در غفلت و بيتوجهي مسئولان فرهنگي به اول فروردين مراسم روز جهاني شعر، امسال نيز همچون سالهاي گذشته، با محوريت شيراز، شهر بزرگان شعر ايران، برگزار ميشود.
سازمان فرهنگي، اجتماعي و آموزشي ملل متحد يا همان يونسكو، از 9 سال پيش يعني 1999، 21 مارس يا همان اول فروردين خودمان را رسما روز جهاني شعر ناميد تا از اين طريق، از ناشران كوچك براي انتشار مجموعهشعرهاي كوچك حمايت كند و در برابر گسترش سرسامآور تصوير در دنياي مدرن سينما و تلويزيون، كلمه را قدر بداند.
البته قطعا شعرخواني و اجراي شبهاي شعر، يكي ديگر از برنامههاي جذاب اين روز در تمام دنياست، اما يونسكو نميدانست كه اول فروردين، چه روز بزرگي براي ماست و تقارن ميمون اين روز با آغاز سال نو خورشيدي، چه قدر ميتواند شيرين باشد.
دست كم براي شيرازيها كه با وصف بيمثالش در روزهاي پايان سال و فروردينماه، به تنهايي، ميراثدار 2ستون از ستونهاي پنجگانه ادبيات استوار پارسياند.
سعدي و حافظ شيرازي كه برخلاف بسياري از بزرگان ما، هم در شيراز زيستهاند و هم در دل خاكش خفتهاند، شيراز را به پايتخت شعر ايران بدل كرده است و البته اين تنها همين شهر است كه حالا در فاصله 2 روز مانده به روز جهاني شعر، در تب و تاب برگزاري مراسم لايق نام اين دو شاعر بزرگ ايراني است.
باقي كشور، يا دست كم مسئولان فرهنگي، نه تنها به اين تقارن توجهي ندارند، بلكه حتي از 21 مارس براي معرفي چهرههاي شعر بلند ايران به جهان، طرفي نميبندند.
به هر حال، حال و هواي عيد و تعطيلات و مسافرت و بيحالي همهگير روزهاي بهاري كجا و فعاليتهاي اين طوري كجا. انصافا مناسبتي ندارد اما چه خوب بود كه مسئولان، جشن سال نو را با شعر ميآميختند، كنگره برگزار ميكردند، سفري به تركيه ميرفتند و خلاصه، شايد ميتوانستند به ينگه دنيا حالي كنند كه ما غير از خيام، شاعران ديگري هم داريم كه گوته بايد جلويشان لنگ بيندازد...
خوشا شيراز و وصف بيمثالش
با اين حال شيراز 4 روز زودتر، ماجرا را شروع كرده و به هر حال كار خودش را ميكند. ظاهرا شيرازيها حسابي درتلاشند تا عنوان پايتخت ادبي جهان را از ادينبورگ اسكاتلند بگيرند و براي اين كار، البته تعداد و تنوع برنامههاي ادبيشان، بسيار موثر خواهد بود. شايد براي همين است كه 26 اسفند «جيوواني ام درمه»، مترجم ايتاليايي ديوان حافظ را به شيراز آوردند و از او به خاطر اين كار خطير تقدير كردند. درواقع برنامههاي امسال، با اهداي نشان درجه يك حافظ به او آغاز شد. اين نشان را کاووس حسنلی، دبير علمي همايش امسال به پروفسور جيوواني ام درمه به پاسداشت 5 دهه فعالیت پژوهشی در قلمرو ادبیات فارسی به ویژه ترجمه غزلیات حافظ به زبان ایتالیایی به او اهدا كرد. درمه ترجمه کامل غزلیات حافظ به زبان ایتالیایی را برای نخستین بار در 3 مجلد به چاپ رسانده است. اين همان اتفاقي است كه سال گذشته نيز در همين روزها براي پروفسور «شارل هانري دوفوشهكور» افتاد.دوفوشهكور مترجم فرانسوي ديوان حافظ است و نخستين چهره جهاني تقديرشده در شيراز بود. با اين وصف، ظاهرا بايد منتظر باشيم تا سالي يك نفر به ايران بيايد؛ چرا؟ خدا ميداند.
البته اين تنها شروع كار آنهاست و قرار است تا روز اول فروردين، ماجرا ادامه يابد.سخنراني، انتشار مقاله و كتاب، كنسرت موسيقي، شعرخواني و... از جمله موارد اين ماجراست.
كاووس حسنلي، رئيس بخش زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شيراز و دبير علمي جشنواره روز جهاني شعر است اما جز او از شهرهاي مختلف كشور، مقالات مختلفي به جشنواره رسيده است كه بيشتر به سعدي پرداختهاند.
جالب اينكه قرار است در مراسم امسال، مقالات سال گذشته در قالب كتابي با نام «غبارزدايي از مسير تماشا» منتشر شود. با اين وصف ميتوان اميدوار بود كه مقالات امسال هم سال بعد منتشر شوند.
به جز اين، كتابهاي ديگري نيز منتشر ميشوند. اما قسمت جالبتر جشنواره روز جهاني شعر در شيراز، احتمالا «شب شعر پيشكسوتان»، «كنسرت موسيقي»، «شب شعر جوان»،«شب شعر بوميسرايان» و برنامههايي از اين دست خواهد بود.