کیهان لندن - دانشگاه آرکانزاس در نامهای رسمی، که توسط گروه «ائتلاف علیه توجیهگران و مدافعان رژیم اسلامى ایران» منتشر شده است، برکناری دکتر شیرین سعیدی از مدیریت «مرکز ملک فهد برای مطالعات خاورمیانه» را تأیید کرده است. این نامه که در تاریخ ۵ دسامبر ۲۰۲۵ از سوی رئیس دانشکده هنر و علوم، برایان رِینزر، صادر شده سعیدی را از سمت مدیریت برکنار نموده تا بررسىهاى لازم را انجام و تصمیم نهایى را اتخاذ کند.
برایان رِینز نوشته است «امیدوار بودم این نگرانیها را به صورت حضوری یا از راه دور با شما در میان بگذارم، اما شما به روشنى اعلام کردهاید که در این هفته خود را برای دیدار در دسترس قرار نخواهید داد. با توجه به ضرورت رسیدگی فوری به این موضوعات، در راستای منافع مرکز و دانشگاه، این نامه را در این مقطع به شما ارائه میکنم.»
این دانشگاه تأکید کرده است که این تصمیم صرفاً بر اساس نظارت بر جایگاه اداری شیرین سعیدی بوده و در چارچوب آییننامهها و سیاستهای داخلی اتخاذ شده است.
رئیس دانشکده در این نامه تأکید کرده که هرچند دانشگاه آرکانزاس به آزادی بیان اعضای هیئت علمی احترام میگذارد، اما تصدی مناصب مدیریتی مستلزم رعایت استانداردهای مضاعفی است.
برایان رِینز یادآوری کرده است که در ژوئیهٔ ۲۰۲۵، شیرین سعیدی به دنبال ارسال یک شهادتنامه با استفاده از سربرگ دانشگاه آرکانزاس به دادگاه در سوئد در سال ۲۰۲۳ در دفاع از حمید نوری متهم به مشارکت در اعدامهای زندانیان سیاسی در سال دهه هشتاد و ندادن توضیحی روشن مبنی بر اینکه این اظهارات صرفاً دیدگاه شخصی بوده است، هشدار دریافت کرده بود. « شما هرگز درخواستی برای استفاده از سربرگ دانشگاه در ارتباط با این فعالیت ارائه نکردید و مجوزی نیز دریافت ننمودید.»
در این نامه همچنین آمده است که پیش از این نیز به دکتر سعیدی درباره نحوه حضور و اظهارنظر در فضای عمومی تذکراتی داده شده بود، اما ادامه این رفتارها، نهایتا دانشگاه را به این نتیجه رسیده است که ادامه مسئولیت اداری وی با ماموریت و منافع نهادی دانشگاه همخوانی ندارد.
در پایان نامه آمده است که دانشگاه آرکانزاس حق خود را برای اتخاذ اقدامات تکمیلی در صورت لزوم محفوظ میداند.
گفتنى است، اسماعیل بقایى، سخنگوى وزارت امور خارجه جمهورى اسلامى نیز در یک نشست خبرى هفتگى در ٢٣ آذرماه، در بخشى از سخنان خود به برکنارى شیرین سعیدى اشاره کرده و گفته «این نشانه رویکرد مطلقا تبعیضآمیز در آمریکاست که یک فرد دانشگاهى صرفا به دلیل اعلام موضع خود درباره نسلکشى رژیم صهیونیستى و دفاع از کشور خود، مورد آزار و اذیت قرار مىگیرد.»
از سوى دیگر، اصغر جهانگیر، سخنگوى قوه قضائیه نیز در سى و نهمین نشست خبرى روز سه شنبه ٢۵ آذرماه با اشاره به برکنارى شیرین سعیدى گفت «در کشورى که خود را مهد آزادى و تمدن مىداند، هرگونه صداى آگاهى بخش، انسانشناس و انسانخواه که با فطرت انسان ها موافق است و مورد نظر جهانخواران نیست، تلاش دارند خفه کنند!»
اظهار نظرهاى این سخنگویان در حالى است که دانشگاه آرکانزاس شیرین سعیدى را اخراج نکرده بلکه او را از سمت مدیریت برکنار نموده تا بررسیهاى لازم را انجام و تصمیم نهایى را اتخاذ کند.
