حيات اصلاح‌طلبان و انتخابات: بهزاد نبوي در گفت‌وگو با ايسنا

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس سياسي

عضو ارشد سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران با بيان اين‌كه اصلاح‌طلبان به انتخابات رياست‌جمهوري نهم از بعدي كه حيات سياسي آنها در گرو آن است، نگاه نمي‌كنند، تصريح كرد: براي اصلاح‌طلبان چنين تحليلي وجود ندارد، زيرا معتقدند حتي در اوج حضورشان در مراكز قدرت، قدرت واقعي در جاي ديگري قرار داشت و به همين علت آنها نتوانستند اهدافشان را به صورت قابل قبولي محقق كنند.

بهزاد نبوي كه با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفت‌وگو مي‌كرد، ادامه داد: به همين علت، تحليل سرنوشت‌ساز بودن انتخابات براي اصلاح‌طلبان را از جهت اين‌كه حيات و ممات اين طيف در گرو اين انتخابات است قبول ندارم، اما همان‌طور كه بارها گفتيم در صورت پيروزي جريان اقتدارگرا در انتخابات دور نهم، پروژه حاكميت استبداد پيش مي‌رود و كشور و ملت در معرض مشكلات جدي قرار مي‌گيرد و اصلاح طلبان از اين جهت با نگراني، مساله انتخابات نهم را دنبال مي‌كنند.

عضو سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران تصريح كرد: به واسطه‌ي وجود اين احتمال، برخي از گروههاي سياسي غيراصلاح‌طلب نيز به اهميت خطراتي كه در صورت انتخاب يك رييس‌جمهور تداركاتچي متوجه نظام مي‌شود، آگاه شده‌اند.

تلاش در جهت انتخاب‌نشدن يك تداركاتچي به عنوان رييس‌جمهور، مساله‌اي بود كه بهزاد نبوي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) بارها بر آن تاكيد كرد و از آن به عنوان مهم‌ترين بخش گفت‌وگويش نام برد.

وي كه از تلاش براي برگزاري يك انتخابات واقعي و غيرنمايشي به عنوان محور فعاليت‌هاي انتخاباتي اصلاح‌طلبان نام مي‌برد، تاكيد كرد كه اين جريان توانايي تدوين طرحي براي آشتي‌دادن آن دسته از مردم را كه در طول اين چند سال با صندوقهاي راي قهر كرده‌اند، ندارد.

وي هم‌چنين در پيش‌بيني رفتار دو جناح طيف محافظه كار تا زمان برگزاري انتخابات رياست جمهوري نهم اظهار داشت: اقتدارگرايان استبداد طلب كه جناحي از طيف محافظه‌كاران و نه همه‌ي آن را شامل مي‌شود، دنبال انتخاب يك تداركاتچي به عنوان رييس‌جمهور است تا از اين طريق پروژه‌ي تشريفاتي شدن مجلس و دولت كامل شود. بر اين مبنا شايد در آينده شاهد تغييراتي در قوه‌ي قضاييه نيز باشيم.

نبوي با بيان اين‌كه در اردوي محافظه‌كاران به‌ رغم اتحاد، نظرهاي اختلافاتي نيز مشاهده مي‌شود، افزود: برخي از گروههاي حاضر در طيف محافظه‌كار تصور مي‌كنند شرايط به نحوي پيش مي‌رود كه امكان همراهي آنها با جريان اقتدارگرا وجود ندارد و اين در حالي است كه اقتدارگرايان دنبال اين هستند با پرداخت هر هزينه‌اي، استراتژي خود را محقق كنند. بر اين اساس مشاهده مي‌كنيم برخوردهاي خشني از جانب آنها با برخي از چهره‌هاي سياسي مستقل، غير اصلاح طلب و حتي همكارانشان صورت مي گيرد.

