نظر چند نفر از کردهای ايران درباره بهاالدين ادب

ادب: سياستمداری که دير آمد اما خوش درخشيد

صارم الدين صادق وزيری: درگذشت ناگهانی جناب آقای مهندس بها الدين ادب مايه تاسف وتاثر فراوان گرديد. ايشان شخصيتی بودند که در شرايطی دشوارتاآنجا که در توان داشتند از حقوق مردم کردستان دفاع کردند. ما اين درگذشت تاسف بار را به خانواده ادب وبستگان ايشان وبه همه اهالی سنندج تسليت می گوئيم وانتظار داريم تا آنجا که ممکن است از تجليل ياد وخاطره ايشان دريغ ننمائيد.

عرفان قانعی فرد: بها الدين ادب در دوره نمايندگی ۵و۶ با اکثريت آرا مردم سنندج به مجلس راه يافت . در مجلس جزو موسسين فراکسيون نمايندگان کرد در مجلس بود .بنا به کاريزمای شخصی و تحصيلات در هر دوره از مجاس جزو نمياندگان صاحب نفوذ بود و شخصيتی شاخص محسوب می شد که مورد احترام اکثر جناح های سياسی بود . در پس از انقلاب ايران در ۱۳۵۷ وی را می توان جزو چهره های برجسته نمايندگی کردها دانست.و موضوع عملکرد وی بايد درچهارچوب بحث کلی وضعيت کرد در جامعه ايرانی تحليل شود . در مجلس اراده سياسی و هدفش بيان منافع و مصالح ملی بود و با بنيانگذاری جبهه متحد کرد خواست که فعاليتی در راستای پيشبرد کردها در تحول هويت و حق شهروندی در چهارچوب حقوق انسانی و قوانين داخل ايران بود.
وی جزو سياسيون عاشق آزمون و خطا بود و از نقد هم هراسی نداشت و به سرعت راه کار و تاکتيکش را تصحيح ميکرد و اين نشانه روحيه انعطاف پذيری وی بود . هدفش اتحاد کردهای ايران برای ايجاد و توسعه دمکراسی در کل کشور و به ويژه منا طق کردنشين عدالت طلبی و مشارکت کردها در هرم قدرت بود کردها با از دست دادن وی يکی از شاخص ترين چهره های تاريخ سياسی معاصر خود را از دست داد.

عبدالعزيز مولودی: مهندس ادب را بيشتر دردوره اصلاحات مردم کرد و ايران شناختند.هرچند قبلا نيز با حضور در مجلس در چند دوره ، قبل و بعد از اصلاحات ، به عنوان فردی علاقمند و توانا در عرصه سياسی مطرح شد ؛ اما بطور مشخص در دوره اصلاحات بود که ديدگاه های ايشان در زمينه های سياسی و اقتصادی بيشترمطرح و جنبه انتقادی نسبت به سياستهای اعمال شده در کردستان پيدا کرد. تلاش برای تشکيل فراکسيون کردها در مجلس ششم، فعاليت در نهادهای مدنی چون حضور درتاسيس کانون مشارکت در پاکسازی مين و در حوزه جنبش کردی جبهه متحد کرد در تهران از جمله فعاليت های مدنی ايشان در دوره اخير بود. به سهم خود ، درگذشت ايشان را تسليت ميگويم.يادشان گرامی باد.

خالد توکلی: در ۱۰ سال گذشته مهندس ادب يکی از موثرترين چهره های سياسی کردستان بود. وی که در دوره های پنجم و ششم به نمايندگی از مردم سنندج در مجلس حضور داشت، منشا خدمات فراوانی بود و شان و منزلت و استاندارد نمايندگی را در کردستان بالا برد، با تشکيل فراکسيون کرد و ارائه چند طرح به مجلس هوشمندی و مهارت خود را در امر نمايندگی به نمايش گذاشت، به گونه ای که به حق می توان گفت در طول تاريخ ايران «قوی ترين» نماينده مجلس در مناطق کردنشين بوده است. اين موقعيت البته آسان به دست نيامده بود بلکه معلول عواملی چند بود که عبارتند از:
۱. مهندس ادب قبل از آنکه وارد عرصه سياست شود در عرصه اقتصاد نشان داده بود که از توانايی فوق العاده ای برخوردار است و پس از آنکه در اين عرصه به آنچه می خواست، رسيد، به دنيای سياست گام نهاد. اصولاً فعاليت سياسی بدون پشتوانه اقتصادی در ايران بسيار مشکل است و اهداف سياسی بسيار سخت به مقصد می رسد.

۲. ايشان از خانواده های اصيل سنندج هستند و مورد احترام مردم سنندج و کردستان می باشند. اصالت خانوادگی موجب می شود که فرد در ميان مردم از محبوبيت برخوردار باشد و به هنگام انجام کنش سياسی با تدبير و انديشه عمل کند و از رفتارهای احساسی بپرهيزد و بيش از آنکه به دنبال منافع شخصی باشد آبرو و اصالت و منافع جامعه را در نظر داشته باشد. بی نيازی در زمينه امور اقتصادی و اصالت خانوادگی مانع از آن می شود که فرد رفتارهای «نوکيسه ای» از خود بروز دهد و گذشته خود را فراموش کند و بدون توجه به آينده صرفآ در انديشه منافع فردی باشد. مرحوم مهندس ادب از آنجاييکه اصالت داشت بسيار به آبروی خانوادگی و آينده می انديشيد و مراقب که با رفتار خود لطمه ای به آن نزند.
۳. مهندس ادب به لحاظ شخصيتی سياستمداری با نظم و انضباط بود و از هوش و استعداد فوق العاده ای برخوردار بود. اين امر موجب شده بود که هم در عرصه اقتصاد و هم در عرصه سياست به خوبی بتواند از فرصتهای به دست آمده بهره ببرد و از آنها در راه موفقيت خود استفاده کند. به موقع موضعگيری ميکرد و در جای خود سخن می گفت.
۴. تيپ ظاهری، نشست و برخاست، آداب معاشرت، نحوه سخن گفتن و حتی رنگ و نوع لباس وی حکايت از شخصيتی قابل احترام داشت و در نگاه و برخورد اول، طرف مقابل را تحت تاثير قرار می داد.