جواد مجابی: طنز نوشتاری و تصويری ما فقير است، ايسنا

خبرگزاری دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

به اعتقاد جواد مجابی، ما دچار نوعی فقر طنز، چه در زمينه‌ی نوشتاری و چه در زمينه‌ی تصويری، هستيم.

اين طنزپرداز و شاعر در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، افزود: البته اين به اين دليل نيست که افراد هنرمند کم داريم؛ بلکه به‌دليل مشکلاتی است که بر سر راه ارايه کردن کارها وجود دارد.

مجابی درباره‌ی اين‌که در حال حاضر طنز مکتوب در مقايسه با طنز تصويری دارای چه جايگاه‌ و کيفيتی است، گفت: ‌کار جدی در دنيای طنز نديده‌ام؛ زيرا طنزپرداز به آزادی بيان نياز دارد و اگر در کار، محدود شود، کم‌رنگ جلوه می‌کند. فقط عده‌ای با استعداد فوق‌العاده توانسته‌اند مضامين طنزآميز اجتماعی را در رسانه‌ها مطرح کنند.

او ظرفيت شوخی کردن مردم ايران را بسيار بالا دانست، اما در عين حال تصريح کرد: مردم ما شوخ‌طبع‌اند و از شوخی کردن با ديگران بسيار لذت می‌برند؛ اما اين‌که کسی بخواهد با آن‌ها شوخی کند، مخصوصا وقتی مقام و مسؤول بزرگی باشند، کمی برای‌شان تحمل‌ناپذير است‌؛ بنابراين دامنه‌ی نقد اجتماعی محدود است و آن‌چه به‌عنوان طنز در رسانه‌ها عرضه می‌شود، بخش بسيار اندکی از آن چيزی است که بتوان در مقوله‌های مختلف طنز به آن پرداخت.

اين منتقد هنری در ادامه گفت: در زمينه‌ی کاريکاتور، شاهد رشد عجيبی هستيم. افراد جوانی هستند که پيرو پيشکسوتان بوده‌اند و راه و رسم آن‌ها را ادامه داده‌ و به کار مشغول‌اند؛ اما روزنامه‌ها و مطبوعات به‌دليل محدوديت‌های کاری که دارند، از آن‌ها در عرصه‌ی طنز استفاده نمی‌کنند. در زمينه‌ی طنز نوشتاری هم از آغاز انقلاب کوشش‌هايی شد، که بعدها چون شکل سياسی به خود گرفت، به‌سرعت متوقف شد و طبيعتا محدود ماند.

مجابی همچنين يادآور شد که در اين سال‌ها، کارهای مهران مديری و نويسندگان مجموعه‌هايش را در زمينه‌ی طنز تصويری می‌پسندد.

اين منتقد سپس طنزی را که به وسيله‌ی افراد نام‌دار مطرح می‌شود، چه در زمينه‌ی تصويری و چه در زمينه‌ی نوشتاری، در مقايسه با طنزی که مردم می‌سازند، بسيار فقير و محدود دانست.

جواد مجابی معتقد است: در هر کشوری، شوخی را دو گروه می‌سازند؛ يکی طنازان نام‌دار و کسانی که در رسانه‌ها و مطبوعات مشغول به کار و افراد شاخصی هستند، و ديگری طنازان بی‌نام که همان مردم‌اند. مردم يک جامعه در طول تاريخ محدوديت بيان ندارند و آزادترين شکل طنز را ساخته‌اند، که بعضی از آن‌ها در کتاب‌ها نوشته و ماندگار شده‌اند؛ اما طنازان نام‌دار تابع مقررات هستند، که در جامعه از لحاظ اخلاقی، سياسی و فرهنگی به آن‌ها تحميل می‌شوند. مردم درباره‌ی هر موضوعی مضمون‌سازی می‌کنند و يکی از مسائل مهم، اين است که جامعه از طريق طنز، انتقاد اجتماعی را بدون هيچ‌گونه محدوديتی منتقل می‌کند.

او در ادامه يادآور شد: بخشی از کارها و حرف‌های دنيا جدی است و بخشی ديگر، اين کارها و حرکات را با شوخ‌چشمی نقد می‌کند. اين همان طنز و شوخی است و دارای طيفی گسترده که از هجو شروع می‌شود، که تخريب افراد است، تا به طنز اجتماعی و سياسی، که عالی‌ترين حد طنز است، برسد.