اين فعال سياسي در ادامه در تشريح وضعيت فعلي جناح اصلاح‌طلب با تاكيد بر اين‌كه جريان يادشده بعد از اعلام عدم شركت مهندس موسوي در انتخابات، با مشكلات جدي در زمينه‌ي تصميم‌گيري براي معرفي كانديدا مواجه شده است، يادآور شد: مهندس موسوي در هيچ‌كدام از ديدارهاي خود با نمايندگان گروههاي اصلاح‌طلب نسبت به كانديداتوري در انتخابات اعلام آمادگي نكرده بود و در ديدارهاي انجام‌شده، هميشه، مشكلات موجود دولت و هر رييس جمهوري را مطرح مي‌كردند و مي‌گفتند در شرايط فعلي رييس‌جمهور حتي نمي تواند از طريق صدا و سيما صداي خودش را به گوش مردم برساند و شوراي نگهبان علاوه بر تفسيرقانون اساسي، از اين پس بررسي مغايرت مصوبات دولت و مجلس با سياستهاي كلي نظام را نيز بر عهده خواهد گرفت و به اين ترتيب عملا رييس‌جمهور توان اجراي سياست‌ها و برنامه‌هايش را نخواهد داشت و نمي تواند به توقعات مردم پاسخ دهد.

وي تاكيد كرد: به‌رغم تاكيدات مهندس موسوي بر مشكلات موجود كه در واقع پاسخ ردي به درخواست‌هاي گروههاي سياسي بود، رايزني‌ها ادامه داشت و هم‌چنان ادامه مي‌داديم تا با استدلال‌هاي ارايه شده بتوانيم با مهندس موسوي به تفاهم برسيم؛‌ خصوصا آن‌كه مهندس موسوي از افراد معتقد به تداوم اصلاحات در چارچوب قانون و ماندن در عرصه‌ي قدرت و مراكز تصميم‌گيري بود؛ و با توجه به اين اعتقادات مي‌توانستيم به بحث وگفت‌و گو با وي ادامه دهيم تا يا رضايت وي براي پذيرش نامزدي جلب شود و يا حداقل در مورد گزينه هاي جايگزين در ميان اصلاح طلبان به اجماع برسيم .

نبوي ادامه داد:متاسفانه با اعلام قطعي عدم آمادگي مهندس موسوي آنهم نه از جانب خودشان ، اين برنامه متوقف و جناح اقتدار گرا هم خيالش از جانب به صحنه آمدن موسوي راحت شد .

وي ادامه داد: در حال حاضر هم مشكل اساسي اصلاح‌طلبان، رسيدن به اجماع درباره‌ي يك نامزد مشترك است. به عقيده‌ي من بايد حتما در جهت اجماع اصلاح‌طلبان حركت كنيم؛ زيرا توفيق در اين مسير علاوه بر كاهش احتمال ردصلاحيت كانديداي اجماعي، اميد پيروزي اصلاح‌طلبان را حتي در شرايطي كه شركت مردم در انتخابات كم باشد افزايش مي دهد و در چنين شرايطي به صورت طبيعي سناريوي جناح مقابل نيز در جهت حاكميت استبداد، خنثي مي‌شود.

نبوي كه اعلام حمايت گروههاي دوم خردادي را از بحث كانديداتوري مهندس موسوي نيز بر همين اصل استوار مي‌دانست، گفت: تصور اين بود كه هزينه‌ي ردصلاحيت مهندس موسوي براي ردصلاحيت‌كنندگان بالاست و در شرايطي كه مشاركت مردم 50 درصد باشد، امكان پيروزي او فراهم است؛ علاوه بر اين، مهندس موسوي هيچ‌گاه نقش تداركاتچي را در قوه‌ي مجريه نمي‌پذيرفت و با پيشنهاد نامزدي موسوي هدف اصلي اين بود كه راه يكدست شدن حاكميت اقتدارگرايان مسدود شود و براي رسيدن به اين هدف مهم و سرنوشت ساز براي كشور و ملت،‌چشم پوشي از اختلاف نظرهاي احتمالي با ايشان اهميتي نداشت.

