"هر کتاب مجوزداری در نمايشگاه قابل عرضه نيست"، توضيح مدير کميته‌ ناشران داخلی درباره‌ جمع‌آوری کتاب، ايسنا

مدير کميته‌ی ناشران داخلی نمايشگاه کتاب درباره‌ی جمع‌آوری کتاب و فروش پوستر و لوح فشرده در نمايشگاه توضيح داد و تأکيد کرد، هر کتابی که مجوز انتشار دارد، در نمايشگاه کتاب قابل عرضه نيست.

محمود سالاری در گفت‌وگو با خبرنگار بخش کتاب خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين‌باره توضيح داد: ما يک ليست کتاب‌های بدون مجوز داريم که بايد اول آن‌ها را بفرستيم مجوز بگيرند و بعد در نمايشگاه عرضه شوند. حتا اگر کتاب هيچ مسأله‌ای هم نداشته باشد، تا مجوز نداشته باشد، نمی‌تواند به نمايشگاه بيايد.

او يادآور شد: يک‌سری کتاب‌ها قبل از اين‌که مجوز بگيرند، برای اين‌که نمايشگاه يک منبع اقتصادی خوب است، به نمايشگاه آورده می‌شوند تا فروخته شوند و بعدا می‌برند مجوز می‌گيرند، که اين خلاف است. يک بخش از کتاب‌هايی را که جلوشان را گرفته‌ايم، اين آثار هستند. بعضی از کتاب‌ها هم هستند که ناشرشان اين‌جا حضور دارد؛ اما چون کتاب‌های پرفروش‌اند، ناشر ديگری آن‌ها را کپی کرده و به صورت افست می‌آورد به نمايشگاه و می‌فروشد. اين‌ها را هم جمع کرديم؛ بخصوص در بخش دانشگاهی و آموزشی اين مورد بسيار ديده می‌شود.

او در ادامه افزود: نمونه‌ی ديگر جمع‌آوری‌ها اين بوده که ناشر با مترجم و مؤلف خاصی کتابی را منتشر کرده، ناشر ديگری جلد آن را عوض کرده و با نام مؤلف يا مترجم ديگر که وجود خارجی ندارد، کتاب را منتشر کرده است.

سالاری تصريح کرد: بنابراين جمع‌آوری کتاب دلايل متعددی دارد. هر کتابی که جمع می‌شود، معنايش اين نيست که يک کتاب ممنوعه يا سياسی است.

وی درباره‌ی جمع‌آوری کتاب‌هايی که از نظر محتوايی مشکل دارند نيز توضيح داد: پيش از نمايشگاه ما به يک‌سری از ناشران ابلاغ کرده بوديم که يک‌سری از کتاب‌های‌تان را نمی‌توانيد به نمايشگاه بياوريد؛ مثلا کتابی که برای منطقه‌ای خاص با اعتقادات خاص است، در تهران قابل عرضه نيست. دسته‌ی ديگر، کتاب‌هايی هستند که گفته بوديم بايد جاهايی از آن را حذف کنند؛ اما اين کار را نکرده‌اند و اين دسته نيز جمع‌آوری می‌شوند. بديهی است هر کتابی نمی‌تواند در نمايشگاه عرضه شود.

اما گاهی گله‌ی اهل قلم را از فراوانی آثار بازاری می‌شنويم که به راحتی منتشر و عرضه می‌شوند. در نمايشگاه هم کتاب‌هايی عرضه می‌شوند مثل: «زن شکم‌صاف»، «زن، خودشناسی، دلربايی»، «smsهای سال ۸۶» و... . سالاری در اين‌باره نيز توضيح داد: اين‌جا سه دسته کتاب داريم؛ يکی کتاب‌هايی که حکم غذا را برای جامعه دارند و قوت جامعه هستند و بايد عرضه شوند. ديگر کتاب‌هايی که حکم پفک و شکلات را دارند که اهل علم و فضل به آن‌ها توجهی نمی‌کنند؛ اما مضر هم نيستند و به عنوان تفنن به جامعه می‌آيند. ديگر کتاب‌هايی هستند که مضرند. ما بايد جلو ضرر را بگيريم و داريم روی آن بخش فعاليت می‌کنيم؛ نه اين‌که با توزيع اين کتاب‌های نام‌برده موافقيم؛ ولی آن جبهه، آن‌قدر وقت ما را می‌گيرد که ديگر نمی‌توانيم به اين‌جا برسيم. ضمن اين‌که کتاب‌هايی از اين دست آن‌قدر زيادند که نمی‌توان همه را جمع کرد.

او با بيان اين مطلب که کتاب‌هايی را که ما جمع کرده‌ايم، بخشی‌شان مبانی اعتقادی را زير سؤال می‌برند، يادآور شد: بخشی از اين کتاب‌ها، کتاب‌هايی هستند که به وضوح قرآن را تحريف کرده‌اند.

