*گفتوگوي تمدنها در سطح جهان جديتر از ايران گرفته شد
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدن ها در پي اين است كه زمينه گفتوگوي جدي و اساسي بين متفكران ايراني و مسلمان را فراهم كند تا در اين عرصه در چارچوب ايده گفتوگو و تشكيل مجمع جهاني گفتوگوي تمدنها بتواند به تبيين نظريات و يافتن راهحلهاي عملي براي مشكلات جدي كمك كند.
توجه جهاني به لزوم پيشبرد گفتوگوي تمدنها در محافل آكادميك بسيار جدي است
دكتر هادي خانيكي، عضو هيات امنا و هيات مديره موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها، در گفتوگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) با تاكيد بر اينكه جنبههاي راهبردي، علمي و فرهنگي گفتوگوي تمدنها بر جنبههاي روزمره سياسي آن غلبه دارد گفت:« توجه جهاني به لزوم پيشبرد گفتوگوي تمدنها در محافل آكادميك و فرهنگي هم در سطح طرح ماساله بسيار جدي است و هم نقشهاي فراتر از دولتها (نهادهاي بينالمللي) و فروتر از دولتها(نهادهاي مدني و سازمانهاي غيردولتي) برجستهتر از گذشته است.»
طرفهاي جدي گفتوگو در جهان واقعي اسلام و غرب هستند
وي با استناد به اظهارات خاتمي، طرفهاي جدي گفتوگو را در جهان واقعي اسلام و غرب معرفي كرد و گفت:« طرح اسلام گفتوگويي كه در پي نفي خشونت، ترور و جنگ افروزي و عرضهي رويكردهاي دين معنوي براي مسايل اصلي بشر امروز است، ميباشد. در جهاني كه روزبه روز دربرابر خطرات بنيادگرايي چه در غرب و چه در شرق آسيبپذيرياش بيشتر شده، موسسه بينالمللي گفتوگوي تمدنها كه مراحل اوليه تاسيس خود را به عنوان نهاد غيردولتي در ايران پشت سر نهاده، ميكوشد كه هم به مقولههاي نظري و هم به مسائلي كه بايد موضوع گفتوگو باشد بپردازد.»
خانيكي با اشاره به برگزاري اولين هم انديشي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها در روزهاي گذشته با حضور سيدمحمد خاتمي و جمعي از انديشمندان و صاحبنظران معتقد به گفتوگو در تهران، گفت:« اين نشست نخستين جلسه از مجموعه نشستهايي بود كه به صورت بنياديتري و با توجه به اقداماتي كه تا كنون به انجام رسيده است به اين مسايل پرداخت و اميد است كه به طور منظم باحضور اقاي خاتمي و صاحبنظران كشور ادامه يابد.»
وي هدف از برگزاري اين همايش را بازنگري فرصتها و تهديدهايي دانست كه در زمينه گفتوگوي تمدنها در عرصه ملي و بينالمللي وجود دارد، به ويژه آنكه استفاده از ظرفيتهاي گفتوگويي طي سالهاي اخير در ايران كمتر از متوسط جهاني آن بوده است.
گفتوگوي تمدنها در سطح جهاني جديتر از ايران گرفته شده است
اين استاد دانشگاه در بخشي از اين گفتوگو دربارهي لزوم پيشبرد گفتوگوي تمدنها در محافل آكادميك و غيردولتي با تاكيد بر اين كه ايده گفتوگوي تمدنها در سطح جهاني جديتر از ايران گرفته شده است، اظهار داشت:« نقطهي قوت يا امكاني كه در اين زمينهي رسمي وجود داشت به نقطهي ضعف يا فقدان امكان آن تبديل شد. در دولت گذشته از سويي آقاي خاتمي طراح اين ايده كه در جايگاه رييس جمهور و رييس دولت قرار داشت از پرداختن رسمي به آن تا حدودي ابا داشتند و از سوي ديگر جريانها و گروههاي رقيب دولت نيز براي پيشبرد اين ايده به گونههايي مخالفت ميكردند. پس از پايان دوره مسووليت دولت خاتمي هم به نظر ميرسد اين امر اساسا مورد توجه دولت جديد نباشد؛ درعين حال در سطح بينالمللي مساله اين گونه نبوده و نيست.»
خانيكي با اشاره به ظرفيتهاي موجود گفتوگو درسطح جهاني به شاخص بينالمللي، دولتي، ملي و علمي اشاره كرد و گفت: « در سطح بينالمللي چند هفته پيش مجمع عمومي سازمان ملل برنامه گفتوگو تمدنها را به عنوان برنامه 5 ساله آينده جهاني به صورت قطعنامه تصويب كرد؛ بر اين اساس دولتهاي عضو سازمان ملل موظف به پيشبرد اين برنامه در 5 سال آينده هستند و بايد گزارشي ازاقدامات انجام گرفته به سازمان ملل ارايه دهند. علاوه بر آن برنامه گفتوگوي تمدنها از استراتژيهاي ناظر بر چهار بخش يونسكو درآمده است. يعني گفتوگوي تمدنها تنها به بخش فرهنگ اختصاصا ندارد، بلكه شامل همهي حوزههاي فرهنگ، آموزش، ارتباطات و علوم ميشود.»