نبوي ادامه داد: اما، در حال حاضر هم نااميد نيستم و رايزني‌هايي را در جهت جلب نظر كانديدايي كه داراي همان خصوصيات مهندس موسوي باشد و گروهها در مورد وي به اجماع برسند، دنبال مي‌كنيم.

اين عضو ارشد سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران در ادامه با بيان اين‌كه بحث‌هاي مطرح شده پيرامون وجود اختلاف نظر بين سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي و مهندس موسوي و صوري بودن حمايت اين تشكل از نخست‌وزير سابق از جانب محافظه‌كاران طرح شده است، افزود: بحث‌هاي ما در اين موضوع شفاف است. سازمان و مشاركت از اولين گروههايي بودند كه به صورت مشترك با مهندس موسوي جلسه داشتند. دو ديدار مفصل و طولاني داشتيم. در صورتي كه موسوي اجازه دهد مشروح مطالب مطرح شده در اين ديدارها را منتشر مي‌كنيم.

وي افزود: در آن ديدارها به مهندس موسوي اعلام كرديم كه علي‌رغم احتمال وجود اختلاف‌نظر در موضوعات مختلف از جمله مسائل اقتصادي و سياست خارجي، مساله‌ي محقق نشدن پروژه‌ي انتخاب رييس‌جمهور تداركاتچي براي ما آنقدر اهميت دارد كه ما اصلا به اين اختلافات تاكيد نكنيم و به هيچ وجه توقع نداريم مواضعتان با ما يكي باشد و در دولت خود از نيروهاي اصلاح‌طلبي كه علاقه‌مند نيستيد استفاده كنيد و سازمان و مشاركت هيچ قبايي را براي كابينه‌ي شما ندوخته‌اند.

وي با تاكيد بر اين‌كه ما از مهندس موسوي حتي توقع رويارويي با اقتدارگرايان تماميت خواه را هم نداشتيم، تصريح كرد: از مهندس موسوي حمايت كرديم تا در انتخابات شركت كند؛ زيرا همان‌طوركه به خود او نيز گفتيم فقط حضور وي در اين عرصه مي‌توانست استراتژي انتخاب رييس‌جمهور تداركاتچي را خنثي كند.

اين عضو ارشد سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران در تشريح برنامه‌هاي اصلاح‌طلبان در صورت موفقيت در انتخابات نيز اظهار داشت: در حال حاضر هدف اصلي ما اين است كه بر سريك نامزد به تفاهم برسيم و با توجه به مواضع آن فرد مي‌توانيم برنامه‌ي حداكثري يا حداقلي داشته باشيم.

نبوي تصريح كرد: در حال حاضر مهم‌ترين مساله اين است كه نامزد معرفي شده فردي باشد كه همه‌ي گروهها بر سر آن اجماع داشته باشند و هزينه‌ي رد صلاحيت وي، بيش از گذشته باشد. لذا در اين شرايط اظهارنظر درباره‌ي اين‌كه برنامه‌هاي بعد از پيروزي چه باشد زود است و طبعا پس از مشخص شدن چنين فردي برنامه‌هاي ما اعلام مي‌شود. در حال حاضر صحبت كردن از برنامه‌ مي‌تواند حتي سبب ايجاد محدوديت اصلاح‌طلبان در زمينه‌ي توافق بر سر يك نامزد جديد شود.

نبوي در ادامه‌ي گفت‌وگويش با ايسنا با تاكيد بر اين‌كه افراد متعددي در جبهه‌ي دوم خرداد به عنوان كانديداهايي كه بتوانيم بر سر آنها به اجماع برسيم مطرح هستند، گفت: دكتر معين هم يكي از افراد مطرح در اين زمينه است، اما ما كماكان استراتژي زمان بحث و گفت‌وگو با موسوي را داريم و قبل از رسيدن به نتيجه، نيازي به معرفي كانديداهايمان نمي‌بينيم.