سالاری درباره‌ی اين موضوع که بعضی از آثاری که در نمايشگاه عرضه می‌شوند، مجوز دارند؛ اما با اين‌حال از نمايشگاه جمع‌آوری می‌شوند، مانند آثار صادق هدايت، که به رغم داشتن مجوز، از نمايشگاه جمع‌آوری می‌شوند، توضيح داد: اين‌ آثار مجوز عرضه در فروشگاه و مغازه را دارند؛ مجوز عرضه در نمايشگاه را ندارند. به ناشرانی که اين کتاب‌ها را دارند، اين را ابلاغ کرده‌ايم. موضوع ديگر اين است که کتاب‌های هدايت ناشری دارد؛ ولی عده‌ای هم خلاف ضوابط، آثار او را توزيع می‌کنند که هم ناشر و هم آن‌ها که خلاف توزيع می‌کنند، تخلف می‌کنند. يک استدلال هم در اين زمينه وجود دارد، و اين است که چون ۳۰ سال از مرگ مؤلف گذشته، می‌توانيم آن را چاپ کنيم. اين برای نمايشگاه که محل عبور ناشران اصلی است، استدلال خيلی قوی‌ای نيست. ما بايد آن‌ها را محدود کنيم. اگر می‌خواهند اين آثار را توزيع کنند، در اين ۱۰ روز توزيع نکنند؛ بعد توزيع کنند.

مدير کميته‌ی ناشران داخلی نمايشگاه کتاب همچنين درباره‌ی آمار اعلام‌شده درباره‌ی کتاب‌هايی که در طول چند روز گذشته جمع‌آوری شده‌اند، گفت: الآن عدد نمی‌توانيم بگوييم؛ جايی هم عدد اعلام نکرده‌ايم؛ چرا که اين آمار هر روز در حال افزايش است. ما يک ليست لغو مجوز داريم که آن‌ها حدود ۲۸۰ عنوان بودند. يک‌سری ليست داريم که کتاب اصلا در ليست ما نيست تا مجوزش را لغو کنيم. اگر کتابی را به چاپخانه‌ی خصوصی داده‌اند و منتشر کرده و به نمايشگاه آورده‌اند، چه کسی می‌داند که مجوز دارد يا نه؟

وی در پاسخ به پرسش دوباره درباره‌ی کتاب‌هايی که بعد از صدور مجوز جمع‌آوری می‌شوند، يادآور شد: من مسؤول اين بخش نيستم. بحث نظارت و ارزش‌يابی بر عهده‌ی من نيست؛ اما آن‌چه می‌دانم، اين است که ما از همه‌ی آن‌چه کتاب می‌شود و به نمايشگاه می‌آيد، مطلع نيستيم. چاپخانه‌ای کتابی را چاپ می‌کند و بعد به نمايشگاه می‌آورد، رويش هم شناسنامه‌ای زده که جعلی است. ما که تک‌تک اين آثار را نمی‌توانيم پيدا کنيم.

سالاری جمع‌آوری کتاب را در چند بخش دانست و توضيح داد: بخش جمع‌آوری کتاب‌ها در چند بخش اتفاق می‌افتد؛ يک بخش، کميته‌ی ناشران داخلی است که ناظرانی را در سالن دارد.حراست هم ناظرانی در سالن دارد. دوستان نظارت و ارزش‌يابی نيز در سالن حضور دارند که اين جدای از نهادهای نظارتی ديگری است که فعاليت می‌کنند. اين‌ها محسوس، مرئی، رسمی و با کارت در نمايشگاه حضور دارند. به هر حال سالنی با اين ابعاد و حجم، به بخش‌های نظارتی لايه لايه احتياج دارد؛ ولی با تمام اين بخش‌های نظارتی لايه لايه باز می‌بينيم که تخلفاتی صورت می‌گيرد. حوزه‌ی نشر وسيع است؛ يک بخش بايد به محتوای کتاب توجه کند و يک بخش هم به تخلف‌های مجوز توجه داشته باشد.

پيش از شروع نمايشگاه اعلام شد، فروش پوستر و لوح فشرده در نمايشگاه ممنوع است؛ اما در اين‌ روزها تعدادی از غرفه‌ها به اين کار مشغول‌اند. سالاری در اين‌باره نيز توضيح داد: بحث فروش پوستر فقط برای ناشران هنری که مجموعه عرضه می‌کنند، مجاز است، آن هم فقط به اين دليل که دانشجويان رشته‌ی هنر ممکن است پولی نداشته باشند مجموعه‌ی آثار هنرمندی را برای کارشان بخرند، اين‌ها می‌آيند و پوستر می‌خرند؛ اما اگر ناشری پوستر اشخاص يا عکس بفروشد، قطعا با او مذاکره می‌کنيم که اين کار را نکند. غير از اين، ناشرانی که اين کار را انجام می‌دهند، تخلف می‌کنند.

او افزود: ما چند ناشر تخصصی حوزه‌ی سرود و موسيقی داريم. اين ناشران تخصصی مشکلی ندارند، به‌دليل اين‌که ما می‌خواهيم از آن‌ها حمايت کنيم؛ اما در کنار کتاب نت موسيقی، سی‌دی آن را عرضه کنند. اين‌ها بايد کنار هم باشند؛ فروش سی‌دی به تنهايی مطلقا ممنوع است و به ناشران تذکر می‌دهيم. اگر ناشری چون کتابش فروش نمی‌رود، سی‌دی عرضه کند، برخورد می‌کنيم؛ بنابراين اگر کتابی سی‌دی داشته باشد، مجاز است.