فرزانه روستایی

وقتی دیپلماسی و سفر اخیر پرنس محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی به آمریکا را مطالعه می کنیم به این نتیجه می رسیم که سعودی ها هیچگاه اینقدر که جمهوری اسلامی گاو شیرده روسها بوده به آمریکا سرویس و خدمات ندادند. بن سلمان در این سفر تلاش کرد هم بزرگترین دستاوردها را از تنور ترامپ تحصیل کند و هم به یک موازنه جدید و موفق با ایران و اسراییل دست یابد.

در جریان این سفر عربستان ۱۴۲ میلیارد دلار تسلیحات از آمریکا خرید که شامل اف ۳۵ می شود و بدین ترتیب، ریاض اولین پایتخت خاورمیانه شد که پس از اسراییل جنگنده مدرن رادار گریز دارد. ریاض قرارداد ساخت یک نیروگاه مدرن هسته ای نیز با آمریکا امضا و نیروی هوایی و پدافندی خود را به مدرن ترین سیستم های هوایی مجهز کرد. وقتی قرارداد فروش تراشه های حساس به عربستان امضا شد که حتما همکاری های هوش مصنوعی را شامل می شود نتیجه منطقی آن این است که عربستان از سوی ترامپ به عنوان متحد استراتژیک غیر عضو ناتو آمریکا نامیده شود.

نیروی هوایی ایران به ثمر روابط مافوق عاشقانه با روسها و وابستگی کورکورانه به چینی ها فقط به چند فروند اف ۱۴ شصت سال پیش مجهز است که آنها را در ده سوراخ پنهان می کنند. آسمان ایران کلا در اختیار اسراییل است و هیچ سیستم پدافند هوایی یا راداری عملیاتی و جدی در ایران وجود ندارد و پکن و مسکو هیچگاه از وعده فروش جنگنده یا پدافند به ایران فرا نرفته اند. اما شاهکار سفر بن سلمان به آمریکا وعده هزار میلیارد دلار سرمایه گذاری در آمریکاست که برخلاف رضایت اسراییل کشور عربستان را به متحد بلافصل آمریکا تبدیل می کند و نتیجه منطقی آن این خواهد بود که ریاض رهبر جهان اسلام و جهان عرب بغل گوش مردم ایران خواهد بود.

اساسا هر موقعیتی که سعودی ها به ‌آن می رسند فضایی است که ایران در معادلات منطقه ای و جهانی از دست داده است و احتمالا ترکها هنوز نتوانسته اند آن را اشغال کنند. لازم به یادآوری است وقتی سعودی ها به موقعیت های بزرگ می رسند بدین معناست که بازگرداندن آن برای ایران حتی پس از رژیم آخوندها چندین برابر دشوارتر وو هزینه بر تر می شود.
راه دشواری که بن سلمان طی کرد!

وقتی نتایج سفر ولیعهد عربستان به آمریکا را مطالعه می کنیم حتما باید بر پروسه و مراحلی تمرکز بیشتر کنیم که سعودی ها پشت سر گذاشتند تا متحد جدید و مدرن آمریکا در خاورمیانه شوند. وقتی محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ به ولایتعهدی منصوب شد نام عربستان سعودی در آمریکا معادل یک لعنت بزرگ بود. از ۱۹ نفر تروریست انتحاری حمله به برج های دوقلو ۱۵ نفر تبعه عربستان بودند. ترکش های سیاسی و امنیتی یازده سپتامبر باعث شده بود که افکار عمومی آمریکا بشدت ضد عرب و ضد کشور عربستان باشد. اما بن سلمان، ریاض بد نام را تبدیل به دوست نزدیک ترامپ کرد. بن سلمان با درایت بحران کشته شدن جمال قاشقچی سرمقاله نویس واشنکتن پست را نیز پشت سرگذاشت و سعودی ها را در افکار عمومی جهان آب کشی کرد.

بن سلمان بعد از حمله ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ جمهوری اسلامی به تاسیسات نفتی آرامکو که با بیش از ۳۰ پهپاد و موشک کروز انجام شد انتظار داشت که دولت آمریکا جمهوری اسلامی را تنبیه کند، اما این اتفاق نیفتاد و ریاض به این نتیجه رسید که در مقابل فعالیت های تروریستی جمهوری اسلامی بدون دفاع است. سعودی ها برای جبران انفعال آمریکا و برقرار کردن موازنه های امنیتی جدید دست به دامان روسها و چینی ها شدند تا هم آمریکا را تنبیه کرده باشند و هم متحدان خود را متنوع تر کنند.