به گزارش نیویورک پُست، سعیدی متهم شده که از سربرگ دانشگاه برای درخواست آزادی حمید نوری استفاده کرده، فردی که در سال ۲۰۲۲ در دادگاهی در سوئد به دلیل مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در ایران در سال ۱۹۸۸ محکوم شده بود و سال گذشته در چارچوب تبادل زندانیان آزاد شد.
بر اساس این گزارش، سعیدی همچنین در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» (توییتر سابق)، که اکنون تعلیق شده، مواضع تندی علیه اسرائیل اتخاذ کرده و از علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تمجید کرده بود.
بر اساس قوانین جاری ایالت آرکانزاس، پیمانکاران دولتی موظفاند تعهدنامهای امضا کنند مبنی بر این که در تحریم اسرائیل مشارکت نخواهند داشت.
در دادخواستی که پیش از برکناری سعیدی از سوى گروهى موسوم به «ائتلاف علیه توجیهگران و مدافعان رژیم اسلامى ایران» با بیش از از ۳۸۰۰ امضا گردآورى شده، آمده است: «این اقدامات با نقض اصول بنیادین علمی و اخلاقی، از جمله صداقت در پژوهش، دقت در کار علمی، حفاظت از موضوعات انسانی پژوهش، سلامت رفتار حرفهای و احترام به بازماندگان جنایات گسترده، به شدت اعتبار دانشگاه آرکانزاس را خدشه دار کرده است.»
در پایان، نامه رئیس دانشکده هنر و علوم دانشگاه آرکانزاس را که بصورت الکترونیکى به شیرین سعیدى ابلاغ شده مى خوانید:
دکتر سعیدی گرامی،
در خصوص نقش اداری شما به عنوان مدیر «مرکز ملک فهد برای مطالعات خاورمیانه» به شما مینویسم. در این نقش، از شما انتظار میرود رهبری یک برنامه دانشگاهی برجسته را بر عهده داشته باشید و چه در داخل دانشگاه و چه در خارج از آن، بهعنوان چهره این برنامه ایفای نقش کنید.
من نگرانیهای بسیار جدی در مورد برخی از پُست هاى عمومی اخیر شما دارم که به اطلاع دانشگاه رسانده شدهاند. امیدوار بودم این نگرانیها را به صورت حضوری یا از راه دور با شما در میان بگذارم، اما شما به روشنى اعلام کردهاید که در این هفته خود را برای دیدار در دسترس قرار نخواهید داد. با توجه به ضرورت رسیدگی فوری به این موضوعات، در راستای منافع مرکز و دانشگاه، این نامه را در این مقطع به شما ارائه میکنم.
این نگرانیها مبتنی بر دیدگاههای شخصی من درباره مباحث سیاستی زیربناییِ مطرح شده، نیست، بلکه ناشی از اثر اخلالگرانه پٌستهاى شما بر فعالیتهای دانشگاه است. نگرانیهای من به این موضوع مربوط میشود که پستهای شما ممکن است از سوی افراد داخل دانشگاه و نیز خارج از دانشگاه چگونه تلقی شوند، و این امر چه تأثیری بر برنامه مطالعات خاورمیانه، دانشکده فولبرایت و خود نهاد دانشگاهی میگذارد.
لازم به ذکر است که شما به عنوان مدیر منصوب، مسئولیت ایجاد و مدیریت یک برنامه دانشگاهی با پشتوانه مالی را بر عهده دارید که به عنوان یک منبع معتبر و حرفهای برای تدریس، پژوهش و برنامهریزى در مورد مسائل مربوط به خاورمیانه شناخته شود. برای موفقیت، برنامه مطالعات خاورمیانه باید پژوهشگران و دانشجویان را از دیدگاههای مختلف در مورد مسائل چالشبرانگیز پیش روی منطقه جذب و حفظ کند.
پیش از پرداختن به این پُستها، لازم است به برخی رویدادهای پیشین اشاره کنم.
نخست، همانگونه که به یاد دارید، در تاریخ اول ژوئیه ۲۰۲۵، به دلیل ارسال شهادتنامه به یک دادگاه سوئدی در سال ۲۰۲۳ با استفاده از سربرگ دانشگاه آرکانزاس، و نیز به علت عدم درج توضیحی که به روشنى نشان دهد شما صرفاً از جانب خود سخن میگویید، من نامه اخطارى به شما ارائه کردم. در آن زمان توضیح دادم که این نگرانی تشدید میشود، زیرا شما نه تنها عضو هیئت علمی هستید، بلکه نقش اداری را نیز به عنوان مدیر یک برنامه دانشگاهی بسیار برجسته، برعهده دارید.
