اقداماتِ آينده‌ آمريكا برای فشار آوردن به ايران، صداي آلمان

طبق گزارش امروزِ «نيويورك تايمز» دولت ايران در روزهای اخير همكاری‌اش را با سازمان انرژی اتمی كم‌تر كرده و در نتيجه زمينه را برای اقدامات تنبيهی شورای امنيت آماده می‌كند. «وال ستريت جورنال» نيز به جورج بوش توصيه می‌كند اقدامات اساسی برای جلوگيری ايران از كسب سلاح هسته‌ای را به كابينه‌های آينده نسپارد و در ۳۳ ماهی كه از رياست جمهوری‌اش مانده اين مسأله را فيصله دهد.

«نيويورك تايمز» امروز (۲۵ آوريل) گزارش داد كه دولت ايران به سازمان بين‌المللی انرژی اتمی گفته است حاضر نيست به سئوالات اين سازمان در مورد دومين برنامه‌ی غنی كردن اورانيوم يعنی برنامه‌ی چرخه‌های اتمی «پی ـ دو» (P-2) پاسخ بدهد. اين برنامه‌ای محرمانه است كه از وجود آن برای نخستين بار خود رييس جمهور ايران پرده برداشت. منبع خبر نيويورك تايمز ديپلمات‌های اروپايی و آمريكايی‌اند.

ديپلمات‌های اروپايی به «نيويورك تايمز» گفته‌اند ايران حاضر نيست در مورد بخش‌های ديگری از برنامه‌ی هسته‌ای كنونی‌اش، كه سازمان انرژی اتمی در موردشان حساسيت نشان داده، و می‌تواند در توليد سلاحهای هسته‌ای به كار روند، پاسخگو باشد. سرسختی رژيم ايران بنا به نوشته‌ی تايمز به معنی آن است كه ايران مصمم است به رويارويی‌اش با غرب ادامه دهد. گزارشی كه قرار است هفته‌ی آينده دكتر محمد البرادعی به شورای امنيت بدهد به احتمال زياد نسبت به ايران انتقادآميز خواهد بود و برای ايران تأثيراتِ منفی در بر خواهد داشت.

گزارش‌های سازمان انرژی اتمی همچنين نشان می‌دهند كه ابهاماتی در مورد برنامه‌ی غنی كردن پلوتونيوم و پروژه‌ای به نام «پروژه‌ی نمك سبز» (Green Salt roject) وجود دارد كه از ديد مقامات سازمان بين‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد ارتباطاتی ميان سه بخش تدارك اورانيوم، مواد منفجره‌ی بسيار پيشرفته، و برنامه‌ی طراحی‌های موشكی ايران وجود دارد.

چنانچه ايران همچنان از پاسخگويی طفره رود، احتمال اينكه شورای امنيت با بكار گرفتن اصل هفت ِ منشور سازمان ملل تحريمات اقتصادی عليه ايران را تصويب كند بيشتر خواهد شد.

يكی از تحليل‌گران امور خاورميانه، آقای مهرزاد بروجردی، به خبرنگار روزنامه‌ی «اينترناشنال هرالد تريبيون» (۲۵ آوريل) گفته است تا همين چند روز پيش ايران حاضر شده بود به طور مستقيم با آمريكا مذاكره كند و برای اين كار سفير مخصوصی نيز در عراق تعيين كرده بود. اما به گفته‌ی آقای بروجردی، كه مدير بخش مطالعات خاورميانه در دانشگاه سيراكيوز (ايالت نيويورك) است، پس از آنكه آمريكا نسبت به مذاكرات مستقيم كمی ترديد نشان داد، ايران نيز خود را عقب كشيد تا احساسات ناسيوناليستی داخلی را همچنان پشت سر خود داشته باشد و به نظر نرسد برای مذاكرات به استيصال افتاده است.

هفته نامه‌ی «تايم» می‌نويسد ايران تعدادی از حساب‌های بانكی‌اش را از اروپا به كشورهای حوزه‌ی خليج فارس منتقل كرده است. از همين رو، معاون وزير امور خارجه‌ی آمريكا آقای رابرت جوزف به هفت كشورِ خاورميانه سفر كرده تا اين كشور‌ها را متقاعد كند كه هيچ سهولتی برای ايران در كسب دانش و تكنولوژی هسته‌ای فراهم نكنند. وزارت امور خارجه‌ی آمريكا يك گروه مشاور استخدام كرده است تا در مورد كمپانی‌های اروپايی‌ای كه در ايران سرمايه گذاری كرده‌اند تحقيق كند.

روزنامه‌ی محافظه كار «وال ستريت جورنال» در سرمقاله‌ای نوشته است (۲۱ آوريل) كه با افشای برنامه‌ی جديد غنی سازی، اين گفته كه ايران تا ساختن بمب اتم هنوز ده سال فاصله دارد ديگر حالت خيالبافی دارد. بحران ايران بحرانی برای كابينه‌ی كنونی آمريكا است نه كابينه‌های آينده، و جورج بوش فقط ۳۳ ماه ديگر وقت دارد كه برای اين «خطر حاضر و واضح» در لحظه‌ی كنونی چاره‌ای بينديشد. اين روزنامه نتيجه می‌گيرد هرچند نبايد هنوز راههای ديپلماسی را كنار گذاشت، به ديپلماسی به تنهايی نيز نبايد اميد زيادی بست.

عبدی كلانتری - نيويورك