خبرنامه گویا - در مستندی تازه از شبکه "پی بی اس"، جزئیات جدیدی درباره پیامدهای حملات نظامی آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران و کشف فعالیتهای تازه در یک سایت عمیق زیرزمینی منتشر شده است. این گزارش که با همکاری برنامه تلویزیونی "فرانت لاین" و روزنامه "واشنگتنپست" تهیه شده، به بررسی تأثیرات عملیات نظامی موسوم به «چکش نیمهشب» بر برنامه هستهای ایران میپردازد.
این عملیات در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵ انجام شد و طی آن، نیروهای آمریکایی سه تأسیسات کلیدی هستهای ایران در فردو، نطنز و اصفهان را هدف حملات سنگین قرار دادند. آمریکا و اسرائیل اعلام کردند که این حملات، که بخشی از جنگ ۱۲روزه اسرائیل و ایران بود، آسیب جدی به زیرساختهای هستهای ایران وارد کرده و برنامه هستهای این کشور را بهشدت عقب رانده است.
اما مستند جدید نشان میدهد که اندکی پس از این حملات، تیمهای تحقیقاتی واشنگتنپست و همکارانش نشانههایی از افزایش فعالیت در مکانی دیگر در ایران شناسایی کردهاند؛ سایتی که به باور کارشناسان، از نظر عمق و استحکام، حتی از تأسیسات بمبارانشده نیز محافظتشدهتر است. این مکان با نام «کوه کلنگ» شناخته میشود و در نزدیکی نطنز قرار دارد.
سباستین واکر، خبرنگار و تهیهکننده این مستند، میگوید هدف اولیه بررسی میزان عقبافتادن برنامه هستهای ایران پس از جنگ بوده، اما کشف این فعالیتهای جدید این پرسش را مطرح میکند که آیا حملات نظامی، برنامه هستهای ایران را به لایههای عمیقتر و پنهانتری منتقل کرده است یا نه.
این مستند با تکیه بر گزارشهای میدانی واکر در ایران، تصاویر ماهوارهای، دادههای مربوط به مهمات و تحلیل منابع باز، تصویری دقیق از تحولات پس از جنگ ارائه میدهد. در جریان فیلم، همکاران واشنگتنپست از طریق تصاویر ماهوارهای، افزایش فعالیتهای عمرانی در کوه کلنگ را شناسایی میکنند؛ مکانی که واکر اجازه دسترسی مستقیم به آن را نداشته، اما توانسته از فاصله دور تصاویری تهیه کند.
تحلیل تصاویر نشان میدهد که ورودیهای تونل این سایت با خاک و سنگ پوشانده شدهاند؛ اقدامی که به گفته کارشناسان، مقاومت آنها را در برابر حملات هوایی افزایش میدهد. همچنین، حجم خاکهای استخراجشده افزایش یافته و حضور ماشینآلات سنگین و خودروهای ساختمانی ادامه عملیات حفاری و توسعه را تأیید میکند.
با این حال، تحلیلگران میگویند توانایی ایران در بازسازی سانتریفیوژها نقش کلیدی در بازگشت سریع برنامه هستهای دارد و همین موضوع توجهها را بیش از پیش به کوه کلنگ معطوف کرده است. برخی کارشناسان همچنین معتقدند که ابعاد و عمق این سایت میتواند برای غنیسازی اورانیوم یا ذخیره مواد نزدیک به درجه تسلیحاتی مورد استفاده قرار گیرد.
محاصره کاراکاس؛ تمرین «خفگی» تهران