بهتازگی، در تاریخ ۲۲ اوت ۲۰۲۵، دفتر فرصتهای برابر، رعایت مقررات و عنوان نهم دانشگاه، گزارشی درباره اظهارات عمومی شما دریافت کرد که شامل ادعاهایی درباره یهودستیزی بود. این ادعاها به امضای مشترک شما، دو بیانیه عمومی و نیز پُستهاى مختلف در شبکههای اجتماعی درباره غزه، اسرائیل و ایران مربوط میشد.
مرکز Ohio Employee Ownership Center (مرکز مالکیت کارکنان اوهایو) اخیرأ بررسی خود درباره این ادعاها را به پایان رسانده و به این نتیجه رسیده است که شما سیاست عدم تبعیض دانشگاه را نقض نکردهاید. با این حال، یادداشت تعیین تکلیف مورخ ۲۴ نوامبر ۲۰۲۵ تصریح کرده است که دو نامه سرگشادهای که شما آنها را امضا کردهاید، وابستگی شما به دانشگاه آرکانزاس را بدون هیچ توضیحی درج کردهاند که نشان دهد دیدگاههای مطرح شده، دیدگاههای شخصی شماست، و توصیه کرده است که در مورد رعایت سیاست هیئت امنای دانشگاه به شما تذکر داده شود.
نامه دوم در اوت ۲۰۲۵ منتشر شده است. بیش از یک ماه پس از آن که من در نامه اول ژوئیه خود به طور مشخص درباره چنین مسائلی به شما هشدار داده بودم.
علاوه بر این، در یادداشت یافتههای مرکز مالکیت کارکنان اوهایو آمده «افزون بر این، از آن جا که دکتر سعیدی تنها عضو هیئت علمی نیست، بلکه نقش اداری به عنوان مدیر مرکزی را نیز بر عهده دارد که در پی درگیر کردن دانشجویان و پژوهشگران از پیشینهها و دیدگاههای گوناگون است، ممکن است مایل باشد در نظر بگیرد که آیا فعالیتهای پُستى او میتواند از سوی برخی افراد به صورت ذهنی خصمانه یا غیرخوشایند تلقی شود، هرچند که ناقض سیاست دانشگاه در زمینه تبعیض و آزار و اذیت نباشد.»
پُست ها در خصوص «برچیدن اسرائیل»
با در نظر گرفتن این رویدادها به عنوان پیش زمینه، ابتدا به دو پُست دیگر در شبکه «ایکس» (توئیتر سابق) که بنظر مى رسد از سوی شماست میپردازم که در تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۵ به دانشگاه ارسال شدهاند. هرچند این پُستها برای بررسی هرگونه نقض احتمالی سیاست عدم تبعیض مجموعه دانشگاهی ما، به مرکز مالکیت کارکنان اوهایو ارجاع خواهد شد، اما نگرانیهایی درباره این پستها دارم که لازم است در حال حاضر و به عنوان یک موضوع اداری، فوراً با شما مطرح کنم.
این نوشتهها بر پایه ترور بنیان گذاشته شده و از طریق ماشین سرکوب، استمرار یافتهاند.
«در کانون فکری و معنوی «محور مقاومت» آیتالله سید علی خامنهای قرار دارد که هدایت مادام العمر او نه تنها جمهوری اسلامی ایران، بلکه جبهه گسترده تر مقاومت در سراسر منطقه را شکل داده است. او فراتر از یک رهبر سیاسی، «فیلسوف رهایی» توصیف شده است، کسی که تشخیص او از صهیونیسم بهعنوان «پروژهای استعماری و نژاد پرستانه» در گذر دههها آینده نگرانه و سازگار باقی مانده است. تمایز قاطع و تزلزلناپذیر او، وی را در جایگاهی یگانه در میان رهبران جهان قرار میدهد. رهبری آیتالله خامنهای سازشناپذیر، راهبردی و ریشه دار در معنویت توصیف شده و او را به یکی از مقتدرترین متفکران ضد صهیونیست زمانه ما بدل کرده است. این ماشین، به طور بیامان، مشروعیت را لکهدار میکند.»
و همچنین:
«چهرههایی چون امام خمینی، که روز قدس را نماد بیداری جهانی اعلام کرد، آیت اله خامنهای، با رهبری تزلزلناپذیر خود بر محور مقاومت و شیخ ابراهیم زکزاکی، صدای بیداری اسلامی در آفریقا، نه صرفأ نمایندگان یک منطقه، بلکه پیشقراولان معنوی و راهبردی یک پیکار جهانیاند که افق حقیقی آن عدالت است.»