وي ادامه داد: سياست اصلاح‌طلبان در شرايطي كه در انتخابات پيروز نشوند به واسطه‌ي آن‌كه پارامترهاي متغير فراواني وجود دارد، قابل پيش‌بيني نيست. به عنوان مثال در صورتي كه ما در انتخابات پيروز نشويم خود اين مساله كه چه كسي پيروز مي‌شود در اين‌كه ما چه مشي‌اي را اتخاذ كنيم تاثير مي‌گذارد.

وي هم‌چنين درباره‌ي رويكرد احتمالي جبهه اصلاحات و تشكل متبوعش در شرايطي كه كانديداهاي مورد نظر اين جبهه ردصلاحيت شوند، گفت: مشي ما به طور اصولي بر شركت در هر انتخاباتي استوار است؛ زيرا هميشه اعلام كرده‌ايم يك جريان اصلاح‌طلب هستيم كه در چارچوب قانون اساسي اصلاحات را دنبال مي‌كند و براي چنين جرياني هيچ راهكاري جز شركت در انتخابات، كسب آرا مردم و فشار به مراكز قدرت براي تغيير مشي و روش وجود ندارد.

نبوي افزود: ما انقلاب، توسل به خارجي‌، بي‌تفاوتي و سكوت را مردود مي‌دانيم و معتقديم در چارچوب قانون اساسي بايد به اصلاح نظام كه به شدت نياز مند آن است بپردازيم و قدرت را مورد نقد قرار دهيم، البته همه‌ي اين كارها با اتكا به ملت و راي آنها ميسر مي‌شود. عدم شركت ما در هر انتخاباتي تنها در شرايطي است كه تمام راههاي ما براي تحقق اهدافمان بسته شده باشد.

وي با يادآوري آن‌چه در جريان انتخابات دور هفتم مجلس شوراي اسلامي اتفاق افتاد گفت: دليل اين‌كه ما در انتخابات دور هفتم شركت نكرديم اين بود كه به قول همه‌ي اصلاح‌طلبان - چه كساني كه شركت كردند و چه آنها كه شركت نكردند - انتخابات نمايشي و تكليف اكثريت كرسي‌ها از قبل مشخص شده بود. بر اين اساس تصور كرديم وارد شدن به اين بازي عملا مشروعيت بخشيدن به انتخاباتي غيرآزاد و غيررقابتي است.

نبوي تصريح كرد: در انتخابات رياست جمهوري دور نهم نيز اصل ما بر شركت در انتخابات است، مگر آن‌كه شرايطي ايجاد شود كه امكان رقابت آزاد و عادلانه كه در آن مردم نيز قدرت انتخاب شدن و انتخاب كردن آزاد را داشته باشند از آنها سلب شود.

وي هم‌چنين استراتژي تشكل متبوعش در انتخابات آينده را بين شركت فعال يا عدم شركت و حتي تحريم، متغير دانست و گفت: ايده‌آل ما شركت فعال در انتخابات است.

اين عضو ارشد سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران در ادامه، مهم‌ترين دغدغه‌ي انتخابات آينده از منظر اصلاح‌طلبان را قهر بخش قابل توجهي از مردم با صندوقهاي راي برشمرد و گفت: البته معتقد نيستم آن بخش از مردم كه در انتخابات شركت نمي‌كنند از اصلاح‌طلبان روي برگردانده‌اند، آنها از اصلاح‌پذيري نظام در چارچوب قانون اساسي و قوانين موجود نااميد شده‌اند، مردم نمي‌گويند اشتباه كرديم كه به اصلاح‌طلبان راي داديم و اين دوره به محافظه‌كاران راي مي‌دهيم. مردمي كه در انتخابات شورا و مجلس هفتم به اصلاح‌طلبان راي ندادند به رقباي محافظه‌كار ما هم راي ندادند.

