جواد مجابي: شعر به سفارش دل شاعر است، ايسنا

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس فرهنگ و ادب - ادبيات
يك شاعر معتقد است: شعر امري نابه‌خود است و ساخته و پرداخته نيست؛ در اين صورت، شعر به هيچ وجه نمي‌تواند سفارشي باشد.
جواد مجابي در گفت و گو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) افزود: شعر سفارشي پديده جديدي نيست و در تاريخ شعر ايران بارها شاعران به سفارش اميران و پادشاهان شعر گفته يا به تقاضاي مكتبي كه به آن وابسته بوده‌اند (مذهبي، عرفاني و...) شعر سروده‌اند. قبل از نيما شعر سفارشي با قدرت تمام در دربارها و ديگر جاها حضور جدي داشت و او اولين كسي بود كه در مقابل شعري كه با مدح ارتباط داشت، ايستاد.
وي افزود: شعر ما همواره در مدح كس،‌ يا چيزي بوده است. يا در مدح خدا، بزرگان ، معشوق، طبيعت و... سروده مي‌شد كه اين درواقع نوعي از سفارش است. نيما مي‌گفت حتا ”انسان” نمي‌تواند مدح شود؛ بلكه بايد در شعر با آن برخورد كرد. از اين به بعد، روش جديدي در سفارش نويسي به وجود آمد و بعد از اين برخورد باز شعر سفارش نوشته مي‌شد.
مجابي ادامه داد: در دهه‌هاي 40 و 50 بخشي از شعر، سفارش اجتماعي و آگاهي توده و جنبش آفريني بود؛ تا اين دسته از شعرها به آگاهي يا خيزش توده منجر شود كه البته شاخه نازكي بود.

وي با اشاره به شعر سفارشي در دو دهه گذشته يادآوري كرد: در اين دو دهه شعرهاي سفارشي براي مقاصد سياسي و اجتماعي سروده مي‌شود؛ درحالي‌كه شعر به سفارش دل شاعر و مخاطب شعر، خود انسان است. شعرهايي كه حافظ سروده، گفت و گو با خود و به سفارش دل خود بوده است. از آنجا كه مخاطب اصلي خود انسان است، قبلا شاعر در مورد مضمون شعر نينديشيده، تجربه طولاني كه شاعر دارد در ذهنش متبلور مي‌شود.
مجابي با بيان اينكه يك شعر پيشرو اصيل سفارشي نيست، متذكر شد: حتا حافظ آگاهانه و به اقتضاي روزگار اسم پادشاه يا وزيري را در پايان غزلش آورده است. حتا در شاهنامه كه فردوسي به ميل خود سروده، بعد از تمام شدن راجع به سلطان محمود شعري را آورده و انديشيده و سنجيده اين كار را كرده است.
وي همچنين اعتقاد دارد: شعر سفارشي به ادبيات لطمه‌اي نمي‌زند؛ چراكه هر چه گفته مي‌شود به ادبيات ربطي ندارد، ادبيات در درازمدت خود را نشان مي‌دهد؛ اما شعر سفارشي به شاعر لطمه مي‌زند؛ چراكه او را به كارمندي بي‌ جيره و مواجب تبديل مي‌كند.