بار دیگر، در این سند، شما وابستگی خود به دانشگاه آرکانزاس را به طور مشخص و بدون هیچ توضیحی درج کردهاید، امری که بار دیگر ناقض سیاست ۱۰۰.۷ هیئت امنای دانشگاه است بطور بالقوه این تصور را ایجاد میکند که شما از جانب دانشگاه سخن میگویید.
اخیرأ نیز، در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۲۵، به نظر میرسد شما پستی در شبکه «ایکس» منتشر کردهاید که در آن به آیتالله خامنهای اشاره کرده و از خدا خواستهاید که او را حفظ کند.
بهعنوان یک مدیر و رهبر دانشگاهی، افراد، طبیعتا، نوشتههای شما را بازتابی از برنامه مطالعات خاورمیانه، فضای حاکم بر آن برنامه، و نیز بازتابی از دانشگاه بهعنوان یک کُل تلقی خواهند کرد.
من عمیقاً نگران اظهارات مکرر شما هستم مبنی بر این که اسرائیل، کشوری که از سوی ایالات متحده به رسمیت شناخته شده است، باید «برچیده شود»، یا جمله «برچیدن از طریق نیروهای بینالمللی». چنین اظهاراتی میتواند به منزله حمایت از تهاجم نظامی و نابودی یکی از متحدان ایالات متحده تلقی شود. امری که با انتقادی که ممکن است علیه هر کشور دیگری مطرح شود، قابل قیاس نیست.
چنین اظهاراتی به احتمال زیاد اثر بازدارندهای بر بسیاری از اسرائیلیها یا یهودیانی که به مشارکت در برنامه مطالعات خاورمیانه ما میاندیشند، و نیز بر دیگران، خواهد داشت. این امر همچنین هرگونه برداشت از برنامه ما بهعنوان منبعی علمی و عینی برای پژوهش و اطلاعرسانی، نه القای ایدئولوژیک را تضعیف میکند.
شرح برنامه در وبسایت برنامه مطالعات خاورمیانه مىگوید که این مرکز:
«مرکزی میان رشتهاى و بین دپارتمانى در حوزه مطالعات منطقهای است که فرصتهای متنوع فرهنگی، فکری و آموزشی را برای جامعه دانشگاه آرکانزاس فراهم میکند و پژوهش و آموزش در مطالعات میان رشتهای خاورمیانه را ترویج میدهد.»
با این حال، پُستهاى شما هرگونه تصور از تنوع فرصتهای فکری را، آن گاه که پای یکی از مهمترین مسائل سیاسی خاورمیانه در میان است، تضعیف میکند. صراحتأ باید گفت، چنین پُستهایى برای فردی که در جایگاه رهبری یک برنامه دانشگاهی قرار دارد، غیرمسئولانه است.
بههمین سان، پُستهاى شما که به طور فعال به ستایش آیتالله میپردازند، با توجه به موضع ایالات متحده در قبال ایران، نگرانکننده است و هرگونه مفهوم عینیت علمی در ارتباط با «مرکز ملک فهد» را مخدوش میکند.
همچنین نگرانم که اقدامات شما نشاندهنده ضعف در قضاوت باشد و مستلزم دخالتهای مکرر از سوی دفتر اینجانب شده و موجب ایجاد جنجالهای غیرضروری و انحراف از سایر اولویتهای دانشگاه گردد.
به نظر میرسد که شما پیدرپی تصمیم گرفتهاید ترویج عمومی دیدگاههای شخصی خود را بر منافع برنامه مطالعات خاورمیانهای که مسئول هدایت آن هستید، و بر منافع دانشگاه، مقدم بدارید.
پُست در خصوص: استفاده از سربرگ در دادگاه
در نهایت، به نظر میرسد که در تاریخ ۳ دسامبر ۲۰۲۵، شما پستی در شبکه «ایکس» منتشر کردهاید که در آن آمده است:«دانشگاه آرکانزاس صددرصد و بطور کامل مشارکت من در دادگاه حمید نوری را با سربرگ و همه جزئیات، تأیید کرده است.»