وي افزود: بر اين اساس معتقدم كماكان چنان‌چه مردم همانند دوم خرداد 76 در انتخابات شركت كنند مجددا به اصلاح‌طلبان و نه محافظه‌كاران راي مي‌دهند و تنها هنر محافظه‌كاران اين بوده كه در مردم اين باور را ايجاد كرده‌اند كه راي آنها بي‌تاثير است و به همين دليل خيلي‌ها پاي صندوق نمي‌آيند.

وي ادامه داد: البته بزرگ‌ترين نقطه‌ي آسيب‌پذيري كشور هم از همين‌جاآغاز مي‌شود؛ زيرا همان چيزي كه ما در طول هفت سال اخير از آن اظهار نگراني مي‌كرديم به وقوع پيوسته و مردم از اصلاحات در چارچوب قانون نااميد شده‌اند. بايد تلاش كنيم اين نااميدي را به شكلي خنثي كنيم، اما بعيد مي‌دانم تا برگزاري انتخابات رياست جمهوري توان اين كار را داشته باشيم.

وي با بيان اين‌كه در صورت شركت اكثريت قاطع مردم در انتخابات، حتي مساله‌ي ردصلاحيت‌ها، قابل تحمل خواهد بود، افزود:در اين حالت مي‌توان مطمئن بود هر تعداد هم كه رد صلاحيت بشود نامزد اقتدار گريان پيروز نمي‌شود اما وقتي مردم حضور پيدا نمي‌كنند، مساله‌ي ردصلاحيت‌ها به صورت جدي براي ما مطرح مي‌شود.

نبوي هم‌چنين تصريح كرد: براي ورود مردم به عرصه‌ي انتخابات يك تحول و شوك بزرگ لازم است و تصور نمي‌كنيم قدرت وارد كردن چنين شوكي را داشته باشيم و دوم خرداد ديگري با همان شدت حضور مردم در صحنه ايجاد شود.

وي هم‌چنين در پاسخ به سوالي پيرامون موضع سازمان مجاهدين انقلاب در قبال كانديداتوري هاشمي رفسنجاني گفت: همان‌طور كه بارها از جانب سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران اعلام شده، از حضور همه‌ي شخصيت‌هاي مستقل با هر فكر و انديشه‌اي كه حضورشان موجب رقابتي شدن، جلوگيري از برگزاري انتخابات فرمايشي با نتايج از پيش تعين شده و حضور بيشتر مردم باشد استقبال مي‌كنيم، اما استقبال كردن غير از اعلام حمايت از نامزدي يك فرد است.

وي افزود: بحث ما اين نيست كه حتما جناح ما در انتخابات برنده شود. مهم آن است كه آن خطري كه با حضور يك رييس‌جمهور تداركاتچي كشور و مملكت را تهديد خواهد كرد، محقق نشود.

نبوي هم‌چنين در بخش ديگري از گفت‌وگويش با ايسنا با اشاره به مشخص شدن نتيجه‌ي انتخابات رياست جمهوري آمريكا تصريح كرد: در هر شرايطي چنانچه سياست‌هاي منطقي و معقول خود را پيش بگيريم با مشكلي مواجه نمي‌شويم اما در غير اين صورت و با اتخاذ سياست‌هاي نابخردانه و جايگزين كردن شعار به جاي شعور در سياست خارجي با مشكلات جدي مواجه خواهيم شد.

وي با بيان اين‌كه در جريان انتخابات رياست جمهوري آمريكا متاسفانه هر دو نامزد براي كسب آراي مردم آمريكا، عليه جمهوري اسلامي اظهارنظر مي‌كردند، و چه بسا برخي عملكردهاي داخلي در چنين موضع‌گيري‌ها و اقبال از آن توسط مردم آمريكا بي‌تاثير نبوده است، گفت: لذا ما بايد به خودمان بازگرديم و به دنبال تجديد نظر جدي در سياست خارجي و از آن مهمتر سياستهاي داخلي خود باشيم.

