خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: انرژي هستهيي
علي لاريجاني گفتوگو با يك روزنامهي آلماني اين سوال را مطرح كرد كه اگر آمريكاييها به واقع فقط به سلاح هستهيي يا پروتكل الحاقي توجه دارند، چرا عليه هند يا ديگران اقدامي نميكنند؟
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، متن كامل گفتوگوي علي لاريجاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان با روزنامهي فرانكفورتر آلگماينه سايتونگ به شرح زير است:
پرسش: اعلام اين مطلب از سوي ايران كه توانسته است بر غنيسازي اورانيوم تسلط يابد، ناآراميهاي شديدي را در غرب برانگيخته است. اين تاثير ايجاد شده است كه ايران قصد دارد اوضاع مناقشهي هستهيي را تشديد كند.
پاسخ: ما كاري نكردهايم كه جهان از آن نگران شود. ما عضو آژانس بينالمللي انرژي اتمي هستيم و به محتواي پيمان منع گسترش سلاحهاي هستهيي اعتقاد داريم. بر اين اساس ما تعهدات و حقوقي داريم. نبايد انتظار آن برود كه ما تعهداتمان را حفظ و از حقوقمان صرفنظر كنيم. سه سال است كه آژانس به صورت فعال در ايران حضور دارد و بيش از 2000 روز بازرسي و نظارت در كشورمان داشته است. بيش از 25 بار تاسيسات نظاميمان مورد بازرسي قرار گرفته است. ما حق داريم تحقيقاتمان را انجام دهيم. ما نيستيم كه اوضاع را تشديد ميكنيم، آمريكايي هستند كه چنين ميكنند. مشكل آمريكاييها اين است كه آنها دوست دارند در منطقه مشكلآفريني كنند.
بياعتمادي برجستهيي كه در غرب وجود دارد اين است كه ايران از اوايل ماه فوريه عضويت در پروتكل الحاقي كه بازرسيهاي سرزده را ميسر ميكرد، لغو نمود.
زماني كه كشوري پروتكل الحاقي را امضا نكرده باشد، به اين معنا نيست كه به دنبال سلاح هستهيي ميرود. مجلس ما تصميم گرفته بود اگر پروندهمان به شوراي امنيت سازمان ملل منتقل شد، اجراي پروتكل الحاقي را به حال تعليق درآورد. آژانس نهادي حرفهيي براي بررسي موضوعات هستهيي است. اگر آمريكاييها اعمال فشار كنند تا پروندهي ما به شوراي امنيت برود، بدين معناست كه آنها قصد ندارند مساله به صورت حرفهيي حل و فصل شود. اگر پرونده ما امروز به آژانس بازگردد، ما دوباره پروتكل الحاقي را اجرا خواهيم كرد. فقط يك نكته: اگر آمريكاييها به واقع فقط به سلاح هستهيي يا پروتكل الحاقي توجه دارند، چرا عليه هند يا ديگران اقدامي نميكنند؟ اين رفتار دوگانهي آمريكاييها نوعي از آنارشيسم در حقوق بينالملل است.
آيا ميتوان تصور كرد كه ايران اكنون كه به هدفش در انجام غنيسازي رسيده است، براي تعليق آماده باشد؟
ما هميشه به دنبال مصالحه بودهايم. ما مدت مديدي با اروپاييها دربارهي راهحلهاي ممكن مذاكره كرديم. ميبينيد كه آخرين پيشنهاد اروپاييها به تابستان گذشته بازميگردد. هيچ چيزي در آن نبود. هيچ چيز. هدف مذكرات اين بود كه ما تضميني براي حقوقمان در انجام غنيسازي بر اساس معاهدهي منع گسترش سلاحهاي هستهيي داشته باشيم و در همين ضمن راهي براي حصول اطمينان در اين خصوص يافته شود كه ما سلاح هستهيي نميسازيم. بعد اروپاييها گفتند براي اين كه اطمينان يابند ما به دنبال سلاح هستهيي نخواهيم رفت، ما به هيچ وجه نبايد هيچ كاري انجام دهيم. اما ما نميتوانستيم اين را بپذيريم كه تحقيقات هستهييمان را متوقف كنيم. تاكنون با ما به زبان زور و تهديد سخن گفته شده اما گفتوگوي تحت فشار گفتوگوي حقيقي نيست. ما آمادهايم كه اگر اروپاييها حق ما را براي غنيسازي به رسميت بشناسند، تضمينهاي محكمي را مبني بر آن بدهيم كه به سوي سلاح هستهيي نخواهيم رفت. آمادهايم دربارهي تمام پيشنهادات مصالحهآميزي كه اين دو بخش را شامل شود، پاي ميز مذاكره بنشينيم.