اهتمام به «گفتوگوي تمدنها» و پرهيز از ستيزهجويي مورد توجه جامعه جهاني است
اين صاحبنظر فرهنگي با اشاره به طرح مقولههاي جديد تمدني در جهان در امتداد ايده گفتوگوي تمدنها تصريح كرد: « طرحايدههاي جديدي مثل ائتلاف تمدنها از سوي دولتهاي اسپانيا و تركيه كه به تصويب سازمان ملل متحد هم رسيد است و گروه 18 نفرهاي از انديشمندان و سياستمداران جهاني از جمله آقاي خاتمي از سوي سازمان ملل به عنوان شوراي آن انتخاب شده است؛ نشان مي دهد كه اهتمام به «گفتوگوي تمدنها» و پرهيز از ستيزهجويي به انحاء مختلف مورد توجه جامعه جهاني است.»
اين استاد دانشگاه ادامه داد:« در سطح دولتها هم بسياري از دولتهاي جهان چه كشورهاي توسعه يافته و چه كشورهاي در حال توسعه به موضوع گفتوگوي تمدنها پرداختهاند. براي نمونه درلهستان طي همين سالها آكادمي گفتوگوي تمدنها تاسيس شده است. دولت هند در قالب برنامههاي رسمي به اين موضوع پرداخته است. حتي در برخي كشورهاي آسياي ميانه مثل كشور قرقيزستان شهرك گفتوگوي تمدنها احداث شده است. لتوني و استوني و همچنين بسياري از كشورهاي آفريقايي براي آن اولويتهاي خاصي قائل شدهاند. روساي برخي از اين كشورها نظير آقاي بوتفليقه در الجزاير موضوع گفتوگو را در جهان و جهان اسلام از مشكلات كنوني ميدانند. در آلمان، اتريش، فرانسه، اسپانيا و بعضي كشورها به اين مساله به صورتهاي ويژهاي ميپردازند.»
وي با اشاره به توجه مراكز علمي و دانشگاهي به موضوع گفتوگوي تمدنها در سطح جهان و موضوعيت يافتن گفتوگو در اروپا، آمريكا و كشورهاي آسيايي و آفريقايي مانند مالزي، ژاپن، لبنان، مصر، تونس، تا آفريقاي سياه اظهار داشت:« اين رويكردها نشان ميدهد كه گفتو گوي تمدنها تبديل به يك مقولهي علمي و فرهنگي شده است كه پيشبرد آن را فقط حكومتها و دولتها نميتوانند عهدهدار باشند و لازم است كه در حوزه عمومي و تخصصي به آن بيشتر پرداخته شود و متفكران، حاكمان و هنرمندان در سطوح مختلف به آن بپردازند.»
خانيكي تاكيد كرد:« براين اساس وجوه آكادميك و فرهنگي گفتوگوي تمدنها بر جنبههاي سياسي و دولتي آن غلبه دارد.»
اين استاد دانشگاه تاكيد كرد:« شرايط كنوني ايجاب ميكند كه يك نهاد علمي و فرهنگي به صورت غيردولتي و غيرانتفاعي گفت وگوي تمدن ها را در كشور و در سطح جهان به پيش ببرد.»
اين عضو هيات امناي موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها گفت:« كارعلمي فرهنگي در اين موسسه از صفر آغاز نميشود، اگرچه به لحاظ سختافزاري امكانات محدود است، اما كارهايي كه تاكنون چه در سطح دولتي و چه در سطح غيردولتي در زمينههاي علمي و فرهنگي براي گفتوگوي تمدنها انجام شده است، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»
وي با اشاره به حضور مناسب متفكران ايراني در مجامع ملي و بينالمللي و انجام كارهاي پژوهشي و علمي در زمينه گفت وگوي تمدنها طي سالهاي گذشته يادآور شد:« البته مجموعه فعاليتهايي كه در اين زمينه انجام شده در قياس با فعاليتهايي كه در سطح بين المللي نسبت به اين موضوع به انجام رسيده از لحاظ كمي و كيفي محدود بوده است. انتظار بود كه اهتمام به اين موضوع به علت آن كه در ايران مطرح شده و در فرهنگ اسلامي و ايراني هم زمينههاي مساعد فراواني دارد به طور جديتري دنبال ميشد كه متاسفانه نشد. بهر حال انتظار ميرود ايده و راهبرد گفتوگوي تمدنها هم موضوعي«انديشهاي» باشد و هم موضوعي عيني و ملموس و براي تحقق اين مهم لازم است كه در اين زمينه هم «مدد كاري» و«مسالهيابي» انجام گيرد و هم قالب و زبان و سازو كارهاي گفتوگو در جهان كنوني بيشتر شناخته و به كار گرفته شود.»
وي در پايان به خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران گفت:« امروز متفكران و صاحبنظران در ايران و جهان، در جهان اسلام و جهان غرب خطر انسداد فهم و گفتوگو را به نحو ملموسي ميبينند. پيكر مصطفي عقاد كارگردان فيلم محمد رسولالله پيش روي ماست؛ نماد ارتباط و مفاهمه نه تنها در جهان اسلام بلكه در جهان به دست متحجران و بنيادگرايان ديني كشته ميشود تا دامنهي خطر خشونت و تحجر به نام دين در همه جا لمس شود.»
گفتوگو از خبرنگار ايسنا مريم آريايي