نبوي با تاكيد بر اين‌كه مشكل ما در داخل كشور است، به فضايي كه قبل از دوم خرداد 76 به سطح روابط ايران و حتي كشورهاي اروپايي حاكم بود اشاره كرد و گفت: در آن مقطع زماني از نظر روابط خارجي در بدترين شرايط قرار داشتيم و علاوه بر آمريكا، كشورهاي اروپايي نيز سطح روابط خود با ايران را به شدت كاهش داده بودند و بنا بر اطلاعات موثق مقدمات حملات نظامي محدود به كشورمان فراهم شده بود، برخي از كشورهاي دوست به ما خبر دادند كه بنا به حمله‌ي نظامي به نقاط مختلف كشور بود اما عاملي كه سبب شد همه‌ي اين اقدامات خنثي و متوقف شود حماسه‌ي دوم خرداد و حضور مردم در صحنه‌ و افزايش مشروعيت نظام بود.

وي با تاكيد بر اين‌كه حضور مردم نيز تنها با راي مردم نه راههاي نمايشي ديگر محقق مي‌شود، افزود: چنان‌چه در آينده بتوانيم چنين اتكايي به راي مردم داشته باشيم مشكلاتمان حل مي‌شود. البته در سياست خارجي هم نبايد مواضعي را اتخاذ كنيم كه قابل دفاع نباشد. اساس ما اين است كه با همه‌ي دولت‌هاي دنيا ارتباط داشته باشيم درباره‌ي اسرائيل بحث جداگانه‌اي داريم اما در مورد آمريكا همان‌طور كه بارها گفته‌ايم اساسمان بر قطع رابطه نبوده و در ابتداي پيروزي انقلاب نيز دراين كار پيشقدم نشديم و آمريكا بود كه نسبت به قطع رابطه اقدام كرد.

نبوي ادامه داد: در حال حاضر به عقيده‌ي ما مصلحت كشور در اين است كه با همه‌ي كشورها سياست تنش‌زدايي را در پيش بگيريم. لذا همانند گذشته حتي اگر با برخورد قضايي مواجه و به بي‌غيرتي متهم شوم!! بر مذاكره و حل مشكلات با آمريكا تاكيد مي‌كنم هرچند امروز مخالفان قبلي، خود در اين امر پيشقدم شده‌اند و ما از اين اقدام درصورتي كه به طور شفاف و با حفظ منافع ملي صورت گيرد استقبال مي‌كنيم.

وي هم‌چنين در بحث انرژي اتمي با تاكيد بر اين‌كه نبايد كاري كرد تا بدون جهت همه‌ي دنيا عليه ايران برانگيخته شود، افزود: ايران كه قصد ساختن بمب اتم را ندارد و اقدام در اين جهت براي كشوري نظير ما تهديد است. لذا ما كه دنبال اين نيستيم نبايد عده‌اي طوري عمل كنند كه متهم شويم و تصور شود قصد ساختن بمب اتم را داريم. خوشبختانه دوستان اقتدارگراي ما هم اين مساله را خوب متوجه شده‌اند؛ زيرا اول مي‌خواستند قانوني را تصويب كنند كه دولت را به غني‌سازي ملزم كنند اما قانون تداوم عضويت ايران در NPT و استفاده‌ي صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي از مجلس بيرون آمد! و الان هم طرح منع ساخت سلاح هسته‌اي را به مجلس مي‌برند، اين اقدامات خوب است. نبايد انتقاد كنيم كه چرا اگر خوب بود زماني كه ما مي‌گفتيم تاييد نمي‌كرديد. همه بايد بدانند ما دنبال سلاح هسته‌اي نبوده و نيستيم؛ زيرا اين سلاح براي مانه تنها امنيت ايجاد نمي‌كند بلكه استقلال و امنيت ملي ما را تهديد مي‌كند.

گفت‌وگو از خبرنگار ايسنا: ليلا چرمچيان