همانگونه که آگاهید، در تاریخ ۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، من به شما نامهاى نوشتم و بطور مشخص هشدار دادم که ارائه شهادت دادگاهی در این موضوع با استفاده از سربرگ دانشگاه آرکانزاس و بدون هرگونه زبان توضیحی که نشان دهد شما صرفاً از جانب خود سخن میگویید و نه از طرف دانشگاه، مغایر با سیاست ۱۰۰.۷ هیئت امنای دانشگاه آرکانزاس است. شما هرگز درخواستی برای استفاده از سربرگ دانشگاه در ارتباط با این فعالیت ارائه نکردید و مجوزی نیز دریافت ننمودید. بنابراین، اظهارنظر شما مبنی بر این که دانشگاه مشارکت شما را «با سربرگ و همه جزئیات» تأیید کرده است، نادرست بوده و موضع دانشگاه را در این خصوص بهصورت ناصحیح به افکار عمومی منتقل میکند.
سیاست ۳۳۵.۱ هیئت امنای دانشگاه، یعنی آییننامه رفتار اخلاقی دانشگاه، در بخشی از خود بیان دارد:
کارکنان باید به گونهاى رفتار کنند که اعتماد و اطمینان عمومی را تقویت کند، با پایبندی به اصول زیر:
• رفتاری فراتر از هرگونه خدشه و با بالاترین سطح سلامت اخلاقی
• صداقت و انصاف
• پاسخگویی، شفافیت و تعهد به رعایت مقررات.
اظهار خلاف واقع شما به افکار عمومی درباره سربرگ، نقض سیاست ۳۳۵.۱ هیئت امنای دانشگاه محسوب میشود.
نتیجه گیرى
در نامه انتصابی که از سوی همکار سابق من، رئیس دانشکده تاد شیلدز، برای شما صادر شده است، آمده است که «انتظار میرود شما با الگو بودن رهبری کنید...» و اینکه «نقش شما به عنوان مدیر برای پیشرفت مستمر گروه و دانشکده فولبرایت حیاتی است. از اینرو، مطابق با سیاستهای دانشکده فولبرایت و دانشگاه... رئیس دانشکده حق دارد در هر زمان، در صورتی که عملکرد شما به طور مثبت در خدمت مأموریت دانشکده و دانشگاه نباشد، به دوره مسئولیت شما پایان دهد.»
همچنین در این نامه تصریح شده است که انتصاب شما تابع سیاستهای هیئت امنای دانشگاه آرکانزاس و نیز سیاستهای دانشگاه آرکانزاس، فایتویل و دانشکده فولبرایت است. سیاست ۴۰۵.۱ ب، بیان میکند افرادی که به عنوان مدیر یک برنامه یا مرکز دانشگاهی منصوب میشوند، «به خواست رئیس دانشکده خدمت میکنند.»
بدینوسیله تصمیم گرفتهام که در راستای منافع برنامه مطالعات خاورمیانه و دانشکده فولبرایت، خدمت شما بهعنوان مدیر «مرکز ملک فهد» برای مطالعات خاورمیانه، با اثر فوری پایان یابد. میدانم این تصمیم برای شما ناامید کننده خواهد بود، اما معتقدم اقدامات شما براى من جاى هیچ انتخاب واقع بینانه اى جز اتخاذ این تصمیم باقی نگذاشته است. به اختصار، اعتماد خود را به توانایی شما برای هدایت این منبع مهم دانشگاهی از دست دادهام.
مطابق با شرایط انتصاب شما و سیاستهای قابل اجراى دانشگاه، شما بلافاصله به انتصاب دانشگاهی ۹ ماهه خود بازمیگردید و تعدیلات متناسب در جبران خدمات شما اعمال خواهد شد، از جمله حذف حقالزحمه اداری شما. مطابق با سیاست دانشگاه، از این پس حجم کاری شما توسط رئیس گروه علوم سیاسی تعیین خواهد شد.
من حق خود را برای اتخاذ اقدامات استخدامی اضافی مرتبط با این موضوعات در صورت لزوم، محفوظ میدارم.
چنانچه مایل باشید پس از بازگشت به فایتویل درباره این موضوعات گفتگو کنید، همچنان آمادگی انجام آن را دارم.
با احترام،
برایان رِینز
رئیس دانشکدهٔ هنر و علوم فولبرایت
رونوشت:
معاون آموزشی و قائم مقام اجرایی رئیس دانشگاه در امور آموزشی، ایندراجیت چوبی
رئیس گروه علوم سیاسی، بیل شرکایز

آیا بحران غذا میتواند منجر به تغییر نظام شود؟

برادر شصتچی!















