سناریوی ابهام استراتژیکخبرنامه گویا در بازنشر گزارش بلومبرگ پرسشی را برجسته می‌کند که میان انبوه تحلیل‌ها کمتر کسی به‌طور روشن و صریح از آن سخن گفته است: اسرائیل هرگز به‌طور علنی آزمایش سلاح هسته‌ای انجام نداده و سال‌هاست سیاست «ابهام عامدانه» را دنبال می‌کند؛ نه داشتن سلاح هسته‌ای را تأیید می‌کند و نه آن را رد. با این حال، باور عمومی بر آن است که اسرائیل به زرادخانه‌ای قابل‌توجه از سلاح‌های هسته‌ای دست یافته است. گفته می‌شود وضعیت عملیاتی این سلاح‌ها نیز از راه‌های غیرمستقیم و بدون نیاز به آزمایش‌های آشکار تأیید و تضمین شده است. حال اگر جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد همان مسیر اسرائیل را برود ـ بی‌سروصدا، بدون آزمایش، بدون اعلام رسمی ـ به سلاح هسته‌ای دست یابد، آیا چنین سناریویی اساساً ممکن است؟ این در قلب همه ابهاماتی قرار دارد که امروز پیرامون برنامه هسته‌ای ایران شکل گرفته و در غیاب بازرسی‌ها، نبود شفافیت و ناپدیدشدن ذخایر حساس، بیش از هر زمان دیگری واقعی و نگران‌کننده به‌نظر می‌رسد.
گزارش بلومبرگ: ابهام خطرناک درباره ذخایر اورانیوم
در ماه‌های اخیر، بن‌بست میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد مرحله‌ای حساس شده است؛ مرحله‌ای که مهم‌ترین پرسش در آن، میزان پیشرفت ایران در مسیر دستیابی به توان هسته‌ای تسلیحاتی و سرنوشت ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌ای است که پس از حملات اسرائیل و آمریکا رد آنها گم شده است. بلومبرگ گزارش می‌دهد که ایران ماه‌هاست مانع بازگشت بازرسان شده و وضعیت محل نگهداری مواد نزدیک به درجه تسلیحاتی در هاله‌ای از ابهام فرو رفته؛ ابهامی که بیش از هر زمان دیگر نگرانی‌ها درباره «آنچه ایران پنهان می‌کند» را برانگیخته است.
به‌گفته منابع غربی، آژانس این هفته در وین تلاش می‌کند دستورالعمل‌های تازه‌ای برای تعیین وضعیت واقعی برنامه هسته‌ای ایران تدوین کند، اما نبود دسترسی و توقف همکاری‌ها عملاً تصویر روشنی از آنچه بر برنامه اتمی ایران می‌گذرد ارائه نمی‌دهد. دیپلمات‌ها می‌گویند تهران با ایجاد «خاموشی اطلاعاتی» شاید در پی جلوگیری از حملات بیشتر باشد، اما همین تاریکی اطلاعاتی خطر تشدید تنش و حتی حملات جدید را افزایش می‌دهد.
در کنار این بن‌بست، تصاویر ماهواره‌ای تازه فعالیت‌هایی در سایت‌های هدف قرار گرفته مانند فردو، نطنز و اصفهان را نشان می‌دهد؛ فعالیت‌هایی که مشخص نیست نشانه پاکسازی آثار حملات است یا انتقال مواد حساس. آژانس یادآوری کرده است که پیش از حملات ژوئن، ایران ذخایری در حد ساخت حدود ۱۲ سلاح هسته‌ای داشت و اکنون روشن نیست این مواد کجا نگهداری می‌شوند. همین پرسش، قلب نگرانی‌های امنیتی غرب را تشکیل می‌دهد: ایران دقیقاً چقدر به ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک شده است؟
هم‌زمان، تماس تلفنی ولادیمیر پوتین و بنیامین نتانیاهو که بخش مهمی از آن به برنامه هسته‌ای ایران اختصاص داشت، نشان داد این ابهام نه فقط دغدغه غرب، بلکه مسئله‌ای جهانی است. مسکو و تل‌آویو درباره پیامدهای ناشناخته فعالیت‌های هسته‌ای ایران و تأثیر آنها بر امنیت منطقه گفت‌وگو کرده‌اند؛ نشانه‌ای از اینکه بحران هسته‌ای ایران وارد مرحله‌ای چندلایه و پیچیده شده است.
از سوی دیگر، سخنگوی دولت ایران می‌گوید میانجی‌ها پیام‌هایی درباره راه بازگشت به مذاکره فرستاده‌اند، اما ریشه اختلاف‌ها همچنان پابرجاست و تهران می‌گوید با رویکرد «یک‌جانبه» مذاکره‌ای نخواهد کرد. در همین حال، اشاره او به «نشانه‌های بهبود» در روابط با برخی کشورهای اروپایی، در تضاد با هشدارها درباره احتمال فعال‌شدن سازوکارهای تنبیهی جدید علیه ایران قرار دارد.
در آمریکا نیز دونالد ترامپ با ادعای اینکه «ایران خواهان توافق است»، بار دیگر موضوع توان هسته‌ای تهران را وارد کارزار سیاسی خود کرده است. او می‌گوید حملات اخیر آمریکا «توان هسته‌ای جمهوری اسلامی را نابود کرده»، هرچند نبود داده‌های بازرسی، امکان راستی‌آزمایی هرگونه ادعا را دشوار کرده است.
در نهایت، دیپلمات‌ها هشدار می‌دهند حتی اگر ایران فوراً بازرسی‌ها را بپذیرد، سال‌ها زمان لازم است تا مشخص شود چه مقدار از مواد هسته‌ای آسیب دیده، جابه‌جا شده یا از دسترس خارج شده است. به‌گفته یکی از آنها، «حملات ژوئن نه پایان بحران، بلکه آغاز دوره‌ای تازه از ابهام عمیق در برنامه هسته‌ای ایران بود»؛ ابهامی که پاسخ به پرسش اصلی را سخت‌تر کرده است: ایران واقعاً چقدر تا رسیدن به سلاح هسته‌ای فاصله دارد؟
شاهکار بیانی جدید جناب ظریف
آبان ۹۸؛ آغاز پایان علی خامنه‌ای و نظام
