صادق زیباکلام

مراسم ختم برادر آقای مصطفی تاج‌زاده، روز دوشنبه در مسجد نور، حکایتی شده بود. از پله‌های ورودی مسجد در خیابان، جمعیت به‌صف بودند تا داخل سالن مسجد، که آنجا هم پر شده بود و جای نشستن به‌زحمت پیدا می‌شد.

در مدتی که من آنجا بودم، منظماً بر حجم جمعیت افزوده می‌شد. جدا از چهره‌های اصلاح‌طلب، بسیاری هم غیر اصلاح‌طلب بودند. محمد مهاجری، حجت‌الاسلام نقویان، سردار علایی، عبدالرضا داوری، اسدالله امرایی، دکتر تقی آزاد ارمکی، استاد دکتر مصطفی ملکیان، غلامحسین کرباسچی، حسین مرعشی و بسیاری شخصیت‌های دیگر را نمیتوان همفکران «آقا مصطفی» دانست.

آنچه را که با قوت بیشتری می‌توان گفت، آنست که بسیاری از آن جمعیت انبوه، به احترام جایگاه تاج‌زاده بعنوان یک زندانی سیاسی که چهارده سال در زندان بسر می‌برد، آمده بودند.

آن جمعیت انبوه را هم مسئولین ملاحظه کردند و هم اپوزیسیون، و خیلی برای هیچ‌کدامشان خوشایند نبود. شاید بازگرداندن شتاب‌زدهٔ تاج‌زاده، آنهم به آن صورت، واکنش مسئولین به آمدن آن جمعیت غیرمنتظره بود. اما در مورد اپوزیسیون، مسئله پیچیده‌تر است. بالأخص طیف سلطنت‌طلبها و طرفداران شاهزاده رضا پهلوی و رسانه‌های طرفدارشان، همچون «ایران اینترنشنال»، ترجیح دادند همانند ج.ا استقبال از تاجزاده را نبینند. البته «ندیدن» ج.ا کاملاً قابل فهم است؛ اما همانطور که اشاره داشتم، ندیدن اپوزیسیون خارج از کشور نیاز به توضیح دارد.

ندیدن تاج‌زاده و جایگاهش در ایستادگی در برابر نظام ج.ا، نه امروز، که مدت‌هاست اپوزیسیون را با یک پرسش دشوار سیاسی روبرو ساخته. این پرسش عبارت است از نحوهٔ تعامل آنها با معترضین و مخالفین نظام در داخل کشور.

علی‌القاعده انتظار می‌رفت که اپوزیسیون از منتقدین و مخالفین داخلی استقبال نموده و دست دوستی بسمت آنان دراز نماید. اما در عمل این اتفاق نیفتاده. البته زباناً آنها همواره شعار وحدت با داخل داده‌اند، اما واقعیت آن است که وحدت و همدلی از حد شعار فراتر نرفته و در عمل هیچ خبری از آن نیست.

وحدت و همدلی به‌کنار، نگاه اپوزیسیون خارج از کشور، بالأخص طیف سلطنت‌طلب و طرفداران شاهزاده به منتقدین و مبارزین داخلی بمثابه «رقیب» می‌باشد. رفتار آن‌ها بیشتر همخوانی با شعار «هر که با ما نیست، دشمن ماست» دارد، تا اتحاد و همدلی. سکوت آنها در قبال رویداد مسجد نور، در حقیقت مبیّن نگرانی، اگر نگفته باشیم ناخرسندی شان از جایگاهی است که تاج‌زاده دارد پیدا می‌کند.