کانون نويسندگان ايران از مهمترين سازمانهای فرهنگی غيردولتی در ايران است که سالهاست بخاطر فعاليت اعضای آن عليه نقض حق آزادی عقيده و بيان زير فشار دولت ايران است. علی اشرف درويشيان، نويسنده و پژوهشگر و از اعضای کانون نويسندگان ايران در مصاحبه با دويچه وله به پرسشهايی در زمينه فعاليتها و محدوديتهای کنونی کار کانون پاسخ گفته است.
دويچهوله: کانون نويسندگان ايران در حال حاضر چند عضو دارد؟
علی اشرف درويشيان: اعضای فعال کانون نويسندگان ايران، که جمع مشورتی آن هر روز ۱۵روز يکبار تشکيل ميشود، در حدود ۲۵۰ نفر هستند. تعداد اعضای کانون خيلی بيشتر از اين است. عده زيادی مهاجرت کردهاند به خارج، عده زيادی بخاطر کهولت سن نمیتوانند در جلسات بطور مرتب شرکت بکنند و همان ۲۵۰ نفر و در مجمع عمومی سالانهی ما اغلب اينها نزديک ۱۵۰ نفر شرکت میکنند.
دويچهوله: در سالهای اخير شاهد بوديم که جلوی برگزاری مجمع عمومی کانون نويسندگان را گرفتهاند. امسال وضع به چه صورت بوده است؟
علی اشرف درويشيان: ما هميشه تلاش خودمان را برای برگزاری مجمع عمومی ساليانه کانون انجام میدهيم و مقدماتش را فراهم میکنيم. محلی را که در آنجا جمع میشويم، اغلب خانهی دوستان ماست، چون در سالنهای بزرگتر بهيچوجه به ما مجوز نمیدهند که آنجا جمع بشويم. با وجود اين آذرماه امسال ۵ سال میشود، که مجمع تشکيل نشده است و بنابراين کانون نويسندگان هيئت دبيران هم ندارد. خيلی از کارهايش هم همينطور معوق میماند، بخاطر اينکه هيئت دبيران بايد کميسيونهای فرهنگی، روابط عمومی، پذيرش عضو و اين چيزها را انجام بدهد که متاسفانه از اين بابت نمیتوانيم فعاليتی داشته باشيم...
پس فعاليت کانون الان چيست؟
در تمام مواردی که مسئلهی آزادی انديشه و بيان در خطر میافتد يا در برابرش سد و مانعی ايجاد ميشود ما اعتراض میکنيم و تمام فعاليتهايی که در جامعهی ما فعاليتهای اعتراضی، تحصنها، اعتصابها که مربوط به آزادی انديشه و بيان اغلب هستند و اعمال سانسور از طرف حکومت ما در برابرش ايستادهايم و مقاومت میکنيم، با تمام اينکه واقعا جايی برای دفتر و دستکمان و يا مجمع عمومی برگزارکردن يا جمعشدن نداريم.
کانون، همانطور که اشاره کرديد، در مواقع گوناگون و متعددی موضعگيری میکند. حتا در رابطه با زلزلهی بم ديديم و در مورد اعتصاب کارگران شرکت واحد تهران. اين خصوصيت کانون نويسندگان ايران از کجا میآيد؟
علی اشرف درويشيان: اين خصوصيت حاصل در حدود ۴۰ سال فعاليت کانون نويسندگان ايران است که در دو رژيم اغلب معترض بوده به نابسامانیهای جامعهی ما و خب روز به روز روی اين مسئله تبحر بيشتری پيدا کرده و دامنهی فعاليت خودش را گسترده کرده است، بخصوص در زمينهی آزادی انديشه و بيان و مبارزه با سانسور که دوتا از اصول مهم منشور ماست.
آقای درويشيان، تا چه حد درحال حاضر فعاليتهای کانون نويسندگان در جامعه ايران بازتاب دارد؟
علی اشرف درويشيان: الان در حدود ۲ سال است که حتا روزنامههای اصلاحطلب هم از بيان و نوشتن بيانيههای ما خودداری میکنند و خيلی خيلی که همت بخرج بدهند، ممکن است يک خط بنويسند که کانون يک بيانيه منتشر کرد. خب بدتر شده. قبل از اين بهتر بود، بخاطر اينکه اغلب نشريات حتا بخشهايی از بيانيهها و اطلاعيههای ما را چاپ ميکردند. الان بطور کلی اينطور شده که سايتها بسته شدهاند. سايت کانون را بستهاند. ما تمام چشم اميدمان به سايتها و مطبوعات خارجی بخصوص کانون نويسندگان ايران در تبعيد است که هميشه يار و ياور ما بودند و بيانيههای ما را به اطلاع مردم جهان رساندهاند. اما الان نه. واقعا خيلی بازتابش کم است، مگر اينکه بصورتهای مختلف خود بيانيه تکثير و پخش بشود.
تأثير فعاليتهای شما بر جامعه تا چه حد است؟
خب گفتم، بيانيههايمان که به آن صورت است و الان جلوگيری ميشود از پخششان و از اطلاعرساندن به مردم. اما از طريق آثارمان همين تيراژ کتابهايمان که به هرحال گرچه با سانسور مواجه است، ولی اغلب نويسندگان ايران کتابهايشان با تيراژهای وسيع در بين مردم میرود و به اين وسيله از لحاظ فرهنگی تاثير میگذارد.
مصاحبهگر: کيواندخت قهاری (راديو دويچه وله)