اروپاييها به عنوان اقدامي اعتمادساز از ايران تعليق تمام فعاليتهاي مربوط به غنيسازي را درخواست كردهاند. آيا ميتوان تصور كرد ايران كه اكنون به صورت فني بر انجام غنيسازي مسلط شده است، در عين حال حق اصولياش براي انجام غنيسازي تضمين شود، يك بار ديگر با چنين درخواستي براي يك يا دو سال موافقت كند؟ تحت چه شرايطي چنين تعليقي قابل تصور است؟
هر چيزي كه از ما درخواست شود، بايد مبناي منطقي داشته باشد. ما از خودمان ميپرسيم به چه دليل بايد چنين پيشنهادي مطرح شود؟ شايد شما بگوييد: چون ما ميترسيم شما به سوي سلاح هستهيي برويد. اگر دانشمندان هستهيي جهان بيايند و بگويند كه با 164 سانتريفوژ ميتوان بمب اتمي ساخت، ما اين را قبول خواهيم كرد. اما تمام جهان ميدانند كه نميتوان با يك آبشار متشكل از 164 سانتريفوژ هيچ بمب اتمي ساخت. از اين رو چنين پيشنهادي غيرمنطقي است و ما نميتوانيم آن را بپذيريم. ما در گذشته تمام فعاليتهاي هستهييمان را به حال تعليق در آورده بوديم، اما چيزي پيش نرفت. از اين رو ما به چنين پيشنهاداتي بياعتماديم. راه حل اين مساله ميتواند يك مجموعه باشد كه جنبههاي زير را در نظر بگيرد: اول اين كه نگراني دو طرف بررسي شود. دوم اين كه راه حل بايد مبنايي منطقي داشته باشد. و سوم اين كه نبايد تهديدي صورت بگيرد.
آيا مذاكرات دربارهي پيشنهاد روسيه مبني بر غنيسازي اورانيوم در خاك روسيه به شكست انجاميده است؟
ما هيچگاه پيشنهاد روسيه را رد نكردهايم. ما همواره گفتهايم كه بايد در اين باره بحث صورت بگيرد، اما پيش از آن پروندهي ما ديگر نبايد در شوراي امنيت باشد. ما عقيده داريم كه آمريكاييها ميخواهند پيشنهاد روسها را بياثر كنند و به همين دليل اعمال فشار ميكنند تا پرونده در شوراي امنيت بماند.
آيا مناقشهي هستهيي بدون مشاركت مستقيم آمريكاييها قابل حل است؟
ما به اين قايل نيستيم كه اگر اروپاييها وزن كافي داشته باشند تا مشكلات را حل كنند، آمريكاييها لازم است كه به صورت مستقيم در مذاكرات شركت داشته باشند. اما شايد اروپاييها خودشان با علاقه ميخواهند كه آمريكاييها را در مذاكرات شركت دهند.
نظر ايران چيست؟
براي ما مهم نيست كه با چه كسي صحبت ميكنيم. براي ما اين مهم است كه موضوع حل شود. دو طرف بايد در وضعيت باشند كه بتوانند موضعشان را مشخص كنند.
چند هفته پيش ايرانيها پيشنهاد آمريكاييها براي مذاكرات مستقيم را دربارهي وضعيت عراق پذيرفتند. چه زماني اين مذاكرات آغاز ميشود؟
زمان انجام مذاكرات مورد توافق قرار نگرفته است. هنوز هيچ پيش مذاكرهيي انجام نشده است. مشخص هم نيست كه در چه سطح و كجا اين مذاكرات انجام پذيرد.
اظهارات ضداسراييلي محمود احمدينژاد، رييس جمهور ايران خشم و ناآرامي غرب را به ويژه با توجه به مناقشهي هستهيي برانگيخت. آيا رييس جمهور از جانب تمام سران ايران سخن ميگويد؟
اظهارات احمدينژاد از سوي رسانهها مورد سوءاستفاده قرار گرفت. رييس جمهور نميخواست بگويد كه او قصد دارد سرزميني را با بمب هستهيي نابود كند. او ميخواست بگويد كه اگر در فلسطين دموكراسي همراه با انتخابات آزاد وجود داشته باشد، امكان انتخاب رژيم فعلي وجود نخواهد داشت و اين موضع رهبري ايران است كه بايد در فلسطين همهپرسي ميان مسيحيان، يهوديان و مسلمانان صورت بگيرد تا به صورت آزادانه حكومتشان را انتخاب كنند. اسراييليها بيش از 200 كلاهك هستهيي در اختيار دارند، معاهدهي منع گسترش سلاحهاي هستهيي را امضا نكردهاند و هر هفته دربارهي تغيير رژيم در ايران سخن ميگويند. اما زماني كه رييس جمهور ما دو جمله ميگويد، غوغا به پا ميشود.