16 آذر نماد داد در ستیز با بیداد، عبدا لحسین حسن پور

جنبش دانشجوئی به عنوان جزئی از حرکت تاریخی مردم ایران در گذار از سنّت به مدرنیته همواره مورد مقابله از سوی اسلام گرایان سنّتی وسلطنت طلبان حکومتی بوده است، که می توان از یکی به عنوان اپوزیسیون سابق و حاکم فعلی و دیگری به عنوان حاکم پیشین و اپوزیسیون کنونی(خود خوانده) نام برد که هر دو مشروعیت خود را از طرف خدا می دانند نه مردم. یکی سایه خدا بود ویکی روح خدا،یکی می خواست ما را به دروازه تمّدن ببرد و دیگری ما را به بهشت.
از بدو تاسیس دانشگاه تهران در سال 1313 جریانات دانشجوئی با گرایشات چپ و غیره به وجود آمد، بعد از کودتای 1332 رژیم پهلوی که توانسته بود با کمک آمریکا بر اریکه قدرت باز گردد بر آن شد که پایه های حکومت خویش را مستحکم نماید،لیکن بی خبر از اینکه مقاومت ملت ایران از بین نرفته بود و مردم منتظر اولین فرصت برای ابراز تنفر و انزجار نسبت به دولت کودتا بودند.
نیکسون معاون رئیس جمهوری آمریکا در سال 1332 راهی ایران شد، در واقع هدف از این سفر مشاهده و بررسی نتایج سرمایه گذاری سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) در سرنگونی دولت مصدق از نزدیک بود.سر خوردگی طبقات مختلف مردم از نفاق وتفرقه ای که استبداد توانسته بود در میان آنان ایجاد کند به ناراحتی و خشم تبدیل گردیده بود، چهاردهم آذر 1332 تظاهرات دانشجویان دانشکده های حقوق، علوم سیاسی، علوم پزشکی و فنی دانشگاه تهران در اعتراض به ورود دنیس رایت کار دار جدید سفارت انگلیس در ایران آغاز گردید. رژیم پهلوی که به خوبی از خشم طبقات مختلف مردم بویژه دانشجویان نسبت به خود و امریکائیها از پیش آگاه بود با تمام نیرو به مقابله با این جنبش بر خاست.
پانزدهم آذرتظاهرات به خارج از دانشگاه کشیده شد و ماموران انتظامی در درگیری با دانشجویان تعدادی را مجروح و گروهی را دستگیرو زندانی کردند. صبح روز شانزده آذرگارد شاهنشاهی برای اولین بار وارد محیط دانشگاه شد تا فریاد مخالفان را در گلو خفه کند.
در دانشکده فنی چند تن از دانشجویان حضور نیروهای گارد در صحن دانشگاه را مورد اعتراض قرار داده و همین بهانه ای می شود که نیروهای گارد وارد کلاسهای درس شوند و با ایجاد رعب و وحشت محیط را برای بهره برداری و گرفتن زهر چشم دانشجویان آماده سازند، نیرو های گارد با حمله به دانشجویان در کلاسهای درس و به گلوله بستن آنها باعث شهادت سه تن از دانشجویان گردیدند.
حادثه 16 آذر 1332 به عنوان یک روز به یاد ماندنی در تاریخ دانشگاه ثبت شد، از آن پس همه ساله برغم کوشش رژیم و دستگاه امنیتی خود جنبش دانشجوئی ایران در سراسر دانشگاههای کشور بزرگداشت و تظاهراتی به یاد شهیدان احمد قندچی، مهدی شریعت رضوی و مصطفی بزرگ نیا برپا می کردند.
سرکوب و خفقان با استقرار گارد در دانشگاهها شدت بیشتری یافت، دانشجویان بیشتری راهی زندانها شدند،این روند تا دهه 40 همچنان ادامه داشت تا اینکه روابط نیروهای سیاسی با دانشگاه گسترش بیشتری یافت و از طرفی یک ارتباط عمیق بین جنبش دانشجوئی و دیگر جنبشهای مردمی بوجود آمد و این باعث افزایش انرژی جنبش برای تحولات تاریخی پس از آن شد که تبلور آن را در انقلاب 57 می توان دید.
رژیم جمهوری اسلامی بعد از ظهور، زنده و پویا بودن جنبش دانشجوئی را خطری بزرگ برای بقا خویش دید و به همین خاطر با شدت هر چه تمام تر تحت عنوان انقلاب فرهنگی به سرکوب آن پرداخت که حاصل آن پالایش دانشگاه از دلسوزترین نیروها اعم از استاد و دانشجو به وحشیانه ترین و خونین ترین شکل بود.
نظام ولایت فقیه با اقدام به تاسیس انجمن های اسلامی که یک جریان دست نشانده و وابسته به رژیم بودو با خیال خام اینکه با این تشکل دست سازحکومتی قادر به کنترل نبض حرکت های دانشجوئی و سرکوب این جنبش خواهد بود به اجرای این طرح پرداخت که حاصل آن وقایع دهه 60 در تاریخ حیات جنبش دانشجوئی بود.دهه ای شرم آلود و نفرت آور،چرا که در همین دهه " دفتر تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه " تشکیل گردید که رسالت خویش را حمایت از منافع رژیم ، سرکوب، دستگیری و لو دادن دانشجویان مبارز اعلام می دارد.
بعد از انقلاب فرهنگی ، تشکلهای دست ساز جناحهای حکومتی در شکار فعالین دانشجوئی نقش مهمی ایفا کردند و برای به فراموشی سپردن خاطره 16 آذر تلاش زیادی شد اما هر چه بیشتر کاشتند کمتر بر داشتند.
پنجاهمین و یکمین سالگرد روز دانشجو را در حالی گرامی می داریم که جنبش دانشجوئی در طول مسیر پر فراز و نشیب خود همیشه در پیوند تنگاتنگ با جنبش " آزادی خواهانه، عدالت خواهی و حاکمیت قانون از سوی مردم ایران " بوده و همواره سعی در تلفیق خویش با دیگر جنبش های اجتماعی داشته و برای تحقق دموکراسی و پیشبرد آرمانهای این نهضت نقش تعیین کننده و موثری ایفا نموده است.
حضور فعال این جنبش در قبل از انقلاب علیه دیکتاتوری شاهنشاهی و بعد از انقلاب در مقابله با استحاله طلبان و سر کوبگران از راه رسیده نظام ولائی باعث گردید تا رویکرد یکسانی چه از سوی سلطنت طلبان و چه از سوی ولایت خواهان نسبت به این جنبش داشته باشند. برای مدافعان نظام سلطنتی تنها یک روز دانشجو وجود دارد و آن 18 تیر است * وبرای رژیم مرتجع ولایی هم یک روز دانشجو وجود دارد و آن 16 آذر است،اما برای مردم و نیروهای مبارز و ترقی خواه دو روز" به عنوان سمبل همه جنبش ها و روزهای سرکوب شده وجود دارد: 16 آذر و 18 تیر.

