فرانسوی لوپوئن اعتراف می‌کند که راهبرد چند دهه‌ای جمهوری اسلامی برای بازدارندگی در برابر اسرائیل «به‌شدت تضعیف شده است». به گفتۀ او، نفوذ اطلاعاتی و حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران نشان داد که تل‌آویو می‌تواند بدون هزینۀ سنگین ضربات کاری به جمهوری اسلامی ایران وارد آورد. با این‌همه، رابرت مالی می‌افزاید که از منظر سیاسی، جنگ دوازده روزه «میل رژیم ایران به دستیابی به سلاح هسته‌ای را افزایش داده است».
او هشدار می‌دهد که کاهش دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات اتمی و ذخایر اورانیوم غنی‌شده، نظارت جهانی بر برنامۀ هسته‌ای ایران را به شدت محدود کرده است. او گفته است :«نمی‌دانیم بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غلظت ۶۰ درصد دقیقاً کجاست.» به گفتۀ او حکومت ایران دانش فنی لازم برای بازسازی سریع غنی‌سازی اورانیوم را دارد، اما در عین حال آگاه است که چنین گامی بلافاصله با واکنش اسرائیل و آمریکا روبرو خواهد شد.»
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
جنگ دوازده روزه و دشواری تازهٔ دیپلماسی
مالی می‌گوید جنگ دوازده روزه «همۀ محاسبات را برهم زد» و فضای سیاسی را برای هرگونه گفتگوی جدید میان تهران و واشنگتن «سنگین‌تر و پرهزینه‌تر» کرد. به گفتۀ او «از منظر سیاسی، برای حکومت ایران بسیار دشوارتر است با کشوری مذاکره کند که به آن حملۀ نظامی کرده است. افزون بر این، تهران امروز ابزارهای فشار محدودی دارد--جز ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده و همکاری محدود با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. این‌ها، به گفتۀ مالی، هرچند مهم‌اند، اما برای معامله‌ای بزرگ کافی نیستند و حکومت ایران هم قصد ندارد آن‌ها را مفت از دست بدهد.
به باور رابرت مالی، مانع اصلی معامله نه فنی بلکه «سیاسی و روانی» است. به گفتۀ او در تهران احساس خیانتی عمیق نسبت به واشنگتن وجود دارد: نخست به سبب خروج آمریکا از برجام، سپس به خاطر حملۀ اسرائیل با «چراغ سبز» آمریکا به جمهوری اسلامی ایران آنهم در بحبوحۀ گفتگوهای دیپلماتیک میان عباس عراقچی و استیو ویتکاف، نمایندۀ ویژهٔ ترامپ و سرانجام به دلیل بمباران تأسیسات فردو و نطنز توسط بمب‌افکن‌های آمریکا. مالی می‌گوید در چنین فضایی تصور ازسرگیری مستقیم گفتگو میان دو کشور دشوار است، «اما نه ناممکن».
بازگشت تحریم‌ها و گمانِ «تغییر رژیم»
نمایندۀ پیشین آمریکا تأیید می‌کند که پس از فعال‌شدن «اسنپ‌بک» و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، در تهران این برداشت تقویت شده است که غرب در پی تغییر رژیم در ایران است. بااین‌حال، او می‌گوید:«من در جریان تصمیم‌های پنهان نیستم، اما روشن است که آمریکا و متحدانش در منطق قدرت عمل می‌کنند. آنان احساس می‌کنند که دست بالاتر را دارند و می‌توانند از حکومت ایران امتیازات بیشتری بخواهند.»
مالی در بخش دیگری از گفتگو با هفته‌نامۀ فرانسوی به نقش دونالد ترامپ اشاره می‌کند و او را «غیرقابل پیش‌بینی‌تر از گذشته» می‌خواند. به گفتۀ او: «ترامپ ممکن است در یک روز از مذاکره با ایران سخن بگوید و همان روز دستور حمله به این کشور را بدهد. با این حال به گفتۀ رابرت مالی اکنون مدتی است که فکر توافق با تهران ذهن ترامپ را به خود مشغول کرده است--چه در سخنرانی‌اش در اجلاس شرم‌الشیخ دربارۀ غزه، چه در سخنرانی اش در پارلمان اسرائیل. برای ترامپ، به گفتۀ رابرت مالی، ایران بازاری بزرگ و کشوری بالقوه ثروتمند است و ترامپ می‌خواهد رئیس جمهوری باشد که بیشترین توافق‌های صلح را امضا کرده است. به گفتۀ مالی با ترامپ، هر دو احتمال در خصوص حکومت ایران وجود دارد: «بمباران یا توافق.»
ایران پس از ملایان از دل تاریکی دوباره زاده خواهد شد
آب پاکی که علی لاریجانی روی دست مردم ریخت