بلوغ کنونی جنبش دانشجوئی در تجزیه و تحلیل مسایل روز و نقش خود به عنوان حلقه واسط بین روشنفکران و توده مردم و استقلال آن از مراکز قدرت و رویکرد از فعالیت صنفی و سیاسی سهم خواهانه از کانون قدرت به نقد روشنگرانه و نگاه نقادانه به وضعیت فعلی و نهادهای اجتماعی آن را به مرحله نوینی رسانده است و در مسیری قرار گرفته است که بازگشت به اصالت خویش را نوید می دهد.
ترس ازپتانسیل این جنبش به حدزیادی جناحهای مختلف رژیم واپسگرای جمهوری اسلامی را فرا گرفته است، از این جهت حتی آنان که با شعار مردم سالاری و اصلاح طلبی به اریکه قدرت دست یافته اند حاضر به صدور مجوز جهت برگزاری یک تجمع ساده به منظور گرامیدشت خاطره 16 آذر به دانشجویان نبوده و نیستند. اینگونه در روند شکل گیری و حیات این جنبش رژیم سلطنتی و تمامیّت جمهوری اسلامی(محافظه کار واصلاح طلب) حاضر به تحمل این جنبش مبارز نبوده و همواره سعی در سرکوب و حذف آن بوده اند، غافل از اینکه قانونمندی تاریخ سرکوب و تحدید را بر نمی تابد.

گرامیباد یاد و خاطره 16 آذر و درود بر تمامی جانباختگان جنبش دانشجویی ودورود بر تمامی دانشجویان در اسارت رژیم واپسگرای جمهوری اسلامی. 83.09.02

*کیهان لندن 82.09.21
شاهین فاطمی : شاید زمان آن فرا رسیده باشد که روز دانشجو از 16 آذر به18 تیر تغییر داده شود ویا لااقل 18 تیر به عنوان روز جنایت رژیم علیه دانشجویان اعلام گردد.